Bu helal haram konusunu Ömer Hayyamın bir şiiri ile kapatmak istiyorum.

Kim demiş haram nedir bilmez Hayyam?
Ben haramı helali karıştırmam:
Seninle içilen şarap helaldir,
Sensiz içtiğimiz su bile haram

*

Var mı dünyada günah işlemeyen söyle:
Yaşanır mı hiç günah işlemeden söyle;
Bana kötü deyip kötülük edeceksen,
Yüce Tanrı, ne farkın kalır benden, söyle

*

Geçmiş günü beyhude yere yâd etme,
Bir gelmemiş an için de feryat etme
Geçmiş gelecek masal bunlar hep
Eğlenmene bak ömrünü berbat etme

*

“Sevgili, seninle ben pergel gibiyiz
İki başımız var, bir bedenimiz
Ne kadar dönersem döneyim çevrende
Er geç başbaşa verecek değil miyiz?”

*
Beni özene bezene yaratan kim? Sen!
Ne yapacağımı da yazmışsın önceden
Demekgünah işleten de sensin bana
Öyleyse nedir o cennet cehennem
*

Ansızın kulu kölesi olduk o dilberin,
El çektik, her cennetten, her tövbeden;
Sofu müslüman olmuş dönerken herkes,
Biz koyu putperest döndük Kâbeden.

Cennet de cehennem de senin içinde.”