Tanıtım
D, Walter Bright tarafından C++'dan türetilmiş üst düzey bir sistem programlama dilidir. Büyük C++ ustalarından Andrei Alexandrescu'nun Neden D isimli makalesi tanıtıcı bilgiler verir.
Kod Örnekleri
Girilen iki sayıyı toplayan örnek kod;
import std.stdio;
import std.cstream;
void toplama()
{
int data1;
int data2;
int data3;
writeln("lutfen 1. sayiyi gir");
din.readf(&data1);
writeln("lutfen 2.sayıyı gir");
din.readf(&data2);
writeln("sayilarin toplami",data3=data1+data2);
writeln("cikis icin bir harf yaz entera bas");
din.readf(&data1);
}
void main()
{
toplama();
}
Klasik "merhaba dünya!" kodu;
import std.stdio;
void main()
{
writeln("Merhaba dünya!");
}
Türkçe Harfler
D'nin en güzel taraflarından birisi, kaynak kodlarda Unicode karakterlerin de kullanılabilmesi. UTF-8 Olarak kaydetmeniz yeterli.
import std.stdio;
void main()
{
Türkçe_harf_dene();
}
void Türkçe_harf_dene()
{
writeln("ğüşiöçıĞÜŞİÖÇI");
}
Aralıklar ve UFCS
D'de eleman erişimi aralık soyutlaması ile sağlanır. Aşağıdaki program sonsuz bir FibonacciSerisi aralığı tanımlamakta ve onu Phobos algoritması take() ile kullanarak yalnızca ilk 10 değeri yazdırmaktadır:
import std.stdio;
import std.range;
struct FibonacciSerisi
{
int baştaki = 0;
int sonraki = 1;
enum empty = false;
int front() const @property
{
return baştaki;
}
void popFront()
{
int ikiSonraki = baştaki + sonraki;
baştaki = sonraki;
sonraki = ikiSonraki;
}
}
void main()
{
FibonacciSerisi().take(10).writeln();
/*
* Yukarıdaki satırda UFCS (uniform function call syntax)
* olanağının yararını görüyoruz. Aynı satır daha
* alışılmış işlev çağrısı söz dizimi ile de
* işletilebilirdi:
*
* writeln(take(FibonacciSerisi(), 10));
*/
}
Çıktısı:
[0, 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34]
İç İşlevler ve İsimsiz İşlevler
İşlevler başka işlevlerin içerisinde tanımlanabilirler. Hatta, isimsiz olarak ifadeler içerisinde bile tanımlanabilirler. (lambda functions, function literals, veya delegates)
import std.stdio;
void main()
{
/*
* Örnek olsun diye bir iç işlev kullanılıyor; onun yerine
* serbest işlev da olurdu.
*
* Bu işlevin üç parametresi:
*
* baş: hesaplanacak ilk değer
* son: hesaplanacak son değerden bir sonrası
* hesap: parametre olarak tek bir int alan ve int
* döndüren bir temsilci
*/
void içİşlev(int baş, int son, int delegate(int) hesap)
{
foreach (i; baş..son) {
/* Parametre olarak verilen fonksiyonu kullanarak
* bir hesap yapıyoruz*/
immutable sonuç = hesap(i);
writefln("%s: %s", i, sonuç);
}
}
writeln("kareler:");
/*
* Yukarıdaki iç işlevin burada isimsiz bir işlev ile
* çağrılmakta olduğunu görüyoruz.
*
* Burada üçüncü parametre bir 'işlev hazır değeridir'
* (lambda function). Parametre olarak gönderilen işlevi
* hemen ifadenin içinde tanımlıyoruz.
*
* Parametre almayan bir fonksiyon sabiti olsa daha da
* kısa olarak yazılabilirdi:
*
* içİşlev(3, 10, { return 5; } );
*/
içİşlev(3, 10, (int sayı){ return sayı * sayı; } );
writeln("iki katlar:");
/* Bu çağrı ise D'nin => söz diziminden yararlanıyor. */
içİşlev(1, 7, sayı => sayı * 2);
}
Çıktısı:
kareler:
3: 9
4: 16
5: 25
6: 36
7: 49
8: 64
9: 81
iki katlar:
1: 2
2: 4
3: 6
4: 8
5: 10
6: 12
