ABD’de Johns Hopkins Üniversitesi’nde öğretim üyesi olarak görev yapan, gelişmekte olan ülkeler para birimi uzmanı Prof. Dr. Steve Hanke, Türkiye’de resmi olarak en son yüzde 15.85 olan yıllık enflasyonun gerçekte yüzde 80 olduğunu öne sürdü.
Hanke, “zımni enflasyon modeli” ismini verdiği çalışmasında dolar kuru üzerinden satın alma gücü paritesi (SGP) değerini de hesaba katarak enflasyon rakamını tespit ediyor. Ancak kur geçişkenliği oranını birebir kabul etmesi ve tüm fiyatlar için dolar varsayımı yapması nedeniyle bazı ekonomistler Hanke'in yöntemini kabul etmiyor.
Sözcü'den Nuray Tarhan'ın haberine göre; SGP metodolojisi, ekonomi literatüründe de tartışılan bir hesaplama. Ancak Türkiye'de son 2 yılda petrol ve demir cevheri fiyatları başta olmak üzere emtia fiyatlarının dolar bazındaki artışından dolayı enflasyonun hesaplananın üzerinde olduğu tahmin ediliyor.
PARA ARZI FAZLA ARTTI
Steve Hanke, 24 Haziran'da Forbes Dergisi'nde kaleme aldığı makalede de yıllık mayıs enflasyonunun gerçekte yüzde 10.85 değil, onun 3.6 katı yani yüzde 39.2 olduğunu savunmuştu.
Hanke, makalesinde “para miktarı teorisi” yaklaşımıyla yola çıktığını vurgulamıştı. Yaklaşıma göre, piyasadaki para arzı artırılırsa kısa vadede üretim düzeyi artıyor ancak uzun vadede potansiyel düzeyine iniyor. Böylece fiyat düzeyindeki artışla kalınıyor. Steve Hanke, makalesinde Türkiye'nin 10 yıllık para arzı verileri denkleme uygulandığında Türkiye'nin para arzı için altın büyüme oranının yüzde 13 olduğunu belirterek, “2014'ten bu yana, geniş para arzı, yıllık ortalama yüzde 16 hızında büyüyor. 2016'dan bu yana oran daha da artarak yüzde 18'e yükseldi” yorumunu yapmıştı.