Viral pazarlamada amaçlanan hedefe ulaşılmasını kolaylaştıracak bazı temel unsurlar bulunmaktadır. Bu kriterleri viral pazarlamanın ilkeleri olarak adlandırabiliriz. Kullanıcıya ulaşmanın ve onların aksiyona katılmasını sağlayacak olan bu viral pazarlama ilkeleri, doğru bir şekilde uygulandığında sonuçta istenilen gibi olacaktır. Peki, bu viral pazarlama ilkeleri nelerdir? Ayrıca bir önceki yazımızda viral pazarlama ile ilgili temel bilgilerin aktarıldığı ve viral pazarlamanın ne olduğunu anlatan “Viral Pazarlama Nedir? Viral Pazarlama Nasıl Yapılır?” başlıklı yazımızdan faydalanabilirsiniz.
1- Ücretsiz Ürün veya Hizmet Verme
Pazarlama alanında en etkili kelimelerden ve söylemlerden birisi hiç şüphesiz “ücretsiz” kelimesidir. Yüksek başarıya ulaşmış olan viral pazarlama çalışmalarına bakıldığında, önemli birçok ürün veya hizmetin kullanıcıya ücretsiz olarak sunulduğu görülmektedir. Ücretsiz programlar, katılım biletleri, eğitim setleri ve benzeri içeriklerin ücretsiz olarak verilmesi kullanıcıların bir anda oldukça ilgisini çekebilmektedir. Bu da sizin viral içeriğinizin hızla yayılmasını sağlayacak bir unsurdur. Ucuz, uygun, indirimli, sınırlı ve benzeri kelimelerde viral pazarlamada oldukça etkili bir stratejidir. Ancak ücretsiz kelimesi en etkilisidir.
2- Verilmek İstenen Mesajın Herkese Kolaylıkla Ulaşabileceğinden Emin Olun
Çok şiddetli bir soğuk hava dalgasının ülkeyi etkisi altına alacağını düşünün. İnsanlara peşi sıra yapılan uyarılar ile neleri yapıp, neleri yapmamaları gerektiğine dair birçok açıklama yapılarak, alınacak önlemler anlatılmaktadır. Bu uyarılar kısa sürede çeşitli ortamlarda insanlar arasında hızla yayılmaktadır. Bu örnekte olduğu gibi viral pazarlama çalışmalarının da hızla yayılabilmesi için doğru ortamın kullanılması ve doğru anlaşılır mesajın oluşturulması gerekir. Fazla sayıda kullanıcıya, en hızlı şekilde ulaşabileceğiniz internet mecralarında hedef kitlenizin anlayabileceği mesajlar oluşturmalısınız. Böylelikle yapacağınız çalışmaların başarıya ulaşmasını sağlayabilirsiniz.
3- Küçükten Büyüğe Doğru İlerlemek
Eğer bir virüs gibi yayılmak istiyorsanız, çalışmalarınızı hızla küçükten, büyüğe doğru yükseltecek stratejilere sahip olmalısınız. Yani viral pazarlama sürecini, diğer pazarlama metotlarını kullanarak alt zemini hazırlayıp, sonrasında üstüne katarak büyütmelisiniz. Önce hedef kitle oluşturmalı ve üye kazanımı elde etmelisiniz. Sonrasında kazanılan üyelerin elde tutulması ve sonrasında bu kişilerin diğer kullanıcılara mesajı iletmesini sağlamalısınız. Viral pazarlama stratejinizi oluştururken bu unsura oldukça dikkat etmelisiniz.
