İçerik yönetim sistemi, ing. CMS : Content Management System) eşzamanlı ya da eşzamansız, metin, grafik, animasyon, ses, video gibi içeriğin tamamen işlenmiş, yarı işlenmiş, ya da ham veri şeklinde dijital ortamda verinin toplanması, veriye erişilmesi ya da düzenlenmesini kolaylaştıran sistemler ve veritabanı temelli platform bağımsız çalışabilen yazılım uygulamaları olarak tanımlanabilir. Web tabanlı bir içerik yönetim sistemi de bir topluluk için verinin toplanması, yapılandırılması ve dağıtılması için kullanılabilecek etkili bir araçtır.
İçerik yönetim sistemlerinde içerik iki ayrı parçaya ayrılmıştır. Bunlardan birincisi üzerinde işlem yapılmamış olan ham bilgi diğeri ise bu bilginin yerleşimini gösteren şablondur. Şablonda bilginin gösterileceği sayfanın yazı tipleri, renkleri gibi tüm biçim bilgileri saklanır.
Günümüz iş dünyasında, içerik anlayışının ve öneminin artmasıyla, “içerik yönetimi” kavramı bütün endüstriyel alanlarda ihtiyaç duyulan bir kavram haline gelmiştir. Bir içerik yönetim sistemi; yaratmayı, yönetimi, yayımlamayı, dağıtımı ve şirketleşmiş bilginin açığa çıkmasını desteklediği gibi, internet sayfasındaki bütün sayfaların yaşam döngülerini, intranetteki dokümanları, küçük ve kolay araçlar sayesinde yayımlamayı ve bunun sonucunda da arşivlemeyi sağlamaktadır.
Web standartlarına uygun ve alt yapısı ileri teknolojiler ile desteklenmiş bir içerik yönetim sistemi aşağıdaki standartları karşılamalıdır:
W3C (World Wide Web, WWW, Dünya Çapında Ağ) Standartları: W3C standartları, W3C konsorsiyumu tarafından oluşturulan ve web tasarım projelerinin arama motorlarında ilk sayfalarda çıkması, erişilebilirlik, hızlı yükleme, güncelleme ve bakım kolaylığı, hukuksal sorumluluk ve farklı tarayıcılarda site görseline ait bozulmaların meydana gelmemesi konularını standartlara bağlar.
Accessibility 508 Standartları: Plugin, Java ve diğer materyalin web sayfalarında stabil ve alternatifli kullanılmaları, sayfalarda kullanılan resim görsellerinin gösterilemediği cihazlarda alt etiketleriyle belirtilmeleri, web tasarımında kullanılan kodları kompleks olmayıp yalın ve temiz kodlama ile yapılması, tasarım ve kodlamada kullanılan teknolojilerin hantal olmaması ve yeni nesil yapıları içermesi ve kullanılan frame, iframe gibi tekniklerin sayfa başlıkları ihtiva etmesi gibi birçok durumu standartlara bağlar.
Web Content Accessibility Guidelines (WCAG 1.0 ve WCAG 2.0) Standartları: Web sayfası içeriklerinin erişilebilirlik kılavuzudur. World Wide Web Consortium (W3C) tarafından belirlenmiş ve uygulanması belli kriterlere bağlı olan web standartlarıdır. Bu standard ile; kullanıcıların bilgisayar, PDA, cep telefonları ya da diğer mobil aygıtlarla internette dolaştıkları web sitelerini stabil olarak görüntüleyebilmeleri amaçlanmaktadır.
World Wide Web (WWW)'in ortaya çıktığı ilk zamanlarda en basit sayfaları yaratmak için bile web sayfası tasarımcısının HTML denilen web işaretleme dilini bilmesi gerekiyordu. O günden bugüne web sayfası geliştirme yazılımları olağanüstü bir şekilde gelişmiş ve Adobe Dreamweaver, Microsoft Expression Web (Front-Page) gibi yazılımlar tek satır kodlama yapmadan web sayfaları tasarlayıp oluşturmayı mümkün hâle getirmişlerdir. Bu tür editörler, web sayfalarının inşa edilmesi için grafiksel bir kullanıcı arabirimi sunarak ve web sayfası tasarımcısı tarafından yapılması gereken HTML kodlama işini azaltarak bir web sitesi oluşturmayı ve web sitesinin bakımını yapmayı son derece kolaylaştırmışlardır.
