5000 km yolu yaya olarak kateden adam...

Uzun ama gerçekten ibretlik bir olay...

Yanına beş günlük yiyecek, incil ve ‘Göçmenin ilerleyişi’ kitapları, kendini korumak için ufak bir balta ve birde battaniye alan Legson Kayira gözleri parlayarak yaşamının son yolculuğuna çıktı. Nvasaland’daki kabilesinin köyünden yola çıkıp vahşi Doğu Afrika topraklarını kuzeye doğru aşarak Kahire ye varacaktı. Buradan bir gemiye binip yükseköğrenim görmek üzere Amerika'ya gidecekti.

Bu olaylar ekim 1958' de oldu. Annesi tam olarak bilmiyor ama Legson o zaman onaltı, onyedi yaşlarındaydı. Annesi ve babası okuma yazma bilmiyorlardı, Amerika'nın nerede ve ne kadar uzakta olduğundan haberleri yoktu. Ama oğullarının yolculuğuna içlerinden gelmesede razı oldular.

Ne kadar yanlış hesaplanmış olsa da Legson için bu yolculuk düşlerinin, eğitim görme kararının ürünüydü. Yoksulluktan Amerika başkanlığına kadar yükselen ve daha sonra siyahları kölelikten kurtarmaya çalışan kahraman lincoln gibi olmak istiyordu. Ya da kölelik zincirlerine karşı çıkıp Amerika için büyük bir eğitimci, yenilikçi olan siyah insanlara umut ve saygınlık sağlayan Booker T. Washington gibi…

Örnek aldığı bu büyük insanlar gibi Legson da insanlık için çalışmak ve dünyada bir şeyleri değiştirmek istiyordu. Bu amacı gerçekleştirmesi için birinci sınıf bir eğitim görmesi gerekiyordu. Bunu yapabileceği en uygun yerin ABD olduğunu düşünüyordu. Legson’ ın kendine ait beş kuruşu, gemi yolculuğu için bileti yoktu ama bunu bir kenara koyun.

Ne tür bir üniversiteye gideceğini ve kabul edilip edilmeyeceğini bilmiyordu ama bunun da önemi yok.

Kahire, Legson’ un köyünden 5 bin km uzaktaydı ve yol boyunca Legson’ ın bilmediği en az elli değişik dil konuşan yüzlerce kabile vardı. Bu da çok önemli değil.

Tüm bunları düşünmeyin. Legson öyle yaptı, yapmak zorundaydı. Tüm bunları bir yana bıraktı ve kendi alın yazısını şekillendirmek için ABD’ ye varma amacına odaklandı.

Her zaman bu kadar kararlı olmamıştı. Küçük bir çokcukken okuldaki ve yaşamdaki başarısızlıklarında yoksulluğunu bir özür olarak öne sürerdi. “ ben yalnızca yoksul bir çocuğum,” derdi kendi kendine, “ ne yapabilirim?”

Köydeki bir çok arkadası gibi Legson da Nyasaland’ ın Karongo kasabasından yoksul bir çocuğun eğitim görmesini zamanını boşa harcamak olarak görebilirdi. Ancak o misyonerlerin getirdiği kitaplarda Abraham Lincoln ve Booker T. Washington’ a dair yazıları okudu. Bunlar onun yaşama daha geniş bir açıdan bakmasını sağladı. Legson iyi bir eğitim almanın ilk adım olacağını düşünmeye başladı. Böylece Kahire yürüyüşü düşüncesi kafasında şekillendi.

Beş gün boyunca Afrika’ nın zorlu zemininde yürüdükten sonra yalnızca 40 km yol alabilmişti. Daha şimdiden yiyeceği ve suyu tükenmişti ve parası yoktu. Geri kalan 4960 km’ yi yürümek olanaksız görünüyordu. Bir yandan da geri dönmesi, pes etmek, kendisini yoksulluk ve bilgisizliğin kollarına atmak olacaktı.

Amerika’ ya varana veya bunun için çabalarken ölene kadar vazgeçmeyeceğine dair kendisine söz verdi. Daha sonra yola koyuldu.

Bazen yabancılarla birlikte, çoğu zamansa tek başına yürüyordu. Yolunun üzerindeki köylere girerken dost veya düşman olduklarını bilmediği için dikkatli davranıyordu. Kimi zaman iş ve barınacak yer bulabiliyor, ama çoğu zaman yıldızların altında uyuyordu. Yol kenarından yabani meyve ve yemişleri topluyordu. Giderek zayıflamakta ve güçten düşmekteydi.

Bir gün çok hastalandı ve ateş nöbeti geldi. Birkaç iyi yabancı ona baktılar, bitkisel ilaçlarla onu iyileştirdiler. Kendine gelmesi ve dinlenmesi için kalacak yer verdiler. Yorulan ve morali bozulan Legson geri dönmeyi düşündü. Çılgınca görünen bu yolculuğu sürdürüp yaşamını tehlikeye atmaktansa eve dönmeyi daha mantıklı buldu.

