Okuyorum şimdi de bir kaç hata var burada
Xinjiang "Yeni Sınır" anlamına geliyor onlarca kaynakta okudum gördüm
Nüfusları hakkında da spekülasyon var ortak kanı :
Uygurlara göre 30 milyon nüfusa sahipler
Çin devletine göre 8 milyon nüfusa sahipler
Bağımsız gözlemcilerin araştırmalarına göre gerçek nüfus 12 milyon civarında
Enerji petrol diğer yer altı zenginliklerinde bu arkadaşın bahsettiklerinden çok daha fazlasına sahipler. Zaten bölgeye Amerikanın ilgisi el altından desteği de bu yüzden. Bölgenin Çin hakimiyetinden çıkması Çinin 2 bacağını kırmış kadar etki edecek durumda.
Bölgede Uygurlardan başka müslüman olan müslüman çinlilerden oluşan bir millette var. Bir çok azınlık var . Çinin kendi yerleştirdiği müslüman olmayan han halkı da var.
Suç olaylarını sonunda söyleyen biri çıkmış Uygurlar da içlerinde bölünmüş durumda. Zaten belgeseller ile söylenenler arasında ki farkın kaynağı da sanırsam bu durum. Öz Türkler gibi yaşayan çoğunluğun yanında Doğu Türkistan İslami Hareketi altında faaliyet yürüten ve Amerikanın dahi terör örgütleri listesine aldığı bir oluşum var. Amerika listesine aldıysa kesin destek verdiği oluşum da budur. AJ haberinde röpörtaj yapılanlar da sanırım bu hareketin mensuplarından. Belgeseller de bölgede grçekleştirilen ziyaretlerde falan çekilen videolarda bu tip burka giyen yok denecek kadar az . Baş örtüsüne yasak yok takan bir çok kişi görünüyor sakala yasak yok camiye yasak yok takkeye sarığa yasak yok tespihe yasak yok camilerin birinde imam hafta içi her vakit 700-800 kişinin geldiğinden cumaları 5 binin üzerinde katılım olduğundan bahsediyor ki tek bir cami bu. Bölgede okul sayısının 3 katı kadar cami var olduğunu söylüyor Türk ve Müslüman din işleri yetkilisi.
Anlaşıldığı kadarıyla Uygurlara yapılan baskılara karşı Çin devletinin savunması bu Türkistan İslami Hareketinin faaliyetleri oluyor. Bu örgüt ışide de militan devşiriyor el kaideye de benzeri terör örgütlerine de. Fakat halkın ne kadarı bu hareketi destekliyor ? Bu soru işareti çünkü islami kökenli kaynaklara göre çoğunluk fakat türkçü kaynaklara göre azınlık bile değil.
Bunların nüfus arasında ki oranlarını bilmeden sağlıklı yorum yapmak çok güç. Benzeri bizde de yaşanan PKK-Hüdapar gibi şeyler de olabilir hüdapar gibi %10 altında destek alan yapılar kendilerini oranaın tüm nüfusu gibi de lanse edebilir. Ya da pkk gibi ayrılıkçı terör hareketleri kendilerini masum gibi de gösterebilir.
Bu belgeselde geçenler ile röpörtajda eziyet gördüğünü söyleyenler arasında apaçık bir şekil şemal yaşam farkı var.
