Bankalara Neden Gidiyoruz
Yazımızın başlığı size biraz tuhaf gelebilir. Okuyunca “e napalım kardeşim gitmeyelim mi” diye içten içe sızlanadabilirsiniz ama amacımız “bankalara gitmeyi” sorgulamak değil. Tam tersine “neden gittiğimizle” ilgili konulara açıklık getirerek merak edilen konularda sizi aydınlatmak. Yazı biraz uzun soluklu olabilir ama okuduğunuzda “bankacılık” sektörü ile ilgili kafanızda hiç soru işareti kalmayacak, buna da emin olabilirsiniz.
Öncelikle bazı başlıkları bir araya getirerek bu makalemizde neler vadediyoruz madde madde bir bakalım.
-Bankaların tarihçesi
-Türkiye’de ilk banka ne zaman kurulmuştur
-Türkiye’de kaç tane banka vardır
-Bankaların en büyük gelir kaynakları nelerdir
-Bankalar neden kredi veriyor
-Kredi verirken bankaların önem verdiği kriter nedir
-Eft ve havale nedir
-Bankaların Eft saatleri
Şimdi de başlıklara göre tek tek incelemesini yapalım
Bankaların Tarihçesi
Tüm dünya dillerinde ufak değişikliklerle ifade edilse de “banka” kelimesinin ilk kökeni İtalyanca “masa, tezgah” anlamına gelen “banco” dur. Bankercilik ise ilk olarak Lombardiya’lı Yahudilerle başlamıştır. O dönemde bankacılık sektörü olmadığından kendisini “banker” olarak gösteren “tefeci” ler, pazarlarda kurdukları masalarda bu işlemleri yaparlardı. Şimdiki anlamda kredi vermek işi tabi ki bu kişilerin tekelindeydi.
Tarihte ise ilk bankacılık hizmetlerinin eski Sümer ve Babil’e kadar uzandığı sanılmakta. Hatta “maket” adı altında faaliyetlerine başlayan ilk banka M.Ö. 3500 yılında kurulmuştur.
İlk dönemlerde “faiz” kavramı pek benimsenmese de dünya ticaretinin gelişmesi ve kar oranının birçok ticaret dalından daha yüksek olması nedeniyle bankacılık sektörünün en önemli gelir kaynağı olmaya başlamıştır. Ayrıca o dönemlerde “para” yerine değerinden yüksek mevduat değerleri ile değişim ve vade yapıldığından bir gereklilikmiş gibi gösterilerek her mecrada kabul görmesi sağlanmıştır.
Bankalar sadece ticari faaliyet için değil aynı zamanda para transferlerinin daha güvenli yapılması, koordineli para politikasının zorunluluğu, ekonomide ki önemli güçlüklerin bertaraf edilmesi gibi can alıcı konularda ülkelerin en önemli silahlarından biri olmuştur.
Türkiye’de İlk Banka Ne Zaman Kurulmuştur
Ülkemizde ki ilk banka Bank-ı Dersaadet-İstanbul Bankası’dır. Bu banka hükümet himayesinde yabancı iki Galata Bankeri tarafından 1847 yılında hayata geçirilmiştir. Böylece Osmanlı İmparatorluğu’nda ilk defa dış ödemeleri düzenleme işlevini üstlenen bir banka kurulmuştur.( Birçok kişi Osmanlı Bankası’nın Türkiye’de ilk kurulan banka olduğunu zannetse de, Osmanlı Bankası 1856 yılında açılmıştır).
Türkiye’de Kaç Tane Banka var
Birçok kişinin merak ettiği konuların başında Türkiye’de kaç tane banka var sorusu geliyor. 2017 yılı verilerine göre ülkemizde toplamda 52 banka faaliyet gösteriyor. Bunların bir kısmı yabancı sermayeli, bir kısmı özel banka, bazıları da kamu bankalarıdır. İçerinden bazılarının isimlerini ilk defa duyabilirsiniz, bazılarını da Türk Bankası olarak bildiğinizden şaşırabilirsiniz. Şimdi kısaca bunlara bir göz atalım.
