PHP'de matematik işlemleri yapmak oldukça basit bir şekile getirilmiş. Önceki konularda değişkenleri öğrenmiştik, şimdi bu değişkenlere atama yaparak matematiksel işlemlerde kullanacağız böylece değişkenleri de biraz daha iyi anlamış olacağız.
En basit matematik kodumuzu aşağıdaki şekilde yazabiliriz
echo(4+5);
?>
Ekrana 4 + 5 'in sonucunu hesaplayarak yazacaktır, yani ekranda 9 sayısını görürüz bu kodu yazdığımız zaman. Temel matematiksel işlemlerini hepsini bu şekilde kullanabiliriz. Temel matematiksel işlemlemlerinden kastım toplama, çıkarma, bölme, çarpma ve mod almadır. Dört işlemi anladıkta mod alma neydi diyenler çıkabilir. Mod alma bir sayının bir sayıdan kalan sayıyı bulma işlemine denir.
Örneğin :
10 / 3 = 3 (Kalan 1)
Bunu PHP'de Şu şekilde buluyoruz:
echo(10%3); // Ekrana 1 yazaar
?>
Tamam da bu ne işimize yarayacak, öğrenmeye gerek yok gibi gelmesin. 4 işlemden son en çok kullanacağımız matematiksel işlem bu olacak. Örneğin her 3 arama sonucundan sonra reklam göstermek istersek bunu kullanacağız.
Dört işlem fonksiyonları için basit bir örnek daha yapalım:
echo("4 + 2 = ".(4+2)."
"); // Ekrana 4 + 2 = 6 yazıp,
'den dolayı alt satıra geçer
echo("4 - 2 = ".(4-2)."
"); // Ekrana 4 - 2 = 2 yazıp,
'den dolayı alt satıra geçer
echo("4 * 2 = ".(4*2)."
"); // Ekrana 4 * 2 = 8 yazıp,
'den dolayı alt satıra geçer
echo("6 / 2 = ".(6/2)."
"); // Ekrana 6 / 2 = 3 yazıp,
'den dolayı alt satıra geçer
echo("5 % 2 = ".(5 % 2)."
"); // Ekrana 5 % 2 = 1 yazıp,
'den dolayı alt satıra geçer
?>
Sonuç aşağıdaki gibi olur
Matematiksel işlemleri kullanırken () arasında kullanmamın sebebi yazı ile birlikte kullanırken bunun bir matematiksel işlem olduğunu PHP'nin anlayabilmesi. Bu işlemleri birbiri içinde kullanarak daha karışık 4 işlemlerde yapabiliriz.
Örnek :
(((4+2) * 10 ) / 2 ) -3
Bu matematiksel işlemin sonucu 27'dir. Matematikte öncelikle parantez içerisindeki işlemler yapılır, sonra sırasıyla çarpma, bölme, toplama, çıkarma işlemleri yapılır.
4+2 = 6
6 * 10 = 60
60 / 2 = 30
30 - 3 = 27
şeklinde PHP bu basit problemi çözecektir.
Bu işlemin PHP kodu
echo((((4+2) * 10 ) / 2 ) -3); // Ekrana 27 yazar
?>
Bu işlemleri değişkenler üzerinden yapmamız kullanımımızı daha da kolaylaştıracaktır.
Örnek :
$alacaklarimiz = 182;
$borclarimiz = 87;
$elimizde_kalan = $alacaklarimiz - $borclarimiz;
echo("Alacaklarımız : $alacaklarimiz
Borçlarımız : $borclarimiz
Elimizde kalan Para : $elimizde_kalan");
?>
PHP Kodumuzun Ekran çıktısı
Değişken kullanmamızın nedenleri önceki derslerimizde kafada soru işaretleri bırakmıştı. Şimdi değişkenleri kullanarak karmaşık bir formülde değerleri yerine yerleştireceğiz.
