Açılış Problemleri
1. Bölüm
Bu bölümde biligsayarın başlangıcından itibaren karşılaşabileceğimiz problemler üzerine çözümler sunacağız.
Bilgisayarım Açılmıyor
Masaüstü bilgisayarlar için;
İlk yapmanız gereken elektrik kablolarını kontrol etmek olsun her zaman.
Kabloları değiştirip yada uyan başka cihazlarda deneyerek test edebilirsiniz. Mesela kasanın kablosunu monitör kablosu ile değiştirin. Uymuyorsa bir kontrol kalemiyle kontrol edin.
İkincisi statik elektrik varsa gidermeye çalışın;
Bilgisayarın fişini çekin, arkasında bulunan power supply, elektriğin girdiği yer yani. Fişin girdiği yerdeki uçlara elinizi koyun açma kapama düğmesine bir kaç kez basın daha sonra elektriği takıp tekrar açmayı deneyin. Statik elektrik sorununa böyle kolay bir çözüm bulabilirsiniz. Özellikle kendiliğinden kapanan bilgisayarlar için çözüm olacaktır.
Bilgisayarınız açma düğmesine bastığınızda hiçbir tepki vermiyorsa power supply arızalı olabilir ya da açma kapama düğmesi arızalıdır.
Fanlar çalışıp hemen ardından kapanıyorsa aşağıdaki yazıları okumanızı tavsiye ederim.
İşlemci Sıcaklığı
Her zaman belirttiğimiz gibi bilgisayarınızın temizliği açılma konusunda büyük etkiye sahiptir. İşlemci sıcaklığı çok yüksekse bilgisayarınız tam açılacağı sıra resetleme yapar, açıldıktan sonra sürekli takılmalar yapar. Önce biostan sıcaklık değerlerini kontrol etmeniz faydalı olacaktır. Bilgisayar açılış ekranında “Delete, F2 veya F8 tuşları ile biosa girerek ” Pc Health Status ” diye bir ibare göreceksiniz burdan işlemci sıcaklığını kontrol edin eğer ilk açılışta bu değerler 70 derecenin üzerlerine çıkıyorsa işlemci fan temizlik zamanı gelmiş demektir. İşlemci fanını küçük bir fırça ile temizleyebilirsiniz. Eğer eski termal macun kurumuş ise değiştirmekte çok faydalı olur. İşlemci fanını sökerken ve takarken çok dikkatli olun, zorlarsanız anakarta ve fan tırnaklarına zarar verebilirsiniz.
Ram Sorunları
Bir diğer sorun ram üzerinde statik elektrik bulunmasıdır. Eğer bilgisayar donanımı hakkında bilginiz yoksa bunları denemeyin.
Elektriği kesin, kasayı açın anakart üzerinde ram bulunur, alt ve üstündeki mandalları açın sonra rami yerinden çıkarın. 5 saniye kadar bekleyip tekrar yerine takın, söktüğünüz gibi takmaya dikkat edin yuvası oturmayabilir.
Bu işlemden sonra fişi takıp tekrar açmayı deneyin. Yine açılmıyorsa ram slotunu değiştirin. Tüm ram leri yerinden çıkarın ve tek tek deneyin bu şekilde ramlerinizin herhangi birinde sorun varsa bunu da bulmuş olursunuz.
Bios Hata Sesleri
Bilgisayarın açma düğmesine bastığınızda açılmıyor ve hata sesi çıkarıyorsa aşağıdaki listeden bunun nedenini bulabilirsiniz.
1- Sürekli Ses Güç kaynağı arızası
2- Birçok kısa bip anakart arızası
3- 1 uzun Bellek tazelenmesinde hata
4- 1 uzun 1 kısa anakart veya BIOS çipi arızası
5- 1 uzun 2 kısa Ekran kartı arızası (Genellikle eski kartlardaki DIP switch kaynaklıdır)
6- 1 uzun 3 kısa Ekran kartı arızası
7- 2 uzun 1 kısa Ekran kartı arızası (RAMDAC kaynaklı (?) )
8- 2 kısa Bellek parity (eşlik) hatası
9- 3 kısa Belleğin ilk 64k’lık bölümünde hata
10- 4 kısa Timer hatası
11- 5 kısa İşlemci hatası
12- 6 kısa Klavye işlemcisi hatası
13- 7 kısa İşlemci hatası
14- 8 kısa Ekran kartı belleğinde okuma/yazma hatası
15- 9 kısa BIOS ROM hatası
16- 10 kısa CMOS okuma/yazma hatası
17- 11 kısa Tampon Bellek Hatası
Bios Hata Sesleri Çözümleri
1. Sürekli Ses Güç kaynağı arızası:
Bilgisayarın açılış düğmesine bastıktan sonra sürekli bip sesi geliyorsa yüksek ihtimalle güç kaynağınızda problem var demektir. Bu hata genelde voltaj hatası olur. Anakarta verdiği elektriğin düzenli gelmediğini yada eksik voltaj verdiğini gösterir.
Power supply arızalı mı diye kendiniz kontrol yapabilirsiniz.
Güç kaynağınızın anakarta bağlanan 20+4 lü pinini sökün. Kablolar arasında bir yeşil birde siyah kabloyu birbirine birleştirerek tetikleme sağlayabilirsiniz. Böylelikle güç kaynağının çalışıp çalışmadığını kontrol edersiniz. Bağladıktan sonra fişe takıp deneyiniz. Aşağıdaki resimde detaylı olarak görebilirsiniz.
Power supply nin çalıştığını test ederek öğrendiniz ama hala hata vermeye devam ediyorsa bir başka psu takmayı deneyin. Değiştirmeniz bilgisayar sağlığı için daha iyi olacaktır.
