Evet, Wordpress çekirdek ekibi, Wordpress kullanıcılarının sürekli almaya alışık olduğu küçük güvenlik güncellemelerinin aksine uzun zamandır belki de en köklü değişiklikleri içeren 5.0 güncellemesini yakında yayınlayacak.
Köklü güncelleme diyorum çünkü gerçekten alıştığımız bazı Wordpress özellikleri tamamen değişecek. Yerini yepyeni bir anlayışa bırakacak. Gelin bu güncellemenin bize neler getireceğine bakalım.
1- TinyMCE destekli içerik editörü gidiyor Gutenberg geliyor!
"Gutenberg". Belki de bu ifadeye daha önce denk gelmişsinizdir ya da kulağınıza tanıdık geliyor olabilir. Johannes Gutenberg dersem belki aklınızda daha çok şey canlanır. 1400'lü yıllarda Avrupa'ya matbaa teknolojisini getiren bu meşhur mucit büyük bir devrimin öncüsü olmuştu.
Jhoannes Gutenber'in yaptığı bu büyük yenilikten esinlenen Wordpress de devrim gibi bir kararla yılların alışılmış yazı editörü TinyMCE'yi saf dışı bırakıyor ve yerine Gutenberg editörünü getiriyor.
TinyMCE özellikle ofis programlarındaki araçlara benzer bir araç çubuğuna sahip, Wordpress'le yeni tanışanların yazı yazarken zorluk çekmeden içerik üretebilmelerini sağlayan bildiğimiz bir yazı editörü. Gerekli olan bir çok aracı barındıran araçlar çubuğu ile yazınızdaki herhangi bir bölümü italik yapıp renklendirebilirsiniz. SEO'nun olmazsa olmazlarından H etiketlerini (başlık etiketleri) tek tıkla yazınıza ekleyebilirsiniz. Görsel/Metin butonu ile yazınızı ister HTML görünümünde ister görsel editör ile görüntüleyebilirsiniz. Ve daha birçok yazı içi düzenlemeyi kolaylıkla yapabilirsiniz.
Kısaca TinyMCE adından da belli olduğu gibi "Minik" sevimli bir "İçerik Düzenleyicisi". Wordpress'te işimizi kolaylaştıran kolaylaştırmaktan da öte sadeleştiren, kafa karıştırmadan yazımızı yazıp yayınlamamızı sağlayan basit bir editör.
Hoş Geldin Gutenberg
Birçoğumuzun hayatına Wordpress ile giren ve belki de bazılarımızın adını bu yazıdan öğrendiği TinyMCE editörü ile diğer yazı ayarlarının bulunduğu klasik içerik düzenleme sayfası, 2018 içinde yayınlanması planlanan 5.0 güncellemesi ile tamamen değişecek. Wordpress'in alışılmış içerik düzenleme sayfası, yerini Gutenberg'e bırakacak.
Javascript tabanlı içerik editörü Gutenberg'ün Tiny'den sonra gerçekten sıra dışı bir editör deneyimi sunacağı kesin. Alışık olduğumuz düzen tamamen değişiyor. Gelin tam da burada kelimelere biraz ara verelim ve TinyMCE kullanılan bir Wordpress içerik düzenleme sayfası ile Gutenberg versiyonu arasındaki farkı görsel olarak görelim.
Görsellerden de anlaşılacağı gibi Wordpress'in içerik düzenleme sayfası köklü bir değişikliğe gidiyor. "Blok" tabanlı yeni editörün üstüne biraz da "sürükle bırak" serpiştirilmiş.
Kısa kodları, video paylaşım platformlarından videoları, bileşenleri ve daha fazlasını yazımıza eklememizi sağlayan ve bunu kendine has bir düzene sokan Gutenberg Medium gibi içerik paylaşım sistemlerinden esinlenilerek yeni çağa uygun olarak tasarlanmış. Dinamik ve modern çizgileri ile alışıldığında eskiyi kısa sürede unutturabilir.
5.0 sürümü ile gelecek bu yeni içerik düzenleme sayfasını önceden bir test etmek alışmanızı kolaylaştırabilir. Hemen test etmek için eklentiler bölümünde Gutenberg araması yaparak eklenti halinde yükleyebilirsiniz.