4- Ortak Kullanıcı Davranışı ve Motivasyonunu Hedef Edinin
Pazarlama çalışmalarında başarıya ulaşabilmek için ortak motivasyon ve davranışların hedeflenmesi gerekmektedir. Böylelikle belirli sayıda bir kitleye ulaşabilirsiniz. Peki, bunu nasıl yapacaksınız? Şüphesiz öncelikli olarak hedef kitlenizin kim olduğu ve bu kitlenin en yoğun nerede olduğunu saptamanız gerekir. Ardından kullanıcı davranışlarını analiz etmeli, kullanıcıların nelerle ilgilendiği, nelerle ilgilenmediği gibi faktörler değerlendirilmelidir. Bu değerlendirme sürecinde insanların duygusal bir yapıda olduğu ve duygularına hitap edecek faktörlerin neler olduğunu da analizlemek faydalı olacaktır. Tüm bu gerekli ön hazırlık çalışmalarını yaptıktan sonra, hedefinizdeki kitlenin göstereceği ortak davranışları ve motivasyon sağlayıcı faktörleri, viral içeriğinize entegre ederek, pazarlama çalışmanızın başarıya ulaşmasını sağlayabilirsiniz. Temelde farklı kişiler olmasına rağmen, insanları aynı masa etrafına toplayabilir ve onları aynı içerik için aksiyona geçmeye teşvik edebilirsiniz.
5- Sosyal Ağların Gücünden Faydalanın
Günümüzde insanların en çok vakit geçirdikleri alan şüphesiz sosyal medya platformlarıdır. Facebook, Twitter, İnstagram, Pinterest, Linkedin, YouTube ve benzeri sosyal medya ağları insan hayatının birer parçası haline gelmiş durumdadır. Özellikle mobil cihaz kullanımının ve mobil cihazlardan internete erişimin de yaygınlaşması ile insanların her an bu mecralar içerisine dahil olabilmektedir. Bundan dolayı viral pazarlama çalışmalarında, sosyal medya ağları mutlaka çalışma stratejinizin bir parçası olmalıdır. Şüphesiz viral içeriklerin en hızlı ve en kolay yayılmasını sağlayacak ortam sosyal medya platformlarıdır. Özellikle de video içerikli platformların kullanıcıları daha kolay etkilemesinden dolayı bmöyle alanların daha efektif bir şekilde kullanılması gerekir. Bugün sizin Facebook üzerinden paylaştığınız bir video içeriği hesabınızda ekli olan kişilerden birçoğu görmekte ve görenlerin de bir kısmı bunu paylaşmaktadır. Bu süreç bu şekilde ilerleyerek kartopu misali büyümektedir. Bunlara ek olarak ise son zamanların popüler içeriklerinden olan GIF çalışmaları da viral reklamlarda firma ve markaları başarıya ulaştıracak bir stratejidir. Viral içerik oluştururken, GIF içerik oluşturarak etkisini bir denemekte fayda var.
6- Popüler Kaynaklardan Faydalanın
Viral pazarlama çalışmalarının etkisini arttırabilmek için birçok unsur vardır. Bunlardan biri de başka popüler kaynaklardan faydalanmaktır. Özellikle son dönemlerde sıkça duyduğumuz fenomen kelimesi ile üne kavuşmuş olan sosyal medya fenomenlerinden bu anlamda faydalanmak oldukça etkili olacaktır. Her sosyal medya ağının yaratmış olduğu ve öne çıkan popüler isimleri, hesapları vardır. Bu kişiler diğer kullanıcılar tarafından kısa sürelerde benimsenerek, sürekli takip edilmektedir. Takipçi sayıları oldukça yüksek olan ve paylaşımlarına gelen etkileşim yüksek olan bu fenomen hesaplardan yararlanmak, viral reklam çalışmalarınızı hızla başarıya ulaştırabilecek bir yöntemdir. Yani bir Twitter ya da İnstagram fenomeni ile anlaşabilir, reklamınızı o kişinin hesabı üzerinden tanıtabilirsiniz. Bir başka seçenek ise bir Facebook fenomeni ile anlaşabilir, viral reklam içeriğinize o kişinin tesadüfen ulaşmış izlenimi yaparak kendi sayfasından paylaşmasını sağlayabilir ve böylelikle bir anda birçok kişiye içeriğinizi ulaştırabilirsiniz. Bu fenomen hesapların katkısı, bu hesapları takip eden kişilerin paylaşılan içeriklerle hızla etkileşime geçmelerinden kaynaklanmaktadır. Bu unsuru da viral pazarlama stratejinizin içerisine dahil etmeyi unutmayın.