Çin savunma bakanlığı da bu tür örgütlere suç şebekeleri aracılığıyla para aktararak güçlendirip Çin'i bölmek istediklerini "renkli devrimler" tehditiyle karşı karşıya olduklarını söylemiş. Benzer bir yapılanma da Özbekistan İslam Hareketini falan göstermiş örnek eylemler sunmuş Kosova falan gibi örnekler göstermiş falan filan ... Bu özbekistan islam hareketi ışidi destekliyor mesela doğu türkisyan islam hareketinin de ışide destek verdiği hatta cihadçı yolladığı haber olmuştu
http://www.gazetevatan.com/isid-in-icinde-300-cinli-var-707405-dunya/Pekin yönetimi, geçtiğimiz yıl Tiananmen meydanında 5 kişinin ölümüne sebep olan yanan araç olayının arkasında "Doğu Türkistan İslami Hareketi’nin (ETİM) olduğunu ve bu örgütün ülkenin güvenliğine ‘’doğrudan ve gerçek tehdit’’ oluşturduğunu bildirinceye kadar bu örgüt hakkında Türkiye kamuoyu doğru dürüst bir bilgiye sahip değildi. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nce "terör örgütü" olarak kabul edildiği, yıllardır çeşitli yollardan Çin sınırları içinde Çin yönetiminin nitelemesine göre, şiddet ve terör fikirlerini yaygınlaştırarak, terör faaliyetlerini planlayıp uyguladığı ortaya çıktı.
Doğu Türkistan İslami Hareketi’nin; Güney Asya, Orta Asya ve Batı Asya gibi bölgelerde faaliyet gösterdiği ve çok sayıda uluslararası İslami örgütlerle işbirliği yaptığı öğrenildi. ŞİÖ oluşturulurken, Orta Asya ve Uzakdoğu Asya’da bağımsızlık talebinde bulunan İslami örgütlerle mücadele etmek için Çin’in İslami hareketlere karşı mücadelenin yapılması için girişimde bulunduğu anlaşılıyor. ŞİÖ konsepti, her şeyden önce saldırgan milliyetçilik ve ayrılıkçılığın önlenmesi için oluşturulmuş. Her iki tehdit algısı da Türklere yönelik. Doğu Türkistan İslami Hareketi günümüzde sadece Çin’in güvenliğini değil, ŞİÖ üyesi Orta Asya ülkeleri ve Rusya’nın güvenliğini de tehdit ediyor.
Kaynak :
http://www.timeturk.com/tr/makale/omur-celikdonmez/dogu-turkistan-islami-hareketi-sanghay-isbirligi-orgutu-nu-tehdit-ediyor.htmlBir çok soru işareti var, kimse olup biteni tam olarak bilmiyor. Aslında bilen biliyor da yanlış yönlendirme yaparak görüşüne göre yorumluyor. Bu el kaide benzeri yapılanmaya operasyonu uygurlulara zulüm olarak yansıtabilir yada islamdan uzaklaşmış türkler devletçi olmuş ve islami hareketere bok atıyor da olabilir. Çin devleti bu örgütleri fırsat bilip orada yaşayan tüm türklere operasyon fırsatı olarak değerlendiriyor da olabilir . Yani hep olabilir de olabilir . Doğru olan kesinlik kazanmış tek şey var bir kısım memura ve bir kaç okul yönetimi öğrencilerine oruç tutma yasağı getirmiş ve bu adil değil. Kimseye zorla bu ibadetinden vazgeç diyemezsin üstelik halkın değerlerine zarar verici bir ibaret türü falan da değil oruç bu . Eylem düzenlemek katılmak için fazlasıyla yeterli bir gerekçe.
Yalnız bu hassasiyetin üstüne giden başı çeken medyanın iki yüzlülüğünü de bi yere yazın. Irak ve Suriye de Türkmenler/Kürtler Işid tarafından katlediliyor tecavüze uğruyor kadınları kaçırılıyor satılıyorken kimsenin sesi bu kadar çıkmamıştı. Uygur Türklerinin baskı altında olduğu kesin ondan kimsenin şüphesi yok fakat Türkmenlerden yada Kürtlerden daha zor durumda olmadıkları da ortada. Belki de bu pazar eylem sonrası Türkmenler ve Kürtler için Işid karşıtı bir eylem düzenlenmeli.
Bir kaç yere mail attım kaynaklar arası farklılıkları sordum 2 de m.vekiline gönderdim cevap gelince burada paylaşacağım . Belki neyin ne olduğunu olduğu gibi söyleyecek biri vardır.