Paraya mı ihtiyacınız var? Ev, araba mı alacaksınız? Yoksa çeşitli borçlarınızı mı ödeyeceksiniz? Hangisi olursa olsun sonuçta aklınıza tek bir yer gelir ve kendinizi orada bulursunuz. Yani kredi kullanmak için bankaların yolunu tutmuşsunuzdur bile. Bankanın kapısından girer ve bireysel müşteri hizmeti veren banka görevlisinin masasına oturursunuz. İhtiyacınız doğrultusunda kredi kullanmak istediğinizi ve tutarını söylersiniz. Alacağınız cevap ise “öncelikle kredi notunuza bakalım” olur.
Nedir bu kredi notu? Eskiden böyle bir şey yoktu ya da vardı ama bizim haberimiz yoktu. Son zamanların kredi işlemlerinde sıklıkla kendinden bahsettiren bu not, artık bankacılık işlemlerinde çok önemli konuma gelmiştir. Bankalarda hangi parasal ürünü kullanmak istersiniz, mutlaka laf arasında duyarsınız. Artık bankalarda bu kadar önemli olan kredi notu nedir, nasıl hesaplanır ve yükseltmek için ne yapmanız gereklidir hep birlikte inceleyelim.
Banka Kredi Notu Nedir?
Bankalar tarafından bakıldığında, müşterileri tek değerlendiren araç kredi notu değildir. Fakat müşteri hakkında bilgi verme konusunda oldukça önemli bir ayrımdır. Bireysel ya da ticari müşterilerin, tüm finansal kuruluşlarda, isimleri altında bulunan mali varlıklar ve işlemlere dayanarak, yapılan uygulamalar sonucunda ulaşılan sayısal verilere kredi notu denir.
Bankalar bu veriler üzerinden değerlendirme yaparak, müşterilerin kredi isteklerine cevap vermektedir. Kredi notu düşük olan kişiler için de çözüm amaçlı farklı yöntemlere başvurulur ve teminat, ipotek, kefil, rehin gibi seçenekler gözden geçirilir. Yüksek kredi notuna sahip müşteriler için bu durumlara pek gerek kalmamaktadır. Bu sebepten ihtiyaçlarınızı bankalar üzerinden rahatça karşılamak istiyorsanız, bu nota önem vermeli ve bankalarda gerçekleştirdiğiniz işlemlerinizde dikkatli olmanız gereklidir.
Kredi Notu Neye Göre ve Nasıl Hesaplanır?
Bankacılık faaliyetlerinde kredi notu kişinin karnesi niteliğini taşır. Bu not hesaplanırken çeşitli varyantlar kullanılır. Hesaplamalar gerçekleştirilirken ilk incelenen nokta müşterinin riskidir. Bankalar nezdinde bulunan kredi kartlarınızın miktarı, kullanım oranı ve ödeme düzeniniz önemlidir. Ödemelerinizde gecikme, borcun tamamını ödeyememe gibi sorunlar mevcutsa, kredi notu olumsuz olarak etkilenir. Kredi kartlarının nottaki değeri %30’dur.
Bankalarda bulunan hesabınız var ise içerisinde bulunan para miktarı ve bu hesaba bağlı borçlarınız da kredi notunun değişimini etkiler. Bu varyantın değeri de %25’tir. Aynı şekilde daha önce kullandığınız krediler, miktarları ve ödeme düzeni de karnenizde yer alır. Geçmiş kredilerinizin oluşturduğu bu düzen de %20’lik bir dilimi kapsamaktadır. Bankalara yapığınız kredi isteklerinizin cevabı, kullanma yoğunluğunuz da %15 kadar bir yer kaplamaktadır. Her müşteride farklılık gösteren nedenler, diğer grubu altında yer alarak %10’luk bir değere sahiptir.
Tüm bunların değerlenmesiyle %100’lük kısım oluşturulur ve müşterinin kredi notu ortaya çıkar. Kredi notu 0 ile 1900 skalasında belirlenen puandır. Her müşteri için aynı değerlendirmeler yapılır ve duruma göre farklılıklar gösterebilir. Bu skalada 5 grup yer alır. Bu gruplar içerisinde en riskli olan 0 – 699 arasında bulunan müşterilerdir. Orta riskli grup 700 – 1099 arasındadır. Az riskli grup 1100 – 1499 düzeyinde yer alır. İyi diye nitelendirebileceğimiz kesim ise 1500 – 1699 arasındadır. 1700 – 1900 arasında bir nota sahip olan kişiler ise çok iyi olarak görülür. Genelde bu düzende olan kredi puanları, bankadan bankaya değişiklik gösterebilmektedir.
Bankaların kredi değerlendirme bölümlerinde, genelde en riskli ve orta riskli gruba sahip olan müşteriler için otomatik kredi talepleri ret edilir. Diğer gruplar için farklı değerlendirmelere de girilir. Bankaların en sevdiği ve kredi kullanımlarını kolaylıkla yaptığı müşteri grubu ise çok iyi olan kesimdir. Kredi notunun belirlenmesi ise ülkemizde KKB (Kredi Kayıt Bürosu) tarafından yapılmaktadır.
Kredi Notunu Yükseltmek için Ne Yapılır?
Kredi notunuz bir kere belirlenir ve sürekli o kullanılır diye bir uygulama mevcut değildir. Bu not sizin gösterdiğiniz faaliyetlere göre değişir. Notunuz düşükse yükseltmek için bir şeyler yapabilirsiniz. Bu hemen gerçekleşecek bir durum değildir fakat yükseltmeniz ileride gerçekleşecek ihtiyacınızı karşılamanızın kolaylığı açısından önemlidir.
