Sizce “Zeka doğuştan mı gelir yoksa zekada çevrenin etkisi var mıdır?”. Evet bu soru yıllardır bilim adamlarını düşündürmüş ve onları bu konu hakkında araştırmalara sevk etmiştir. Ancak bu konuda görüş birliliği sağlanmamış olup ortaya sadece varsayımlar atılmıştır. Gelin biz bu konuyu biraz daha açalım ve zekayı etkileyen faktörleri ele alalım.

Genetiğin Zekaya Etkisi
Yapılan araştırmanın birinde zeki olmakta genlerin etkisinin %75, çevrenin etkisinin ise %25 sonucuna ulaşılmıştır.

Diğer bir araştırmaya göre, bu etkinin yaşa göre değiştiğidir. Bu etki küçük yaşlarda genlerin etkisi %20 oraninda etkilerken gençlerde %40 ve orta yaşlarda %60 etkilediği saptanıyor.

Bu durumun açıklaması olarak; çocukların genetik eğilimlerini tamamen geliştirmede deneyimler arıyor olması olabilir olduğu söyleniyor.

Ayrıca çocuklukta yaşanan bir hastalıktan dolayı genetik etki oranını kaybedebilir. Farklılıklarımız DNA’nın aracılığıyla bir nesilden bir sonraki nesile aktarılıyor. Ancak, hepimizde 3 milyar DNA’mızın %99.5’i ortak olduğu görülüyor bundandır ki sadece 15 milyon DNA farklılığı bizi genetik olarak diğer insanlardan ayırır.

Genlerin zekaya etkisi için sunulan bir ispat ise tek yumurta ikizleridir. Bu ispata göre ise farklı aileler tarafından yetiştirilen tek yumurta ikizleri bulunuyor ve küçük yaşta IQ’leri ölçülüyor. Yıllar sonra o ölçüm tekrar yapılıyor ve görülüyor ki aralarında zeka açısından çok da fark yok. Bu da gösteriyor ki zeki olmakta genlerin etkisi oldukça yüksek.

Sonuç olarak, genlerin etkisine inanlara göre genetik yapı, zeki olmakta %60 ile %75 arası etkili.

Çevrenin Zekaya Etkisi
Daha sonra yapılan araştırmalarda bir hata fark ediliyor. Elde edilen verilerin doğru olduğu ancak yorumlamanın hatalı olduğu anlaşılıyor.

Araştırmacılar göre daha iyi eğitim, anaokulu, besin, egzersiz, ebeveynlik gibi faktörler çocukların IQ’lerini 10 puan artırabildiğini tespit ediyorlar.

Daha sonra bir etkiyi daha keşfediyorlar. Her ne kadar kanıtlara dayanmasa da etkisinin fark yarattığını öne sürüyorlar.

Çevrenin Görünmeyen Etkisi
Müzik zekasına sahip insanların müzik zekaları olduğu için müzik zekalarını gösterebilmek için çevreler arıyor ya da oluşturuyorlar.

Ensturman alıyorlar ve sürekli pratik yapıyorlar. Daha fazla gelişmek için sürekli öğreniyorlar. Bu ortamlarda bulunmaları ve pratik yapmaları müzik zekaları daha da gelişiyor.

Araştırmacıların ihmali de burada. Bu gelişimi kişilerin sedece zekalarına bağlıyorlar. Ortamın etkisini göz ardı ediyorlar.Çünkü bu yeteneklerin gelişimine olanak sağlayan ortam.

Ayrıca bu konuya değinilen diğer örnek ise 10.000 saat kuralı.

10.000 Saat Kuralı
Genelde virtüözleri zekaları ile yargılıyorlar. Ancak biliyoruz ki en az 10000 saat çalışmadan virtüöz olunmuyor. Yani bunun için çevre çok önemli bir faktör.

Yani anlatılmak istenen zeki olmanın , genetik ve çevrenin etkileşimi sonucu olduğudur.

Genetik yapı gelişim için sadece bir başlangıç. Uygun bir çevre olmadan genetik yapı çok da bir şey ifade etmiyor.

Kaynak: https://www.bilimvetekno.com/zeka-genetik-midir-yoksa-cevresel-mi/