Teknoloji ile birlikte evlerimize giren bilgisayarlarımız, bizi pek çok yükten kurtarıyor. Gel gör ki bu hızlı gelişen dünyada her şey ilk günki gibi kalmıyor. Her canlıda olduğu gibi aslında elimizde ki araçlarımızın bilgisayarlarında bir ömrü bulunuyor. Neden mi? Çünkü her yeni çıkan donanımlar veya programlar bilgisayarımızın eskimesine bir neden daha oluyor. Bilgisayarlar yavaşlar. Nasıl bir arabaya bakım yapıyorsak, bilgisayarımızın da öyle bakıma ihtiyacı oluyor. Aslında teknik servise gitmemesi gereken nedenlerden bazen teknik servise boş yere para vermek zorunda kalıyoruz. İşte size bu nedenleri ve çözümleriyle birlikte bu yazımda paylaşıyorum. Önce sorun tespiti ardından çözüm önerilerini yazacağım.
Bu çözümler Windows 10 için anlatılmıştır.
1-) Bilgisayarım çok geç, yavaş açılıyor veya donuyor?
Birden fazla nedeni olabilir. Öncelikle sorulması gereken soru bilgisayar açıldıktan sonra normal seyrini yakalayabiliyor mu? Şayet yakalıyorsa yüklediğimiz bazı programlar arka planda fazla çalışıyor olabilir ve uzun süredir bilgisayarın temp(geçmiş) bilgilerini tuttuğu klasörü temizlemiyor olmasından kaynaklıdır. Bunun için yapmamız gerekenler.
CTRL + ALT + DEL kombinasyonu ile görev yöneticisini açıyoruz ardından başlangıç sekmesine geliyoruz. Buradan bulunan bir çok program bilgisayar açılınca çalışan ve sistemi yavaşlatan uygulamalar oluyor. Örneğin hemen hemen herkeste bulunan “adobe updater startup utility” bu program başlangıçta güncelleme kontrolü ve elirli aralıklarla güncelleme kontrolü yapıyor. Bunun çalışmaması gerekir nedeni ise zaten Windows update yapıyorsanız bilirsiniz otomatik bu güncellenir orada. Başlangıç sayfasına dönecek olursak burada ki kullanmadığınız çok şeyi devredışı bırakabilirsiniz. Sisteme zarar verecek bir uygulama dahil devre dışı kalır ve farkı anlayacaksınız. Tabi bu işlemleri yaptıktan sonra devam etmemiz önemli bir noktada temp klasörü bu klasörü elle silmenizi tavsiye etmediğimden kullanabileceğiniz en iyi program ccleaner oluyor. Ccleaner programını indirerek sistemde bulunan kalıntı dosyaları temizleyebilirsiniz.
Şimdi soruya geri dönecek olursak sistem seyrini yakalamıyorsa yani yine bir yavaşlık varsa üstteki anlattıklarımı yaptırmayacak derecede kötüyse büyük ihtimalle hard disk sıkıntı veriyordur. Biliyorsunuz eski tip hard disklerde okuyucu kafası bulunur ve hard diskin içerisinde ki cd de alanlar bulunur bunlara sektör denir. Okuyucu kafa sektörlerin bazılarını okuyamıyorsa o bölümlere bilgisayardan ulaşamazsınız. Ki buda bilgisayar bazen açılmaz açılsa bile tam performans sağlamayabilir. Tabi hard disk değiştirmeden önce yukarda ki işlemleri uygulayıp durumu test etmeniz gerekmektedir. Bazen hemen bozuk demek yanlış olur aşağıda ki seçeneklere de göz atın.
2-) Bilgisayarım çalışmıyor, hiç açılmıyor?
İşte bir tamirci olmadan yapamayacağınız tek noktadasınız. Öncelikle bilgisayarın elektrik alıp almadığını test etmeniz gerekiyor. Tamam açılmıyor ama nerede açılmıyor. Elektriğe takılı olduğu halde hiç güç almıyorsa sorun birden fazla yerlerde olabilir ve bunu bir bilen olsan da bir bilene sormalısınız. Güç almıyorsa teknik destek şart. Fakat elektrik alıyorsa ve siyah ekranda kalıyorsa birkaç sürücü hatası ile karşılaşmış olabilirsiniz. Basit bir örnek bazılarının bilgisayarında F1 resume diye bir şey yazar ve F1 e basmadan bilgisayar açılmaz bunun sebebi saat, tarih ayarları bozulmuştur ve bios pili denilen anakartta bulunan bir pilin ömrü bitmiştir. Siyah ekranda kalıyorsa İngilizce yönergeler bulunur. Hard disk not found gibi. Hard disk kablosu oynamıştır yerinden ve sırf bu yüzden tamire gelmiş bilgisayarlar gördüm. Tabi yine de bilmeden kurcalamak çok zor bu durumlarda. Bazen de karşılaşacağınız problemler arasında Windows açılış ekranında kalıyor olabilir. Bu durum yazılımsal bir hatadan kaynaklıdır genelde. Format bilen birisi olursa format isteyebilir. Çok nadir olarak hard disk arızası oluyor bu durumda.
3-) Bilgisayarım fazla ısınıyor, fan çalışmıyor veya aniden kapanıyor?
Bilgisayarın ısınması genel olarak işlemcinin fazla güç harcaması ve yeterli soğukluğu bulamamasından kaynaklı oluyor. Bilgisayarı soğutan fan sistemi yeterli RPM değerinde dönmezse işlemciye aşırı sıcaklığa ulaşır aniden kapanmasının da sebeplerindendir. Fanın dönmemesinin en büyük sebeplerinden biri tozlanmadır. Sürekli tozlanan bir nesnedir ki düzenli olarak 6-7-8 artık yavaşlamayı ısınmayı hissetmeye başladığınızda temizlemeniz gerekir. Bilgisayarın performansını bile etkileyen bir durumdur fanın düzgün çalışmaması. Peki fanınız hiç çalışmıyorsa? Burada tozların aşırı birikmesi de söz konusu ama toz yoksa kesinlikle fan motoru bozulmuştur ki fazla pahalı olmayan bir nesnedir fan alınmalıdır. Tabi takma işini yine bir bilenle yapmanızda fayda var.
4-)Bilgisayarı nasıl hızlandırırım?
Öncelikle bilgisayarınızın özelliklerini bilmeniz gerekiyor ki bazı önemli terimler vardır. Örneğin DDR anakart destek sürümü gibi 2-3-4-5 diye gidiyor. RAM miktarınızı arttırmanızı öneririm tabi doğru rami almanız için anakart sürümünüzü bimeniz gerekmektedir. Sadece RAM yetmez ekran kartı da önemli oyun oynayanlar için. Oyun oynamıyorum ama hızlı olsun istiyorsanız DDR sürümünüzün minumum 3 olmasını tavsiye eder ve size SSD hard disk almanızı öneririm. İşletim sistemini en çok hızlandıracak şeydir SSD hard disk.
Kendimi bir donanımcı olarak görmesem de yazılımcı arkadaşlar bilir mecburen donanım da bilmeniz gerekiyor bu sektörde. Yazılanları çoğu hem masaüstü hem laptop diz üstü bilgisayarlarda geçerlidir. Çeşitli tecrübelere dayanarak hazırlanmıştır. Konuyu burada sonlandırıyorum eksik, kalan veya sormak istediklerinizi yorum atarsanız memnun olurum.