// Dairenin Alanını ve Çevresini Buluyoruz.
define("PI","3.14");
$r = 3; // yarı çap
$alan = PI * ($r * $r); // Pi r² Formülünden
$cevre = 2 * PI * $r; // 2 Pi r Formülünden
echo("$r yarı çaplı dairemizin alanı $alan, yarıçapı $cevre 'dir
");
$r = 7; // yarı çap
$alan = PI * ($r * $r); // Pi r² Formülünden
$cevre = 2 * PI * $r; // 2 Pi r Formülünden
echo("$r yarı çaplı dairemizin alanı $alan, yarıçapı $cevre 'dir
");
$r = 9; // yarı çap
$alan = PI * ($r * $r); // Pi r² Formülünden
$cevre = 2 * PI * $r; // 2 Pi r Formülünden
echo("$r yarı çaplı dairemizin alanı $alan, yarıçapı $cevre 'dir
");
?>
Ekran çıktısı :
Temel fonksiyonlar ile daha fazla kafa karıştırmadan diğer matematiksel fonksiyonlara geçelim. Üst alma, karekök, sinus gibi matematiksel işlemler için fonksiyonlar tanımlanmıştır. Hazırda bulunan bu fonksiyonları kullanacağız.
Örneğin biraz önce r² işlemini hesaplayabilmek için $r * $r kullanmıştık, bunun yerine pow() fonksiyonunu kullanabilirdik.
Örnek :
$sayi = 5;
$karesi = pow($sayi,2);
echo("$sayi sayımızın karesi $karesi dir");
?>
Ekran Çıktısı :
İşlemleri yaparken ondalıklı sayılı sonuçlar elde edebiliriz, bunları bazen daha yuvarlak gözükmesini isteyebiliriz.
Örnek :
echo("10 / 3 = ".floor(10/3)); // Aşağıdaki sayıya yuvarlar
echo("
"); // Alt satıra geç
echo("10 / 3 = ".ceil(10/3)); // Yukarıdaki sayıya yuvarlar
echo("
"); // Alt satıra geç
echo("10 / 3 = ".round(10/3)); // 5'den küçükleri aşağıya,büyükleri yukarıya yuvarlar
echo("
"); // Alt satıra geç
echo("10 / 3 = ".round((10/3),2)); // Virgülden sonra kaç haneye göre yuvarlama yapacağını belirler
?>
Ekran Çıktısı :
Sık kullanacağımız bir diğer fonksiyon grubu ise en küçük ve en büyük sayıyı bulma fonksiyonlarıdır. min() en küçük sayıyı bulur, max() ise en büyük sayıyı bulur.
Örnek :
$sayi = array(33,12,49,93,71,473,3); // array() fonksiyonu ileride Diziler konusunda anlatılacaktır.
$en_buyuk = max($sayi);
$en_kucuk = min($sayi);
echo("En büyük sayımız : $en_buyuk
");
echo("En küçük sayımız : $en_kucuk
");
?>Ekran Çıktısı :
Son olarak karekök bulmak için fonksiyonumuz hakkında bir örnek yapalım.
echo(sqrt(81)); // 81'in karekökü olan 9'u ekrana basacaktır.
?> Diğer matematiksel fonksiyonları da aşağıda yazıyorum, daha fazla matematik işlemi için onları da inceleyebilirsiniz.
abs
acos
acosh
asin
asinh
atan2
atan
atanh
base_convert
bindec
cos
cosh
decbin
dechex
decoct
deg2rad
exp
expm1
fmod
getrandmax
hexdec
hypot
is_finite
is_infinite
is_nan
lcg_value
log10
log1p
log
mt_getrandmax
mt_rand
mt_srand
octdec
pi
rad2deg
rand
sin
sinh
sqrt
srand
tan
tanh
Önceki Dersimiz: Php Dersi 02: Değişkenler, Sabitler, Genel Tanımlı Değişkenler
Sonraki Dersimiz: Php Dersi 04: Operatörler
Alıntıdır.
