Daha önce Wipo ile ilgili bir konu açmıştım ancak bazı nedenlerden dolayı silmek durumunda kaldım. Şimdi biraz daha detaylı ve gerçekçi bir şekilde Wipo hakkında sizleri bilgilendirmek istiyorum.
Öncelikle Wipo nedir onu bir açıklığa kavuşturalım. Açılımı World Intellectual Property Organization olan Wipo Birleşmiş Milletler bünyesinde yer alan dünyada "Fikri Sinai Hakların Korunması" konusunda çalışmalar yapan kuruluştur. Paylaşılamayanlar alan adları konusunda tek yetkili birimdir.
Wipo'da 2000'lerin başında jürilerin tamamı yabancıydı ve nispeten daha adaletli kararlar alınmaktaydı ancak son yıllarda Türkler için açılan davalara Türk jürinin de dahil olmasıyla "Parayı veren düdüğü çalar." felsefesi her alanda olduğu gibi buraya da yerleşti. son yıllardaki davaları incelerseniz Wipo'nun kendiyle çelişen davacı lehine kararlar verdiğini görürsünüz.
BM üyesi herhangi bir ülkenin Patent Enstitüsünde tescillenen markaların, kendi alan adlarını alma hakkı vardır. Zaten enstitü marka tescili yapan firmalara 10 günlük alan adı satın alma süresi tanır. Buraya kadar sıkıntı yok, gelelim Wipo davalarına konu olan kısma: jenerik - marka domainler. Bazı jenerik isimler hayat, koç gibi marka olarak tescilleniyor. Ardından kuruluşlar bu alan adlarını sahibinden almak için dava açıyor. Bu davaların sonucuna etki eden bazı faktörler var. Daha doğru açıklamak gerekirse Wipo'da haklı bulunmanız için elinizdeki marka domainleri kullanırken bazı noktalara dikkat etmeniz gerekiyor(du). Yazının başında da dediğim gibi şimdi bu noktaların da pek önemi kalmadı ama yine de yazalım meraklısı için:
1- Söz konusu tescillenen markanın tescil alanıyla ilgili hiçbir faaliyette bulunulmaması gerekir.
2- Markanın logosu, sloganı vs. kullanılmamalı
3- Alan adı markaya satılmaya çalışılmamalıdır.
4- Alan adı boşta bekletilmemelidir.(Kötü niyet olarak değerlendiriliyor Wipo'da)
5- Marka ile ilgili kesinlikle hiçbir yayında bulunulmamalıdır.
Bu şartların hepsini sağlarsanız karşı tarafın alan adını sizden alması zorlaşır. Bu şartları sağlayıp alan adını elinde tutan halihazırda KanalD.com örneği var. KanalD.com üzerinde arkadaşlık sitesi bulunuyordu, Doğan grubu bu alan adını almak için dava açtı ve sonucunda haksız bulunarak reddedildi. Bunun haricinde yine doğan grubuna ait Milliyet.NET örneği var. Jenerik olduğu gerekçesiyle yine bu alan adı da alınamamıştı.
Ancak aynı şartlarda bir başka Wipo davasına konu olan Koc.COM domaini 2011'de açılan dava sonucunda Koç Holdinge transfer edildi. Halbuki 2000'lerin başında açılan davayı Koç grubu kaybetmiş ve alan adı sahibinde kalmıştı. Geçen bu 10 senede neler değişti derseniz Türk jüri haricinde hiçbir şey. Bu örnekler Hayat.COM gibi alan adları ile çoğaltılabilir.
İşleyiş konusunu soran arkadaşlar için de ufak bir aydınlatma yapayım. Öyle mahkeme kağıdı vs. yok. Genellikle mail ile size ulaşıyorlar. Dava dosyasını PDF olarak atıyorlar savunmanızı istiyorlar. Siz savunmanızı gönderiyorsunuz. Jüri kararını veriyor eğer haksız bulunursanız domaini kendileri zaten transfer ediyor sizin ek olarak yapmanız gereken bir şey yok.
Marka ile karalayıcı yayınlar yapmadıysanız herhangi bir tazminat durumu da olmaz. Avukat masrafı vs. size yazılmaz.