Ülkemizde Kurulmuş Yabancı Sermayeli Bankalar
Alternatif Bank
Arap Türk Bankası
Bank Of Tokyo
Burgan Bank
Citibank
Denizbank
Deutsche Bank
QNB Finansbank
HSBC Bank
ICBC Turkey Bank
ING bank
Odeabank
Rabobank
Turkland Bank
Türkiye Garanti Bankası
Ülkemizde Şube Açan Yabancı Sermayeli Bankalar
Bank Mellat
Habib Bank Limited
Intesa Sanpaolo S.P.A.
JP Morgan Chase Bank
Societe Generale
The Royal Bank of Scotland Plc.
Ülkemizde Faaliyet Gösteren Özel Sermayeli Bankalar
Adabank
Akbank
Anadolu Bank
Fibabanka
Şekerbank
Turkish Bank
Türk Ekonomi Bankası
Türkiye İş Bankası
Yapı ve Kredi bankası
Ülkemizde Faaliyet Gösteren Kamu Sermayeli Mevduat Bankaları
T.C. Ziraat Bankası
Halk Bankası
Vakıflar bankası
Ülkemizde Faaliyet Gösteren Katılım Bankaları
Albaraka Türk Katılım Bankası
Kuveyt Türk Katılım Bankası
Türkiye Finans Katılım Bankası
Ziraat Katılım
Vakıfkatılım
TMSF’ye Devredilen Bankalar
Bank Asya
Birleşik Fon Bankası
Kamusal Sermayeli Kalkınma ve Yatırım Bankaları
İller Bankası
Türk Eximbank
Türkiye Kalkınma Bankası
Özel Sermayeli Kalkınma ve Yatırım Bankaları
Aktif Yatırım Bankası
Diler Yatırım Bankası
GSD Yatırım Bankası
İstanbul Takas ve Saklama Bankası
Nurol Yatırım Bankası
Türkiye Sinai Kalkınma Bankası
Yabancı Sermayeli kalkınma ve Yatırım Bankaları
Bank Pozitif Kredi ve Kalkınma Bankası
Merrill Lynch Yatırım Bankası
Standart Chartered Yatırım Bankası Türk A.Ş.
Bankaların En Büyük Gelir Kaynakları Nelerdir?
Bankalar nasıl para kazanıyor diye mutlaka aklınızdan geçmiştir. Var olan sistemde aradığımız cevaplar için çokta uzağa gitmemize gerek yok sanırım. Az çok herkes tahmin eder bankaların nasıl para kazandığını. Yine de biz inceleyelim.
Öncelikle çoğu kişinin bilmediği konudan başlayalım.
Bankaların en çok para kazandığı yol Kısmi Rezerv Sistemidir. Bu sistem bankaların havadan para ürettikleri sistemin kısa adıdır. Biraz daha açıklayacak olursak bankalar kısmi rezerv sistemi ile bankaya yatırılan paranın 9 katını üretir. Örneklerle bu konuyu biraz irdeleyelim.
Ali bey bir bankaya giderek vadesiz hesabına 1000 tl yatırdı diyelim. Bu paranın %10’nunu banka Merkez Bankasına gönderir, yani 100 TL’yi. Kalan 900 TL’yi bankaya gelip ev almak için kredi kullanmak isteyen Mehmet Bey’e borç sözleşmesi imzalatarak verir. Mehmet Bey faizi ile birlikte toplamda 1200 TL olarak geri öder. İlgili Banka 1200 TL’nin yine %10’u olan 120 TL’yi Merkez Bankası’na gönderir ve kalan 1080 TL’yi yine bir müşterisine vererek döngünün devam etmesini sağlar. Basit mantık budur. Altını çizerek söylüyorum, bankaların en büyük gelir kaynağı insanlardır, yani biz.
