- Binecekleri atlar,
- etinden sütünden beslenecekleri koyunlar,
- ve koyunları koruyacak Alabay köpekleri.
İşte bugünkü Kangal’ın ataları bu Alabay cinsi köpektir. Zeki, kendinden emin, her yönüyle dengeli, aynı zamanda, özgürlüğüne düşkün ve cesur bir ırktır. Yabancılara karşı şüpheci, korkusuz ve baskın bir karaktere sahip olan Alabay iyi bir bekçi ve sürü köpeğidir.
Orta Asya çoban köpeği olan Alabay, güçlü ve atletik yapılı bir bekçidir. İri kemiklere ve kaslı bir vücut yapısına sahiptir. İri ve güçlü yapısı ile kaba bir görünümü olan Alabay ırkının kafası büyük ancak vücudu ile orantılıdır. Kulakları başın iki yanında yerleşmiştir ve kısadır. İki tabakalı olan tüyler kısa ve sıktır. Yaygın olarak beyaz, siyah, gri, açık kahve, kızılımsı kahve renklerde beneklidir.
Doğuştan koruma içgüdüsüne sahiptir ve saldırgan değildir. Alabay’ın kötü özelliği ise toprağı kazmayı sevmesi ve gece havlamasıdır. Diğer köpeklerle bir arada olmaya uygun olmayan bu ırk, ilk kez köpek sahibi olacak kişilere ve ikinci köpek olarak alınmaya uygun değildir. Erken yaşlarda iyi sosyalleştirilmeli ve dominant bir sahip tarafından yetiştirilmelidir. Erken yaşlarda sosyalleştirilirse diğer petlerle ve çocuklarla iyi anlaşır. Çocuklarla birlikte yetiştirilirse onları korumak için ölmeyi bile göze alabilir. Erken sosyalleştirilirse diğer köpeklerle anlaşması orta seviyededir. Sibirya soğuğundan kara kum çölü sıcaklarına kadar değişken sıcaklıklara adapte olabilirler. Alabay’lar arazi yaşamına uygun ırklardır, ancak şehir yaşamına da adapte olabilir.
En uygun yaşam alanları geniş bir bahçesi olan müstakil evlerdir. Bakımı kolaydır. Traş ihtiyacı yoktur ancak iki tabakadan oluşan tüylerinin sık fırçalanması ve ölü tüylerin alınması gerekir. Mevsime bağlı, belli aralıklarla periyodik olarak tüy döker. Alabay bölgedeki sert doğa koşullarına bağlı olarak iki güçlü ırkın etkileşimiyle doğal seleksiyon sonucu meydana gelmiş en büyük cinslerden biridir.
Bu cins Hazar denizinden Çin’e kadar ve güney Ural’lardan Afganistan’a kadar uzanan bir bölgeye yayılmıştır. Alabay yani orta Asya çoban köpeği eski Rusya’nın parçalanması ile kurulmuş olan,Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Tacikistan, Türkmenistan ve bu günkü Rusya topraklarında yaygın olan güçlü bir ırktır. Alabay, Türkmen boylarının Orta Asya’da yaşadığı dönemlerden ağrı günümüze kadar besleyip ırkına sahip çıktıkları genelde sürü köpeği ve bekçi olarak kullandıkları ırkdır.
Alabay ismi, Orta Asya’dan göç eden biz Türk’lerin bu ırkı ne kadar benimseyip sahip çıktığının en büyük delilidir. İsmi renginin alalığından gelir.
Her ne kadar uluslar arası kabul görmüş ismi CAO (Central Asian Ovcharka) yani Orta Asya Çoban Köpeği olsada bu ırkın gerçek sahipleri olan bizler tarafından bu ırk Alabay olarak tanınmaktadır. Alabay, Hazar Denizinden Çin’e Güney Ural’dan Afganistan’a kadar uzanan muazzam büyüklükteki bu arazide yetiştirilmiş, fizik olarakda her türlü iklim ve doğa şartlarına uyum sağlayarak zamanla çok büyük ilerlemeler kaydetmiştir.
Alabay ırkı, tarih boyunca, hayvan sürülerine, kervanlara ve sahiplerinin evlerine bekçilik ederek, zor bir doğal iklim sürecinden geçti. Zor koşullar ve yabani hayvanlarla sürekli mücadele sonucu, bu köpekler, güçlü, cesur ve enerjisini idareli kullanan bir türe dönüştüler. Orta Asya kökenli çoban köpekleri, sürüleri yabani hayvanlara karşı korumalarının dışında dünyanın en güvenilir bekçisi olarak bilinirler ve bu görevlerini canları pahasınada olsa yerine getirmekle nam salmışlardır.
Alabay sahibi olacak kişi sakin ve sevgi dolu olmalıdır. Şiddet yanlısı olan bir kişi alabay beslememelidir. Alabay şiddetle değil sevgiyle eğitilir. Çok baskılamak alabayı asi yapar. Her zaman otoritenin sahibinde olduğunu bilmelidir. Ama gereksiz şiddet kesinlikle büyük hata olur. Bulunduğu yerdeki insanları tek tek tanır. Kesin itaat, bir kişiyedir. Dişiler annelik iç güdülerinden dolayı yabancı hayvanlara ve insanlara daha mesafelidir, ama erkek bir Alabay kesinlikle yabancıda olsa çocuklara ve yavru bir hayvana dokunmazlar. Hatta yetişkin bir kediyle oyun oynadıklarının canlı şahitleriyiz. Yurt dışı kaynaklı bir çok sitede kediler ve bebeklerle Alabayları iç içe görebilirsiniz.
Alabayın yanında ailenin küçük çocuklarına kızıp yüksek sesle konuşmak Alabayın tahammül edemediği hareketlerdendir. Alabay yetiştiren bir insan ne anlatmak istediğimi daha iyi anlayacaktır. Eski Mezopotamya geleneklerinden hareketle Alabaylar hala dövüştürülmektedir.
Tehlike anında insiyatif kullanmakta bir an bile tereddüt etmez; siz müdahele etmediğiniz sürece tüm sorumluluk Alabaydadır. Çoban köpeklerinin en zekisidir. Çok sakin ve soğukkanlıdır.Kesinlikle dışarıda yaşamalıdır. Çoban köpeklerinin en zekisidir. Çok sakin ve soğukkanlıdır. Kesinlikle dışarıda yaşamalıdır. Diğer çoban ırkları gibi bağlı kalmak Alabayları strese sokmaz. Ama kesinlikle uzun mesafe koşularına veya gezintilerine ihtiyaçları vardır. Doğru sosyalleştirmeyle şehir içinde bir caddede veya parkta rahatlıkla gezinti yapabilen Alabay’dan gördüğü her şeye saldıran bir canavar veya sahiplendiği alanın dışında kendisine dokunulmasından hoşlanan bir kedi yavrusu oluşturmak sahibinin karakterine ve sağduyusuna kalmıştır.
Alabay şaşırtıcı büyüklüklere ulaşabilen fiziğiyle dev ırk diye tabir edilen köpekler arasındadır. Alabay için belli bir boyda ve ağırlıkta olur demek çok yanlıştır.
Alabay köpekleri hakkında bilgi.