Viral Pazarlamada Sosyal Psikolojik Etkenler
Herkes yapılan kampanya ya da paylaşılan içeriklerin viral etki yaratarak büyük kitlelere yayılmasını istemektedir. Tabi ki her çalışma güçlü bir etki yaratmamaktadır. Yanlış planlamalar, yanlış zamanlamalar ya da yanlış ortamlarda yanlış hedeflemeler ve benzeri faktörlerin hepsi bu duruma etki etmektedir. Ancak bazı kampanyalar vardır ki içerdiği güçlü psikolojik etki o içeriğe katılımı ve etkileşimi bir hayli arttırmaktadır. Bir içeriği paylaşma güdüsünü tetikleyen faktörler genelde kendini iyi hissetme, dikkat çekme ve çevre ile iletişim halinde olmayı istemekten kaynaklanmaktadır.
1- Duyguları Harekete Geçirmesi
Bir içeriğin insanı etkileyebilmesi için kuvvetli bir şekilde bir duyguyu tetiklemesi gerekmektedir. İçeriğin aşırı mutluluk, eğlence, hüzün, acı, korku ve benzeri şekilde duyguları hareket geçirmesi gerekir. Mevcut içeriğin bu bahsedilen duygulara yönelik bir etki içermesi, insanlarında etkileşim konusunda harekete geçmesini etkilemektedir. İnsanları mevcut içeriği beğenmeye, paylaşmaya içeriğe yorum yapmaya veya içeriğin altına arkadaşlarını etiketlemeye itmesi ile kısa sürelerde içerik belirli bir yol almaktadır. Örneğin aşırı eğlenceli bulunan bir içeriği, insanlar genel olarak çevresiyle paylaşmak ister. Mutluluğun paylaştıkça artacağı düşüncesi bilinç altına sinyaller göndererek, kendimizi bir anda içeriği paylaşırken bulabiliriz. Hatta Coca Cola, Ülker gibi markalar “paylaştıkça artan mutluluk” sloganı ile başarılı reklam çalışmaları yapmışlardır. Duygular insanları acılı, hüzünlü içerikleri paylaşmaya da itmektedir. Ancak eğlenceli ve mutluluk veren yani pozitif içerikler, negatif içeriklere göre daha çok paylaşılmaktadır.
2- Sorumlulukları Yerine Getirme İçgüdüsü
İnsanlar yapmak üzere söz verdikleri işleri ya da kendilerine yüklenen sorumlulukları yapıp, üstüne düşeni gerçekleştirme yönünde bir eğilime sahiptir. Bu durum özellikle sosyal sorumluluk projeleri gibi hassas konularda, insanların katılım oranlarını arttırmaktadır. Günümüzde özellikle sosyal medya ağları, sosyal sorumluluk ya da toplum faydasına olan konularda insanların bu sorumluluğu yerine getirebilmesi için bir ortam sunmaktadır. İyi bir şeyi ya da sonucunun olumlu bir durum yaratacağı bir içeriği herkes hem vicdanen hem de bilinçaltının tetiklemesi ile başkalarıyla paylaşmak ister. Çünkü mevcut sorumluluk farkında olmadan bilinçaltının etkisiyle insanda bir baskı yaratmaktadır. Bu yüzden sosyal sorumluluk ve toplumsal duyarlılığa yönelik içerikler, kısa sürede viral içeriklere dönüşebilmektedir. Buna iki iyi örnek verilebilir. Birisi Samsung’un engelsiz bir dünya sloganıyla, görüntülü çağrı merkezi uygulaması samsungduyaneller.com’un tanıtımı için Muharrem isimli işitme engelli bir gence yapmış olduğu gizli kamera sürprizidir. Eminiz bu videoyu izleyen çoğu kişi Muharrem’in mutluluğu karşısında duygulanıp, bu videoyu paylaşmıştır. Bir diğer iyi örnek ise ALS hastalığına dikkat çekmek için başlatılan kampanyaya destek vermek için “Ben ALS kampanyasına destek veriyorum, seni de bu kampanyaya destek olmaya davet ediyorum” diyerek, insanların video çekmesi ve çevresindekileri de buna davet etmesidir.