Şimdi de herkesin bildiği gelir kaynaklarından bahsedelim.
Bankaların en büyük gelir kaynaklarının başında kullandırdığı kredi, kredi kartı, eft ve havale ücretleri, hesap işletim ücretleri gibi kalemler vardır.
Bir kredi kullanmak istediğinizde banka, piyasa şartlarına göre hesaplamalar yapıp, paranın değer kaybını da göz önüne alarak, birçok çalışanı bünyesinde barındırmanın da vermiş olduğu giderleri hesaba katar ve o günün şartlarına göre size belirli bir faiz belirler. Ayrıca dosya masrafı adı altında (her kredi için dosya masrafı kesinti oranı binde 0,5’tir) ve sigorta kesintisi yaparak bir miktar daha kar elde etmektedir. Bu saydığımız sadece kredi kullandırması sonucu yaptığı gelirdir.
Kredi kartlarından da alışveriş faizi, nakit çekimlerde aldığı faiz, kredi kartı aidat ücreti vs. gibi hizmetlerden de ayrıca ücret almaktadır.
EFT ve havale gibi para transfer işlemlerinden de ücret aldığını hesaba katarsak bankaların tam bir ticarethane olduğu açıkça görülmekte.
Bankalar Neden Kredi Veriyor
Bu sorunun cevabı aslında yukarıda ki başlıkta var. Şuan da Ülkemizde ve Dünyada faaliyet gösteren tüm bankaların en büyük gelir kaynağı tabi ki müşterilerine belirli koşullarda verdikleri kredilerdir.
Kredi Verirken Bankaların Önem Verdiği Kriter Nedir?
Bankalar tıpkı bir tüccar gibi çalışırlar. Bu kurumların kendini idame ettirebilmesi için verdiği kredileri geri almak zorundadır. Yani sadece güvendiği kişilere, verdiği krediyi geri alabileceğinden emin olduğu müşterilerine kredi vermekte. Peki bizi kişisel olarak tanımayan bankalar bizim güvenilir birisi olup olmadığımızı nasıl bilirler. Cevap gayet basit: kredi notu.
Kredi Notu Nedir?
Ülkemizde öncü 9 bankanın bir araya gelerek oluşturduğu bir marka olan Findeks, Kredi Kayıt Bürosu’ndan aldığı verilerle, kişinin ödeme alışkanlığı ve borç durumunu analiz ederek bir puan belirler. Kişinin finans karnesi olan bu puana Kredi Notu denir. Kredi notu 1-1900 arası bir puandır. Kredi notu ile ilgili daha geniş bilgilere bu yazımızda ulaşabilirsiniz.
Yukarıda ki tabloda göründüğü gibi eğer puanınız 1500 ve üzeri ise birçok banka tereddüt etmeden kredi başvurunuza olumlu cevap verecektir. Eğer 1099 ve daha aşağı bir puana sahip iseniz bankalara kesinlikle kredi başvurusunda bulunmayın. Olumsuz sonuçlanacağı gibi aynı zamanda sık başvurunuz kredi notunuzu da daha fazla düşürecektir. 1100-1499 puan aralığı az riskli grup olsa da birçok banka bu puan aralığında ki müşterilerine düşük tutarlı kredi imkânı sunmaktadır.
Kredi notunun nasıl hesaplandığını merak ediyorsanız bu yazımızı,
Kredi notunuzun neden düştüğünü merak ediyorsanız bu yazımızı,
Kredi notunuzu nasıl yükselteceğiniz hakkında fikir sahibi olmak istiyorsanız bu yazımızı okuyabilirsiniz.
Kredi notundan sonra bankaların kredi verirken aradığı diğer kriterler ise şöyledir,
-İş yerinizde ki çalışma şekliniz (memur, işçi vs.)
-Toplam çalışma süreniz
-Gelir durumunuz
EFT Nedir?
