Bilim insanları, insan kök hücresinden geliştirilen yumurtaların, 2012 sonlarında sperm hücreleriyle döllenerek, kök hücreye dayanan ilk embriyoların üretilebileceğini belirtti.
Tüp bebek tedavisinde çığır açabilecek gelişmenin yaşanması halinde, bebek sahibi olmak isteyen çiftler yumurtalarını bağışlamak zorunda kalmayacak. Öte yandan, kök hücrelerden elde edilecek yumurtaların embriyolara nakledilmesiyle insanların çoğalması sınırsız bir döngü haline gelebilir.
Tıp dünyasında Şubat yayımlanan bir araştırmada, üremeye dayanan kök hücrelerini, cinsiyet değiştirme ameliyatı geçirdikleri için bağışlayan Japon kadınlar konu edilmişti. ABD’nin Massachusetts Genel Hastanesi’ndeki araştırmacılar, laboratuarda yaptıkları deneylerde, yumurtalığa ait bu kök hücreleri, olgunlaşmamış yumurta hücrelerine dönüştürmeyi başarmıştı.
Araştırmacılar daha sonra farelere nakledilen bu yumurtalardan, olgun yumurtalık yapısı elde etmeyi başardı. Cinsiyet değiştiren kadınlardan alınan kök hücreleri olgun yumurtalara çeviren ABD’li araştırmacılar, şimdi İskoçya’nın Edinburgh Üniversitesi’ndeki meslektaşlarıyla çalışarak, bu yumurtalara sperm enjekte etmek istiyor.
KISIRLIK ORTADAN KALKABİLİR
Sperm enjekte edilmesinin ardından, biilim insanları, yasal sürecin izin verdiği iki haftalık müddet boyunca yumurtanın embriyoya dönüşüp dönüşmediğini kontrol edecek. Alınan sonuca göre embriyolar ya dondurulacak ya da “ölmelerine izin verilecek.” Eğer kök hücrelerden insan yumurtaları elde edilebilirse (oosit), bir gün bu yumurtalar kısırlığın ortadan kaldırılması adına en büyük gelişmelerden birine işaret edebilir.
Kök hücrelerinden elde edilen oositler, menapoz geçiren kadınların yeniden doğurganlık kazanmasını veya kısır kadınların hamile kalmasını sağlayacak. Detayları Independent gazetesinde yer alan yöntem, bazıları tarafından “gençlik iksiri” olarak bile adlandırılıyor. Bunun sebebi, şüphesiz kadınların yaşlarına bakmaksızın kök hücrelerinden yapılma oositler sayesinde her zaman doğurgan kalabilecek olmaları.
KORKUTUCU SENARYOLAR
Kök hücrelerine dayanan embriyo üretiminin son aşamasına gelebilmesi için, biyologlar İngiltere’nin İnsan Döllenmesi ve Embriyoloji İdaresi’den izin almak zorunda. Eğer izin çıkarsa, bilim insanları 2012’in sonlarına doğru ilk kök hücre bazlı embriyonun elde edilebileceğini belirtiyor.
Kök hücreler, her türlü hücreye göre farklılaşabildikleri için yürütülen araştırmanın başarılı olması adına büyük umut vaat ediyor. Ancak, bu araştırmanın kök hücleri sonu gelmeyen bir hücresel materyal kaynağına çevirme olasılığı da bulunuyor.
Kök hücrelere dayanan araştırma, her kadının çocuk sahibi olmasını sağlayabilir. Ancak bu araştırmanın akıllara getirdiği korkutucu senaryolar da mevcut: Kök hücrelerden elde edilen yumurtalar, daha fazla kök hücre içerecek embriyolara dönüşecek. Böylece, hasat edilmiş, kendi kendine yeten kök hücre fabrikaları şeklinde insanlar ortaya çıkacak. İngiliz yetkililerin vereceği karar, insanlığın geleceği adına oldukça önemli bir karar olabilir.