3- İnsanların Ürün ve Hizmetleri Kendileri ile Bağdaştırması
Tüm insanlar bazı karakteristik özelliklere sahiptir. Bu karakteristik özelliklerimiz, kişiliğimizi oluşturan unsurlardır. İnsanlar bazı durumları, objeleri, olayları ise kendi karakteristik özellikleri ile bağdaştırabilmektedir. Zaten markalar tarafından da bazı ürün ve hizmetler bazı karakteristik özelliklere göre toplum içinde çeşitli kişilik tipleriyle eşleştirilmektedir. Örnek verecek olursak, çevre ve doğanın korunması ile ilgili bir sosyal medya kampanyasına katılım gösteren bir birey toplumda duyarlı, özverili, yardımsever bir kişi olarak algılanmaktadır. Çünkü duyarlı ve yardımsever insanlar sosyal sorumluluk projelerine destek veren kişiler olarak eşleştirilmektedirler. Elbette bunun birde bilinçaltı faktörü vardır. Bilinçaltı kişiye “eğer sende kampanyaya katılırsan sende duyarlı ve yardımsever bir insan olarak görünürsünüz” diye mesaj vermektedir. Bu çerçevede eğer ki sosyal medyada etki yaratacak bir kampanya oluşturmak istiyorsanız, öncelikli olarak hedef kitlenizin ve markanızın kişilik özelliklerini iyice analiz etmelisiniz. Sonrasında ise hedef kitlenizi markanız ile özdeşleştirerek, içeriğinizin paylaşılmasını tetikleyebilirsiniz.
4- Ayrıcalık Sunun
Herhangi bir konuda kişilere ayrıcalık sunulması, onları özel hissettiren bir durumdur. Yani eğer bir şey kişiye özel, sınırlı sayıda ya da nadir bir durumsa o konuya karşı daha fazla aksiyon alma eğilimi gerçekleştirilmektedir. Buradaki aksiyonu satın alma, katılım ya da paylaşım gibi durumlarla görmekteyiz. Yine ALS kampanyasından bir örnek vermek gerekirse, ALS’de kampanyaya katılım için meydan okuma söz konusuydu. Meydan okurken bahsedilen isimler, aksiyonu alma eğilimi gösterirler. Çünkü o video kişiye özel bir içerik, mesajdır. Bundan dolayıdır ki pazarlamacılar “sınırlı sayıda, hemen, tükenmek üzere” ve benzeri kelimeleri sıklıkla kullanmaktadırlar. Sınırlı olan bir şey her zaman daha cazip gelir.
5- İyiliğe, İyilikle Karşılık Verme
İnsanlar genel olarak kendilerine yapılan bir iyiliği karşılıksız bırakmak istemezler. Yani hem vicdanen hem psikolojik olarak iyiliğe, iyilik ile karşılık verme eğilimi gösterilmektedir. Bu da bazı içeriklerin viral etki yaratma gücünü arttırmaktadır. Mesela kullanıcıların ilgilendiği, onlara fayda sağlayacak bir analiz, rapor gibi bir şeyi ücretsiz olarak sunduğunuzu varsayın. Kullanıcıların bu raporu indirecekleri sayfaya sosyal medya ağlarına ait butonları ekleyerek, kullanıcıların bu raporu paylaşmalarını sağlayabilirsiniz. Böylelikle içeriğiniz daha fazla kişiye ulaşmış olacaktır. Neden mi? Çünkü siz raporu ücretsiz olarak sunarak, ona ihtiyacı olan kullanıcılara bir iyilik yapmış olacaksınız. Bu iyiliğin karşılığında da kullanıcılar içeriğinizi paylaşarak, sizi ödüllendirmiş olacaklar.
Kaynak: http://sanalyonetmen.com/viral-pazarlama-ilkeleri-ve-stratejileri/