Borçlarınızı Azaltın
Kredi notunuzun borçlarınızdan etkilendiğini söylemiştik. Eğer 10.000 TL borcunuz varsa ve siz bunun 7.000 TL kısmını ödeyebiliyorsanız, %30’luk bir kısım açıkta kalmaktadır. Bu durum sizin borcunuzu %30 azaltmanız gerektiği anlamına gelir. 3.000 liralık borcunuzu kapatarak, riskli limitinizi azaltırsanız eğer kredi notunuz artış gösterecektir.
Borçlarınızı Yapılandırın
Ödemelerinizi düzenli ve planlı yapmanız, gecikmeye bırakmamanız kredi notunuzu yükseltecektir. Ama çok borcunuz varsa ve bunların ödemelerinde sıkıntı yaşıyorsanız mutlaka yapılandırın. Yapılandırma yaparken de bunu doğru planlamanız önemlidir. Notunuzu yükseltmek için girdiğiniz bu yolda daha da düşürme durumuyla karşı karşıya kalmayın. Yapılandırma planınızı, ödeyebileceğiniz şekilde yapmanız ve düzenli olarak ödemeniz gereklidir.
Kredilerinizi Düzgün Ödeyin
Bankalarda bulunan kredilerinizi düzgün ödemeniz, karnenize olumlu yansıyacaktır. Eğer ödemelerinizde sıkıntılar yaşıyor ve zamanında ödeme yapamıyorsanız, tekrar düzenlettirin. Vade uzatımı, taksit ödeme miktarı azaltması gibi yöntemlerle kendi bütçenize göre yapılandırma yoluna gitmeniz faydalıdır. Bu ayarlama sonrasında da yine ödemelerinizi düzenli ve zamanında yapmanız önemlidir.
Limitlerinizi Artırın
Bankalar nezdinde bulunan limitlerinizin artırılması da kredi notunuz üzerinde olumlu etki yaratacaktır. Limit artırım talebinde bulunduktan sonra karnenize olumlu yansıyan bu durum, kredi notunuza da olumlu etki gösterecektir. Fakat dikkat etmeniz gereken, limitlerinizi artırdıktan sonra kullanımını gerçekleştirir ve düzenli ödeyemezseniz eğer karşınıza eksi olarak çıkar. Kredi notunuzu yükselteyim derken düşürebilirsiniz.
Bankalar Üzerinden İşlemlerinizi Çoğaltın
Bankalar üzerinde ne kadar çok işlem yaparsanız, adınızın anılmasını o kadar sağlarsınız. Bunun için de EFT/Havale, otomatik ödeme talimatları, vadeli hesap seçenekleri, para yatırma ve biriktirme gibi işlemleri bankalar üzerinde gerçekleştirmeniz gereklidir. İnternet bankacılığı ile kolaylıkla gerçekleştirdiğiniz işlemlerinizle, kredi notunuza olumlu katkılarda bulabilirsiniz.
Borçlarınızın Tamamını Bir Kredide Birleştirmek
Borçlarınızın çok olması kontrolünüzü zorlaştırabilir. Unutmayın, takip edememe gibi durumlar karşısında borçlarınızı tek bir kredi üzerinde birleştirerek, ödemelerinizi düzgün ve zamanında yapabilirsiniz. Bankalarda yaptığınız her düzenli ve zamanında ödeme size artı puan kazandırır. Bu durumda borçlarınızı düzene sokmanız önemlidir.
Kredi Kartlarınızı İptal Etmeyin
Eğer kredi kartı kullanımında başarısızsanız, borcunuzu kapatıp iptal etme gibi bir düşünceye girebilirsiniz. Doğru kredi kullanımı hakkında bilgilenmek istiyorsanız sizi buraya alalım. Fakat bu durum notunuzu olumsuz etkileyecektir. Bunun yerine bütçe planlamanızı doğru bir şekilde yaparak, kullanımı sonucunda borcunuzun tamamını ödeyebileceğiniz kadar limit belirlemeniz ve o seviyeye indirmeniz daha doğru olur. Böylelikle hem bankalarla ilişkilerinizi sürdürmüş olursunuz hem de kredi notunuza artı değer katarsınız.
Toparlamak gerekirse; kredi notu ya da puanı bankacılık işlemlerinizde önemli bir yer kaplar. Anlık ihtiyaçlarınız için kapısını çaldığınız bankalar ile ilişkilerinizi iyi tutmanız ve sevdikleri müşterilerden olmanız gerekmektedir. Bu sebeple bütçe planlamanızı, ödemelerinizi ve kullanımlarınızı iyi yönetmelisiniz. Kredi yükseltmek için yapacağınız işlemlerden hemen sonuç alamayabilirsiniz.
Belli bir düzen içerisinde gerçekleştirdiğiniz bankacılık işlemlerinizden sonuç almanız, 1 ile 3 ay içerisinde olabilirken, 6 aya kadar da uzayabilir. Kredi notunuzun düşmemesi için alacağınız tedbirler ya da yükseltmek için uygulayacağınız seçenekler, tüm bankalarda hemen hemen aynı düzeyde görüntülenebilmektedir. Bu KKB’nin tüm bankalara bilgi sağlama fonksiyonu ile gerçekleşir. Eğer ödemelerinizi düzene koymuş ve kredi notunuzu yükseltmişseniz, bankalar ile aranızı düzeltmiş ve kaynaklarını kullanıma açmış olursunuz.
Kaynak: http://bilgihanem.com/banka-kredi-notu-nedir/