cihaneken adlı üyeden alıntı
Dükkanın yeri çok önemli, gidip de kimsenin geçmediği bir yere dükkan açarsanız sizde kepenk kapatabilirsiniz. Fakat işlek güzel bir yere açılan, iyi dekore edilmiş ve ürün çeşitliliği fazla olan bir dükkanın kepenk indirmesi gibi bir durum kolay kolay yaşanmaz.
Bir diğer konuda da fikrimi söylemek istiyorum. Dolar arttı piyasa öldü diyen esnafın bir çoğunun dolarla alakası yok, sırf yakınmak dert yanmak için bahane üretiyorlar. Adam zeytin burnunda kumaşı imal ediyor, işliyor elbise yapıyor, paketleyip satıyor mağazalara sonra dert yanıyor dolar arttı işler öldü, kardeşim imalatta kullandığın ham maddeyi dolarla almıyorsun, kullandığın makineler dolarla çalışmıyor, elektrik türk lirası, su türklirası, alış türk lirası satış türk lirası, yahu kimse bu adama sormuyor mu kardeşim senin dolarla ne alakan varda battın.
Her esnaf için söylemiyorum tabi ama dolarla işi olmayan esnafın doları bahane ederek işlerinin kötü olduğunu söylemesi çok ilginç.
Hediyelik eşya sektöründe işinizin büyük kısmı dolar ile alakalı fakat işinin pelinde koşturan kişilerin hiç dert yandığını görmedim ben.
Isler soyledigin gibi yurumuyor, piyasada hemen herseyin fiyati dolara endeksli dovize endeksli, hem aldigi kumasin ipin fiyati artiyor hem harcamalari artiyor hem de piyasa yavasladigindan satisi dusuyor yani doviz kuru tum hayati etkiliyor.
Bir de bunun ustune kizisan rekabeti ekle, isler zora girdikce rekabet artiyor, rekabet arttikca eldeki mal da degersizlesiyor. Misal bu arkadas 50 bin liralik mali dukkanina koyacak, yarin bi bakacak farkli semtlerde 20 dukkani bulunan herif bayrak cektiginden, bunun toptan 3 liraya aldigi elinde kalmis mali magazada 2 liraya satiyor, ne yapacak bu esnaf simdi ? 3 e aldigini rekabet ugruna 1 e mi satsin her turlu zarar.
Kur artisi ayrica : hayat pahalilasiyor ve insanlar tuketimi azaltiyorlar, yilda 5 gomlek alan 2 gomlege dusuyor, aksam 3 ampul yakan 2 ampule dusuyor, haftada 3 kez disarida ailesiyle yemege cikan 1 sefere dusuyor yani yavas yavas bu tum piyasayi sariyor. Yazin 235 bin liradan sagi bodrum kat dahi satilmayan zaten satilik tabelasi asilir asilmaz satilan bir sitede daireler 235 bin liradan 185 bin liraya kadar dusmus, satilik var alan da yok simdi.
AVM patlamasi oldugu sene ben bizzat yasadim, askere gittim pazarda tezgahlarimiz 2500 3000 lira ciro cekiyordu, askerden geldim her tarafta avmler acilmis millet de oralara saldirmis, ayni tezgahlar 500 600 lira ile aksam ediyordu. Mahallelerde kasaplar pastaneler giyim magazalari bir cok dukkan iflasa suruklendi, yani piyasaya dusen catapat bile tumunden sistemi sarsiyor. Bak simdi avmler de patlamaya basladi, dukkanlarin hic birinde eski isler yok, emlakcilara gidin eskiden kiralik evlerle ugrasan bile yoktu cogu yerde, simdi sirkulasyon olmayinca kiralik evlerle ugrasmayi birak dukkanin onunde cicek bali satacak duruma geldiler.
Cikin bir Istanbul'u gezin, fazla degil 1 sene oncesine gore kiyaslayin, kapanan dukkanlari kendiniz gorun, savas ciksa etkilenmez denilen yerlerde bile dukkanlar sinek avliyor, cikin sanayi bolgelerinden insanlarla konusun, hemen her fabrikada isci cikarma daralma zora girme var, isi garanti olmayan adam elindekini harcar mi ? Issiz adam olmayani harcayabilir mi ? Bunlar harcamazsa o pijama diken esnaf o pijamayi kime satacak ?
Krizin cok buyuk etki etmesinin bir diger nedeni de cok yonlu olmasi, hem ekonomik kriz var likidite sorunu var, bunu bir nebze de olsa rahatlatacak olan turizm de guvenlik sorunlari ve gerginlikler yuzunden isleyemiyor, elinde parasi olan ortamin gerginliginden korkup elinde tutmanin daha akillica olacagini dusunuyor, kimse yarin ne olacak bilmiyor, neredeyse tum fabrikalarda isten cikarma daralma kapanma soylentileri var , tum bunlarin ustune hemen herkesin de borcu var borcsuz ev yok. Yani bunlara yok diyebilirmisiniz ? Bunlarin oldugu ortamda kriz yok diyebilirmisiniz ? Ali veli niye etkileniyor da diyemeyiz, ister istemez herkesi etkiliyor bu.
Bunlarin olmadigi zamanlari da yasadik 2004-2010-11 arasi falan, catir catir alisveris vardi, uzaktan izleyince ne yapiyor bu insanlar boyle diyordum, deli gibi alisveris vardi, mavide iceride adim atacak yer yoktu, avmlerde yagma gibi alisveris yapiliyordu, emlakcilarda emlak yok ama sirada ev bekleyen numara birakan her gun gelip soran musteriler vardi, sifir araba icin bayiye gittiginizde belki saatlerce musteri temsilcisi beklediginiz oluyordu oyle kacmasinlar falan diye ilgilenen soyle buyrun hemen geliyorum diyen bile yoktu :) teknoloji marketler agzina kadar mal dolu ve icerisi tiklim tiklim alisveris yapanlar vardi, simdi bunlarin hic biri yok, magazalarda bile krizin izleri var raflar sisirme doldurulmus kiymetli mallar cok azalmis, o eski gunlerden eser yok, her gun 1 kamyon mal indiren magazalar simdi haftada 1 hatta ayda 1 kamyona dusmus.