Ne kadar modern ve dinamik olsa da birçok Wordpress kullanıcısı bu yeni düzene pek sıcak bakmıyor. Gutenberg Wordpress için iyi sonuçlar mı doğuracak yoksa kötü bir gidişatın başlangıcı mı hep birlikte göreceğiz. Ancak öyle ya da böyle yeni bir başlangıç olacağı kesin.
Bu arada unutmadan, ne yazık ki Gutenberg tema ve eklenti geliştiricilerini kötü etkileyecek gibi görünüyor. Geliştiriciler -ben de bir tema geliştiricisi olarak- özellikle metaboxların yeni editöre uyumsuzluğu ile karşı karşıyalar.
Birçok temanın yazılara ve sayfalara özel ayarların yapılabildiği meta kutularını yeni editöre uygun hale getirmesi; Yoast, AIO SEO gibi SEO ayarlamalarının yapıldığı meta kutularına sahip eklentilerin de yeni düzene geçiş yapması zorunlu hale gelecek. Metabox düzeninin alışılmışın dışına çıkacağı Gutenberg ile bu geçiş biraz çetrefilli olacak.
- Gutenber'i sitenize kurmadan test etmek için buraya tıklayın.
- Gutenberg eklentisini indirmek için buraya tıklayın.
- Eğer bu yazıyı okuduğunuzda 5.0 sürümüne geçiş yapılmışsa ve siz Gutenberg'e alışamamışsanız sakin olun :) İşte sizi eski editörünüze döndürecek o eklenti: Classic Editor.
2- Olmazsa olmaz güvenlik güncellemeleri
İnternet dünyasında bir web sitesi yönetmek sanıldığı kadar kolay değildir. Hele kurumsal ve köklü bir web sitesinin başındaysanız işler sizin için daha da kötü hale gelebilir. İnternetin karanlık tarafındaki kötücül olaylar sizin sitenize de beklemediğiniz anlarda uğrayabilir.
Wordpress gibi herkesin rahatlıkla kodlarını görebildiği açık kaynak kodlu sistemlerin dezavantajlarından sayılabilecek durumlardan birisi de var olan bir güvenlik açığını geliştiriciler fark etmeden "Siyah Şapkalılar"ın fark etmesidir.
Neyse ki Wordpress dünyanın dört bir yanından deneyimli geliştiricilerin sürekli destekleri ile güvenlik açıklarına hızlı çözüm üreten bir içerik yönetim sistemi. Her sürümünde olduğu gibi 5.0 sürümünde de bilinen güvenlik açıkları için müdahaleler gelecek.
3- Front-end İçerik Düzenleme
Wordpress 5 ile beklenen diğer bir özellik ise ön yüz içerik düzenleme desteği.
Bu özellik bizi yayınladığımız yazılarımızı düzenlemek için içerik düzenleme sayfasına gitmekten kurtarıyor. Daha çok Visual Composer gibi eklentilerden alışık olduğumuz ön yüz düzenleme aracı büyük bir zaman kaybından bizi kurtaracak.
Yazımızdaki tek bir harf hatasını düzenlemek için birkaç dakikamızı yazı sayfasına gitmek, harfi düzenlemek ve yayınlanmasını beklemekle harcamayacak olmak kulağa hoş geliyor.
4- Mobil site optimizasyonları
Wordpress 5 bize mobil yönetim açısından daha kararlı bir arayüz sunmayı hedefliyor.
Özellikle son yıllardan akıllı telefonlarımızdan her işimizi halledebiliyor olmamız masa başı bilgisayar devrine yeni bir boyut kazandırdı. Wordpress ekibi de her güncellemede olduğu gibi 5.0 güncellemesinde de web sitemizi mobil cihazlardan daha kolay yönetebilmemiz için adımlar atacak.
Umarım bu adımlar beklediğimizden daha köklü değişiklikler getirir.
Peki sizler WP 5.0 ve Gutenberg değişikliğ ile ilgili neler düşünüyorsunuz? Neler hissediyorsunuz? Hadi hepimiz test edelim ve yorumlarımızla Wordpress'in son yıllarda en çok konuşulan değişikliği ile ilgili düşüncelerimizi paylaşalım ;)