Ödeme yapılacak olan bankadan farklı bir bankadaki kişi veya kurum hesabına para transferi işlemine EFT (Elektronik Fon Transferi) denir. EFT’nin gerçekleşmesi için karşı tarafın hesap numarası veya iban numarasının bilinmesi ile birlikte mesai saatleri içerisinde olması gerekmektedir.
EFT işlemini yapmak için birçok yol bulunuyor.
-Banka şubesi
-ATM cihazlarından
-İnternet Bankacılığı üzerinden
-Mobil Bankacılıktan
Birçok banka maaş müşterilerine bu hizmeti ücretsiz sağlarken, bazı bankalar da gönderilen paranın miktarına göre masraf talep etmektedir. Eğer EFT işlemi mesai saatleri dışında gerçekleşmişse paranın hesaba geçmesi için bir sonraki iş günü beklenir. Nedeni ise karşı taraftaki bankanın işleme onay verme süreci. Her bankanın mesai saatleri değişkenlik gösterdiğinden EFT saatleri de buna bağlı olarak değişiklik gösterir. Birçok kişinin de merak ettiği bankaların EFT saatlerini sizin için araştırdık.
Bankaların Eft Saatleri
-Albaraka Türk EFT saatleri: 09:00-17:00 saatleri arasında
-Akbank EFT saatleri: 09:00-17:00 saatleri arasında
-Citibank EFT saatleri: 09:00-17:00 saatleri arasında
-Denizbank EFT saatleri: 09:00-17:00 saatleri arasında
-Finansbank EFT saatleri: 09:00-17:00 saatleri arasında
-Garanti Bankası EFT saatleri: 09:00-17:15 saatleri arasında
-HSBC EFT saatleri: 08:30-17:00 saatleri arasında
-Halkbank EFT saatleri: 08:00-16:30 saatleri arasında
-Kuveyt Türk EFT saatleri: 08:40-17:10 saatleri arasında
-Şekerbank EFT saatleri: 09:00-17:15 saatleri arasında
-TEB Bankası EFT saatleri: 09:00-16:00 saatleri arasında
-Yapı Kredi EFT saatleri: 09:00-17:00 saatleri arasında
-ING Bank EFT saatleri: 09:00-17:00 saatleri arasında
-İş Bankası EFT saatleri: 09:00-17:00 saatleri arasında
-Vakıfbank EFT saatleri: 09:00-17:20 saatleri arasında
-Ziraat Bankası EFT saatleri: 08:30-17:00 saatleri arasında
-Türkiye Finans EFT saatleri: 09:00-17:15 saatleri arasında
-Odeabank EFT saatleri: 08:30-17:00 saatleri arasında
-Burgan Bank EFT saatleri: 09:00-16:30 saatleri arasında
-Anadolu Bank EFT saatleri: 08:00-17:00 saatleri içerisinde
Havale Nedir?
Aynı banka hesapları arasında ki para transferine havale denir. Bazen EFT ile karıştırılsa da arasında ki fark, EFT işlemi farklı banka hesapları arasında yapılırken havale aynı banka hesapları arasında yapılır. Havale yapılırken havale yapılacak kişinin İban numarası veya hesap numarasını bilmeniz gerekmektedir. Havale işleminin yapılabilmesi için mesai saatleri şartı aranmaz. Hafta sonları veya hafta içi akşam saatlerinde de havale işlemi yapılabilir. Nedeni ise aynı bankadaki hesaplar arası transfer olduğundan onay işlemi yoktur. Gönderildiği anda hesaba geçer. Genellikle bankaların çoğu bu işlem için masraf talep etmez. Ancak istisnalar olabilir. Havale işlemi yapmak için birçok yol bulunuyor:
-Banka Şubesi
-ATM cihazından
-İnternet Şubesi Üzerinden
-Mobil Bankacılıktan
kaynak www.anakredi.com