Eğer elektrik bilginiz varsa pinler üzerindeki voltaj değerlerini okuyarak hata olup olmadığını test edebilirsiniz.
2- Birçok kısa bip anakart arızası:
Bios Sıfırlama
Anakart arızalarını gidermek uzmanlık isteyen bir iştir ve evde normal çalışma ortamıya bu sorunlar halledilemez. Ama küçük denemeler yaparak bazı sorunları çözebilirsiniz. Örneğin;
Anakart üzerinde bios sıfırlama pinleri bulunmaktadır. Bios pili yakınında bulunur genelde buradan pin bağlantı yönünü değiştirerek bios sıfırlama yaptığınızda birçok problemden kurtulabilirsiniz. Resimde olsuğu gibi 3 pin var ve ikisi bağlı. Buradaki jumperi söküp 2. ve 3. pinlere takın, bilgisayar açma düğmesine basın sonra tekrar jumperi eski haline 1 ve 2 getirin. Tekrar açarak bilgisayara görüntü geliyor mu test edin.
Bios sıfırlama ile çözüm bulamadıysanız anakart üzerindeki tüm bileşenleri söküp tek tek takarak deneme yanılma yöntemiyle test yapmak çok yararlı bir işlem olacaktır. Bunu anakartı kasadan sökerek yapmak (uzay modu dediğimiz çalışma) daha sağlıklıdır. Kasa üzerinde kısa devre yapan nokta bulunabilir. Benim en çok karşılaştığım arızalardan biri anakart üzerine bağlı ön usb bağlantı noktaları arızasıdır. Bu usb kablolarını sökerek denemeyi ilk başta yapablirsiniz. Bilgisayarın ön usb üzerinde kısa devre veya çip arızası olabiliyor.
3. 1 uzun bip sesi ” Bellek tazelenmesinde hata ”
Bu hata genelde ram kaynaklı bir hata olup yukarıda anlattığımız gibi ramleri söküp yeniden takarak yerlerini değiştirerek veya ram değişikliği yaparak çözebilirsiniz.
4. 1 uzun 3 kısa Ekran kartı arızası
Bu hata ile karşılaştığınızda ya ekran kartınız yerine tam oturmamış ya da arızalı demektir. Yerinden söküp tekrar monte ederek tekrar deneyin sonuç alamazsanız kartınızı başka bilgisayarda deneyerek arızalı ise değiştirme yoluna gidin.
5. 7 kısa İşlemci hatası
İşlemcinin yerine oturmamasından veya arıza vermesinden dolayı kaynaklanan bu hatayı işlemcinizi söküp tekrar takarak test edin.
İşlemci altında bulunan pinleri kontrol edin. Amd ve intelin eski soket yapısına sahip işlemcilerinde pinler bulunur bunlardan bazıları takma esnasında yamulur ve yerine oturmaz. Elinizden geliyorsa düzeltmeye çalışın, en küçük zorlamada kırılabileceğini hatırlatalım. İşlemcinin takıldığı bloğu kontrol edin içine kaçan tozlar ve küçük maddeler çalışmamasına neden olacaktır.
Anakarta takılan 20+4 pinin yanında 4 ve 8 pinlik yer bulunur, bu soketin takılmadığı zaman bilgisayarınız asla açılmayacaktır. Diğer bios hata seslerini çözmeniz biraz zor olacaktır burada şimdilik en çok karşılaşın hata ve çözümlerini anlatıyoruz. Detaylı anlatımı isteğe göre daha sonra yapacağız.
Harddisk ve İşletim Sistemi Problemleri
Bilgisayarınız açılırken takılı kalıyor ve donup kalıyorsa harddiskinizde veya işletim sisteminizde hata olabilir.
Bunu anlamak için de öncelikle harddisk kablolarını kontrol edin. Elinizde varsa başka kablolar onlarla değiştirip tekrar deneyin. açılmamaya devam ediyorsa harddiskinizi kontrol etmelisiniz. Bunu işletim sistemi açılmadan cd üzerinden çalışan programlarla yapabilirsiniz. Hiren boot cd bu konuda size faydalı olacaktır
Hiren boot cd ile birçok işlem yapabileceğiniz gibi harddsik hata kontrolü de yapabilrisiniz. Diğer bir program Hd tune. Bu programı başka bilgisayara kurup harddiskinizi de o bilgisayara ikincil hdd olarak bağlayın, program ile ” Error scan ” yapın ve hata var mı kontrol edin. Eğer hata alıyorsanız hdd değiştirmelisiniz.
Harddiskinizde hata yoksa işletim sisteminizi gözden geçirin.
Bilgisayar açılırken F8 tuşuna basarak güvenli modda açmayı deneyin. Açılıyorsa son yüklediğiniz driver ve programları kaldırın tekrar kapatıp açın.
Eğer hala açılmıyorsa işletim sisteminde onarma işlemi yapın. Bunu da yükleme yaptığınız cd ile başlatarak bilgisayarı onar seçeneğinden yapabilirsiniz.
Ntldr Eksik Hatası ve Çözümü
İşletim sistemi açılırken ntldr eksik uyarısı alıyorsanız Hiren boot cd ile bilgisayarı başlatıp menülerde ntldr dosyasını tekrar yükleme yapabileceğiniz seçeneği göreceksiniz. Bu yolla hatadan kurtulabilirsiniz.
Bunların hepsini yaptınız ve hala açılmıyorsa başka bir sistemde diskinize virüs taraması yapmak işinize yarayabilir. Hiren boot cd ile bilgisayarınızı açabiliyorsanız orada da tarama yaptırabilirsiniz.
Yukarıdaki yapılanlar ile çözüm bulamıyorsanız format atmak işletim sistemi hatalarına kesin çözüm olacaktır.
KAYNAK: www.pc-destek.org