Elimizin altında bir vakitler heves edip aldığımız dergi, kitap, bilgisayar, elektronik ürünler, aksesuarlar, müzik aletleri ve internet yoluyla satışını gerçekleştirebileceğimiz ürünler var. Bu ürünleri bir defaya mahsus olmak koşuluyla internet üzerinden satışa çıkartıp kazanç elde etmeniz durumunda elde ettiğiniz ticari kazanç vergiye tabii midir? Vergiye tabii ise bu vergilendirmenin nasıl yapılandırıldığını biliyor musunuz?

Gelir Vergisi Kanununun 37 ‘inci maddesinin birinci fıkrasında, her türlü ticari ve sınaî faaliyetlerden doğan kazançların ticari kazanç olduğu belirtilmiştir.

Aynı Kanunun "Arızi Kazançlar" başlıklı 82 ‘inci maddesinde, arızi kazançlar sayılmıştır.

82. madde de Vergiye tâbi arızi kazançlar şu şekilde tanımlanmıştır:

1. Arızî olarak ticarî muamelelerin icrasından veya bu nitelikteki muamelelere tavassuttan elde edilen kazançlar.

2. Ticarî veya ziraî bir işletmenin faaliyeti ile serbest meslek faaliyetinin durdurulması veya terk edilmesi, henüz başlamamış olan böyle bir faaliyete hiç girişilmemesi, ihale, artırma ve eksiltmelere iştirak edilmemesi karşılığında elde edilen hâsılat.

3. Gayrimenkullerin tahliyesi veya kiracılık hakkının devri karşılığında alınan tazminatlar ile peştamallıklar (kiracıya ait tesisat ve malların tahliye ve devri sırasında kiralayan veya yeni kiracıya devrinde doğan kazançlar dâhil).

4. Arızî olarak yapılan serbest meslek faaliyetleri dolayısıyla tahsil edilen hâsılat.

5. Gerçek usulde vergiye tâbi mükelleflerin terk ettikleri işleri ile ilgili olarak sonradan elde ettikleri kazançlar (zarar yazılan değersiz alacaklarla, karşılık ayrılan şüpheli alacakların tahsili dâhil).

6. Dar mükellefiyete tâbi olanların 45’ inci madde de yazılı işleri arızî olarak yapmalarından elde ettikleri kazançlar.

Bir takvim yılında (1), (2), (3) ve (4) numaralı bentler de yazılı olan kazançlar (henüz başlamamış olan ticarî, ziraî veya meslekî bir faaliyete hiç girişilmemesi ile ihale, artırma ve eksiltmelere iştirak edilmemesi karşılığında elde edilen kazançlar hariç) toplamının 10 milyar liralık (280 Seri No'lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 2012 yılı için 20.000 TL) kısmı gelir müstesna olduğu hüküm altına alınmıştır.

Ticari faaliyet ise bir tür emek-sermaye organizasyonuna dayanmakta olup, kazanç sağlama niyet ve kastının bulunup bulunmaması böyle bir organizasyon tarafından icra edilen faaliyetin "ticari faaliyet" olma niteliğine etki etmemektedir.

Ancak, bir faaliyetin "ticari faaliyet" sayılabilmesi için kazanç sağlama niyeti ve kastı gerekmemekle birlikte, faaliyeti icra eden organizasyonun bütün unsurları ile birlikte değerlendirildiğinde kazanç sağlama potansiyeline sahip olması gerektiği ortaya çıkmaktadır.

Buna göre, ticari bir organizasyona dayanmamak şartıyla, internet yoluyla da olsa öğrencilik yıllarından elinizde kalan veya daha önce kullandığınız yayın, kitap, elektronik malzeme, bilgisayar ve müzik ürünleri gibi malzemelerin bir defaya mahsus olmak üzere satışından doğan kazançlar arızi kazanç olarak değerlendirilecektir. Dolayısıyla, 2012 yılı içinde bu satıştan doğan kazancın 20.000 TL'ye kadar olan kısmı gelir vergisinden müstesna olduğundan, bu tutarı aşan kısmının yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilerek vergilendirilmesi gerekmektedir.

Arızı kazançta eşyaların alış fiyatı ile satış fiyatı arasındaki fark üzerinden vergilendirilmesi söz konusu olacaktır. Yine bu halde gelir vergisi beyanında beyana tabi geliriniz oluşmuş olsa dahi KDV beyannamesi verilmesi, fatura kesilmesi de söz konusu olmayacaktır. Zira süreklilik taşıyan bir faaliyet söz konusu olmadığından satıcının KDV mükellefiyeti de söz konusu olamayacaktır.
Eğer başkasına ait eşyanın satışına aracılık veya süreklilik arz edecek şekilde ikinci el eşyanın internet üzerinden satışı söz konusu olacaksa; bu durumda arızi ticari faaliyet söz konusu olduğundan satışı yapan ve satışa aracılık eden kimse vergiye tabi olacaktır. Aracılık eden sadece aracılık nedeni ile elde ettiği bir komisyon geliri söz konusu ise bu kısım için arızi ticari kazanç elde etmiş sayılacaktır. Bu husus daha kapsamlı anlatılması gereken bir konu olduğu için ayrı bir makale konusu olarak işleyeceğim.

Kaynak: www.nevzaterdag.com