Ama bunu uygulayacağı yerde o iki kitabına başvurdu. Kendisine ve amacına olan inancını tazeleyen o tanıdık tümceleri yeniden okudu. Yola devam etti. Köyünden ayrılmasından on beş ay sonra, 19 Ocak 1960’ ta Uganda’ nın başkenti Kampala’ ya doğru hemen hemen 1600 km yol almıştı. Artık bedensel olarak git gide güçleniyor ve vahşi doğada yaşama becerisini arttırıyordu. Kampala’ da altı ay kaldı. Çeşitli işlerde çalıştı ve tüm boş zamanını kitaplıkta doymaksızın okuyarak geçirdi.

Bu kitaplıkta resimli amerikan üniversiteleri kataloguyla karşılaştı. Bir resim özellikle dikkatini çekti. Bu resim, fıskiyeler ve çim sahalar ile bezeli, memleketi Nyasaland gibi ulu dağlarla çevrili, heybetli görünen aöa sevimli bir yapıya aitti.

Washington Mount Vernon’ daki Skagit Üniversitesi, Legson’ ın düşsel seferindeki ilk somut imge oldu. Hemen okulun dekanına durumunu açıkladığı ve burs istediği bir mektup yazdı. Kabul edilmeyeceğinden endişe ediyordu, bu yüzden yetersiz bütçesinin elverdiği kadar çok üniversiteye başvuru mektubu yolladı.

Ancak diğer mektuplara gerek kalmadı. Skagit Üniversitesi dekanı onun kararlılığından o kadar etkilenmişti ki onu yalnızca okula kabul etmekle kalmadı, ayrıca barınma ve diğer masraflarınıda karşılaması için ona burs bağladı, bir de iş buldu.

Legson’ ın düşünün bir parçası geröekleşmişti, ancak başka engeller hala yolunu tıkamaktaydı. Legson’ ın pasaport ve ABD vizesi çıkarması gerekliydi ama pasaport çıkarabilmesi için doğum tarihini belgelemesi gerekliydi. Dahası vize çıkarmak için Amerika’ ya gidiş dönüş bilet ücreti tutarında parası olmalıydı. Yine kalem kağıda sarıldı ve çocukluğundan beri ona eğitim veren memleketindeki misyonerlere durumu anlattı. Misyonerler hükümet kanalıyla pasaportun çıkarılmasını sağladılar. Fakat Legson Abd vizesi için gerekli gidiş dönüş uçak bileti parasını hala bir araya getirememişti.

Legson bir şekilde parayı bulabileceğini düşündü ve yılmayarak Kahire’ ye yolculuğunu sürdürdü. Para bulacağından o kadar emindi ki, Skagit üniversitesinin kapısından yalınayak girmemek için son parasıyla bir çift ayakkabı satın aldı.

Aylar geçti ve Legson’ ın yürek isteyen yolculuğunun öyküsü dilden dile dolaşmaya başladı. Sudan’ ın başkenti Hartum’ a beş kuruşsuz ve bitkin vardığında Legson Kayira efsanesi okyanusu aşıp, Afrika Kıtasından Washington Mount Vernon’ a ulaşmıştı. Legson’ ın Amerika’ ya ulaşım masrafını karşılamak üzere Skagit Valley Üniversitesi öğrencileri ve kasabadaki vatandaşlar aralarında para toplayıp ona 650 dolar gönderdiler.

Onların bu eliaçıklığını öğrendiği zaman Legson şaşkınlık, sevinç ve minnettarlıkla dizlerinin üzerine düştü. Yola çıkışının üzerinden 2 yıldan fazla zaman geçmişti ve aralık 1960’ ta Legson Kayira, Skagit Üniversitesine vardı. Elinde iki değerli kitabı ile üniversitenin koca kapısından gururla içeri girdi.

Legson Kayira mezun olduktan sonra da durmadı. Akademik yolculuğunu sürdürerek İngiltere’ deki Cambridge Üniversitesi’ nde siyasal bilimler profesörü ve saygın bir yazar oldu.

Kahramanları Abraham Lincoln ve Booker T. Washington gibi Legson Kayira da ufak başlangıçları temel yapıp yükseldi ve kendi alınyazısını kendi çizdi. Dünyada bir değişim ve onu izleyecek diğerlerine yol göstermek için koca bir fener oldu.

“Çoğu Afrikalı’ nın sandığı gibi içinde yaşadığım koşulların kurbanı olmadığımı ve tersine bu koşulların yaratıcısı olduğumu öğrendim.”

- Legson Kayira

Muhteşem bir ilham öyküsü. Teşekkür ederim paylaşım için.

Az önce servisi kaçırdığım için durağa kadar 1,5 km filan yürüdüm o kadar zorlandım, şimdi bu hikayeyi okuyunca kendi kendime ne kadar da tembeliz biz dedim.

Güzel bir öykü gerçekten... Paylaştığın için teşekkürler.