Tüm bu gelişmelere rağmen, bir web sitesi birkaç statik sayfayı aşıp da gelişme kaydettiğinde bu gelişmiş editörler bile bu durumu kaldıramamaya başlar. Kırık linkleri takip etmek, menü sistemini çalışır kılmak gibi rutin görevleri ve forum eklemek gibi daha gelişmiş işleri yerine getirmekse tasarımcının oldukça fazla zamanını alacaktır. Ayrıca, her yeni içeriğin sitenin geri kalan kısmıyla tasarım bakımından uyumunu sağlamak ve ziyaretçilere bir arama seçeneği sunmak gibi daha gelişmiş sorunlardan da bahsetmek mümkündür. Bu gibi sorunları çözmek için büyük web sitesi yayıncıları İçerik Yönetim Sistemi adı verilen özel yazılımlara yönelmiştir.
HTML diliyle kodlanmış ve herhangi bir İçerik Yönetim Sistemi ile yönetilmeyen web sayfalarına “statik sayfa” denir. Statik sayfalarda web sayfasının içeriği ve tasarımı (sunumu) bir aradadır. İçerik Yönetim Sistemlerinde ise “dinamik sayfa”lar oluşturur. Dinamik web sayfalarında içerik ve tasarım birbirinden ayrıdır. İçerik kısımları genellikle bir veritabanında saklanır ve içerik yönetim sistemi, veritabanından bu bilgileri çekerek tasarım şablonuyla birleştirir ve nihai sayfayı oluşturur. Böylece bir web sayfasını oluşturma görevleri kişiler arasında dağıtılabilir.
Web İçerik Yönetim Sisteminin Faydaları Nelerdir?
Günümüz elektronik-iş dünyasında içerik akışı çok önemlidir. Eğer bir şirket ürünleri hakkındaki bilgileri yenilemezse internet dünyasındaki beklentilere cevap veremeyecektir. Bunun yanı sıra şirketler, içerik akışını arttırmak ve bunu düşük maliyetle gerçekleştirmek, ayrıca içerik güncelleştirme işlemlerinden doğan problemleri minimize etmek istiyorlarsa, İçerik Yönetim Sistemi kullanımının avantajlarını göz önüne almaları gerekir.
İçerik Yönetim Sistemleri olmaksızın web sayfalarını yönetmek çok zor ve masraflıdır. Örneğin; 90 sayfa içeren bir web sitesi sitesinde, sayfalarda bulunan menüye yeni bir başlık daha eklemek için 90 sayfayı da ayrı ayrı düzenlemek ve yeni başlığı her birine tek tek eklemek gerekir. Yapılacak her değişiklik için bunun tekrarlanması gerektiği düşünülürse İçerik Yönetim Sistemlerinin faydası daha iyi anlaşılabilir. İçerik Yönetim Sistemleri sayesinde site yöneticisinin girdiği veriler eş zamanlı olarak veri tabanına kaydedilir. Böylece yapılan her değişiklik, her yenileme anında web sitesinde görünür. Kolayca anlık yenilemeler yapılabilir. Bu sistemler, istek doğrultusunda web sitesinin tamamını ya da bir bölümünün kontrol edilmesini sağlar. İçerik Yönetim Sistemlerin kullanıcılarına sundukları avantajlar ve kurumsal amaçları aşağıda sıralanmıştır:
- İçeriğin hızlı ve ergonomik bir biçimde güncellenmesini sağlamak,
- Kullanıcıların bilgiye kolay ulaşımını sağlamak,
- Doğru bilgi ve güvenilirlik sağlamak,
- Web sitesi gelişimini sağlamak,
- Kurumlar ile müşteriler arasındaki ilişkilerin güçlenmesini sağlamak,
- Web sitesi bakım bedellerini azaltmak,
- Web sitesini yönetmek için tasarımcıya ya da teknik personele olan ihtiyacı ortadan kaldırmak
Web İçerik Yönetim Sisteminin Kullanım Yerleri
İçerik Yönetim Sistemi kullanım alanları, içeriği yoğun ve hızla güncellenmesi gereken web sitesi, portal, intranet ve diğer uygulamaların içeriklerinin elektronik formlar kullanılarak yönetilebilmesinin beklendiği, Bankalar, Zincir Mağazalar, AVMler, Oteller, Tatil Köyleri, Showroomlar, Hastane ve Sağlık Kurumları, Turizm Acenteleri, Turistik Tesisler, Spor Merkezleri, Kafe ve Barlar, Restaurantlar, Eğitim Kurumlarını sayabiliriz.
