Grafiksel arayüz kurulmamış Linux sistemlerini yönetebilmemiz için bu sistemlerde kullanılan temel komutları iyi bilmemiz gerekmektedir. Bu yazımızda Linux temel komutları ile ilgili bilgi alabiliriniz;
mkdir komutu
Linux sistemlerde klasör (Dizin) oluşturmak için kullanılan komuttur.
Örnek;
Mkdir deneme
Yukarıdaki komut ile bulunduğumuz konumda deneme adında boş bir klasör oluşturmuş olduk.
Örnek2;
Mkdir deneme/test
Yukarıdaki örnekte ise sistemimizde daha önceden var olan deneme isimli klasörümüzün içine test adında boş bir klasör oluşturmuş olduk.
Cd komutu
Windows işletim sistemlerinde bir klasörün içine girmek istediğimizde o klasörün üstüne çift tıklamamız yeterli olmaktadır. Linux’ta ise bu işlemi komut satırından cd komutunu kullanarak yapmaktayız.
Örnek;
Cd deneme/test
Örnekte denenme klasörünün içinde yer alan test klasörünün içine girmiş olduk.
cd.. komutu
Bir önceki klasöre geçiş yapmak için kullanılan komuttur. Yukarıdaki örnekte deneme klasörünün içinde yer alan test klasörüne giriş yapmıştık. Komut ekranına cd.. yazıp enter tuşuna bastığımızda ise deneme klasörünün içine dönmüş olduk. Yani bir önceki klasöre geçiş yaptık.
Rmdir Komutu
Boş klasörleri silmek için kullanılan komuttur.
Örnek;
Rmdir deneme
Örneğimizde bulunduğumuz konumda yer alan deneme isimli boş klasörü silmiş olduk. Bu klasörün için de başka klasör veya dosya olsaydı bu komutu uygulayamazdık. Dolu klasörler bu komut ile silinememektedir.
Rm –fr komutu
Linux’ta boş bir klasörü silmek için rmdir komutu kullanılmaktadır. Dolu bir klasörü silmek istediğimizde ise rm –fr komutunu kullanmamız gerekmektedir.
Örnek;
Rm fr deneme
Yukarıdaki örnekte içi dolu olan deneme isimli klasörü silmiş olduk.
Pwd Komutu
Linux komut ekranına pwd yazıp enter tuşuna bastığımızda bulunduğumuz konum yani o an içinde olduğumuz klasörün yolu karşımıza gelecektir.
Touch Komutu
Linux sistemlerde dosya oluşturmak için kullanılan komuttur.
Örnek;
Touch deneme.txt
Bu örneğimizde bulunduğumuz klasörün içinde deneme.txt isimli bir metin dosyası oluşturmuş olduk.
Örnek2;
Touch deneme/ornek.txt
Bu örneğimizde ise deneme klasörümüzün içinde ornek.txt isimli bir metin dosyası oluşturmuş olduk.
Nano Komutu
Linux sistemlerde dosya açmak için nano editörünü kullanabiliriz.
Örnek;
Nano deneme.txt
Örnek2;
nano deneme/ornek.txt
Bu şekilde dosyaları nano editörü ile açıp içine bilgi girebiliriz.
Vi Komutu
Linux sistemlerde dosya açmak için kullanılan bir diğeride vi editörüdür.
Örnek;
vi deneme.txt
Bu örneğimizde vi editörünü kullanarak bulunduğumuz dizinde yer alan deneme.txt dosyasını açmış olduk. Dosya içeriğinde istediğimiz değişikliği yapabiliriz.
Ls komutu
Bulunduğumuz konumda yer alan dosyaları ve klasörleri görüntülememizi sağlayan bir komuttur. Bu komutu kullanmak için Linux komut satırına ls yazıp enter tuşuna basmamız yeterli olacaktır.
Ls –l Komutu
Ls komutuna –l parametresini vererek bulunduğumuz konumda yer alan dosyalar ve klasörler ile ilgili daha detaylı bir şekilde bilgi alabiliriz (Dosya izinleri, dosya oluşturma ve değiştirme tarihleri gibi).
Mv komutu
Bir dosyanın veya klasörün ismini değiştirmek istiyorsak mv komutu kullanmamız gerekmektedir.
Örnek;
Mv deneme.txt ornek.txt
Yukarıdaki örnekte bulunduğumuz klasörün içinde bulunan deneme.txt dosyasının ismini ornek.txt olarak değiştirmiş olduk.
İfconfig Komutu
Sistemimizde bulunan ağ kartları ve bu ağ kartları ile ilgili detaylı bir şekilde bilgi almak istiyorsak Linux komut ekranına ifconfig yazıp enter tuşuna basmamız yeterlidir. Bu komutu uyguladığımızda ağ kartımıza tanımlı olan ip adresi gibi birçok bilgiyi öğrenebiliriz. Bu komut Windows sistemlerde kullanılan ipconfig komutu ile aynı işlevi yerine getirmektedir.
Reboot Komutu
Sistemi restart (yeniden başlatmak) yapmak için kullanılan komuttur. Bu komutu kullanmak için reboot yazıp enter tuşuna basmamız yeterlidir.
Shutdown Komutu
Bilgisayarı kapatmak için kullanılan komuttur. Linux komut ekranına shutdown yazıp enter tuşuna bastığımızda bilgisayarımız kapanmış olacaktır.
Bu yazımızda sizlerle Linux sistemlerde kullanılan temel komutları örneklerle açıkladık. Daha sonraki yazılarımızda Linux komutları ile ilgili bilgiler vermeye devam edeceğiz.
KAYNAK: http://www.bilisimdoruk.com/linux-temel-komutlari/