Herhangi bir organizasyonda yönetişim esastır. Sonuç olarak kararların veriliş ve işlerin yapılış şekli budur. Gelişmiş toplumlarda yönetişim, demokratik süreci ifade eder. Bir modern çok uluslu şirkette organizasyondaki kişilerin karar verme haklarıyla ilgilidir.
Ancak bu örneklerin her ikisi de merkezi yönetişim modelleridir. Modern demokrasilerde seçilmiş *******ler, çoğunluğu etkileyen kararlar alır. Benzer şekilde halka açık bir şirkette bir yönetim kurulu, şirketi nasıl yöneteceğine karar veren yöneticileri görevlendirir.
Blockchain yönetişimi farklı zorluklar getirir çünkü Blockchainler merkezi bir karar alma yetkisine sahip olmayan merkezsizleşmiş ekosistemlerdir. Konsensüs protokolleri açısından Blockchain yönetişimini düşünmek kolay olsa da daha fazla temel düşünceler vardır.
Aelf'de bir Blockchain'in teknik özelliklerinin yeni nesil Blockchain'in omurgasını oluşturduğuna inanmamıza rağmen yönetişim ve ekonomik modelin ekosistemin ruhunu oluşturduğuna ve onsuz, cansız bir makineye sahip olacağınıza inanıyoruz. Bu seri; yönetişimin ne olduğunu, dikkate alınması gereken önemli kavramları, ortak zorlukları tanıtacak ve Aelf'in buna nasıl yaklaştığını ortaya koyacaktır.
Blockchain Yönetişimi Derken Ne Demek İstiyoruz?
Bir Blockchain, tamamen aynı Blockchain yazılımını çalıştıran bir bilgisayar ağına sahip dağıtılmış bir sistemdir. Bu nedenle bu makaledeki Blockchain yönetişimi, ağın hangi yazılımı veya hangi yazılım sürümünü kullanacağına karar vermek için kullanılan protokolü ifade eder.
Blockchain Yönetişiminden Kim Sorumludur?
Blockchainler'de yönetişime dahil olan genellikle dört merkezi topluluk vardır. Onlar:
"¢ Çekirdek geliştiricileri
"¢ Düğüm operatörleri
"¢ Token Sahipleri
"¢ Blockchain ekibi veya organizasyonu
Yönetişim sürecinde bu grupların her birinin rolünü inceleyelim.
Çekirdek Geliştiricileri
Çekirdek geliştiricileri, Blockchain yazılımının kendisinin temelini oluşturan kodu korumaktan sorumlu olan gruptur. Genellikle merkezi bir kod deposu vardır ve çekirdek geliştirme ekipleri, yazılımı değiştiren bir kod ekler veya kaldırır.
Çekirdek geliştirme ekibi temel kodda değişiklik yapabilirken ağın kendisini kontrol etmedikleri için yürürlüğe koyamazlar. Değişiklikleri uygulamak, yazılımı çalıştıran düğüm operatörlerinin sorumluluğundadır.
Düğüm Operatörleri
Bizim amaçlarımız için bir düğüm operatörü, Blockchain yazılımının tam sürümünü çalıştıran ve ledgerin tam bir kopyasını koruyan bir bilgisayarı çalıştıran bir kişidir.
Düğüm operatörleri, genellikle kod yazmazlar-bunun için çekirdek geliştiricilere bağımlıdırlar. Ancak düğüm operatörleri, düğümlerinde kod değişikliklerinin uygulanıp uygulanmayacağına karar verebilir. Bu nedenle Blockchain yönetişiminin sorunsuz çalışması için çekirdek geliştiricileri, düğüm operatörlerinin çalıştırmayı kabul ettiği kod değişiklikleri uygulamalıdır.
Yasama organı ve yargı organı rolü ile karşılaştırılabilir. Yasa koyucular; yeni bir yasa çıkartabilirler ancak yargı görevlileri, bu yasanın uygulanıp uygulanmayacağına karar verirler.
Blockchain Organizasyonu
Blockchain organizasyonu kâr amacı gütmeyen bir vakıf veya şirket olabilir. Örneğin Bitcoin ve Ethereum'un her birinin bir vakfı varken; Aelf ve diğerleri Ripple ve Dash gibi de bir şirket tarafından yönetilir. Organizasyon, genellikle çeşitli rolleri yerine getirir.
Organizasyonun asıl rolü, gelişimi ve finansmanı da dahil olmak üzere projeyi yönlendirmektir. Projenin yönünü etkilemeye yardımcı olabilir ancak kararların yürütülmesinden sorumlu değildir.
Örneğin organizasyon, genellikle geliştiricileri nasıl telafi edeceğine karar verecektir. Ayrıca projenin pazarlanmasında ve daha geniş yatırımcı ve destekçi topluluklarının temsil edilmesinde rol oynayacaktır.
İkincisi hafife alınmamalıdır. Geliştiriciler ve düğüm operatörleri, token sahipleri ile popüler olmayan bir karar verirse projenin genel olarak değerini ciddi şekilde etkileyebilecek birikmiş hızlı satış olabilir.
Bir token sahipleri çıkışı/kaçışı; çekirdek geliştiricilerini telafi etmek için mevcut fonları azaltacaktır ve token değeri düşerse ayrıca düğüm operatörleri, çabaları için daha düşük bir getiri elde edeceklerdir. Bu nedenle token sahiplerinin çoğunluğunu mutlu tutmak; çekirdek geliştiricilerinin, düğüm operatörlerinin ve Blockchain organizasyonun yararınadır.
Çatallaşmalar
Yazılıma bir güncelleme olduğunda bu, çatallaşma olarak adlandırılır. Yazılım güncellemesi önceki yazılım sürümlerini yeni güncellemelerle uyumsuz hale getirirse bu, mecburi çatallaşma olarak bilinir. Mecburi çatallaşmalar, genellikle önemli değişikliklerdir ve Blockchain topluluğu içinde tartışmalı olabilir.
Bitcoin topluluğundaki sert çatalların bir sonucu olarak birçok kripto para birimi ortaya çıkmıştır. Örneğin 2017'de Bitcoin blok boyutunda bir önerilen artış üzerinde bir anlaşmazlık vardı. Topluluk bir anlaşmaya varamadı ve bu nedenle bir grup artışla devam ederken diğerleri yazılımın eski sürümünü çalıştırmaya devam ettiler. Bu değişiklik, kendi başına yeni bir mecburi çatallaşmadan geçen Bitcoin Cash ile sonuçlandı.
Ölçeklenebilirlik Zorluğu
Çatallaşmalar, merkezsizleşmiş yönetişimi ölçekte yönetme mücadelesinin kaçınılmaz bir sonucudur. En büyük Blockchain projeleri en büyük topluluklara sahiptir ve topluluk büyüdükçe tüm üyeler arasında bir konsensüse varılması zorlaşır. Bu, neden bugüne kadar birçok Bitcoin mecburi çatallaşmalarının olduğunu açıklar.
Daha küçük ölçekli bir örnek için sadece dört arkadaş davet etmeye kıyasla akşam yemeği için on dört arkadaş davet edildiğinde bir restoran seçmek ne kadar zor olduğu örneği düşünülebilir.
Blockchain topluluğu ayrıca zincir içi yönetişimin değeri hakkında bazı tartışmalara katıldı. Prensip olarak değişiklikler, Blockchain'e kendileri programlanabilir ve üyeler tarafından oylanabilir ve daha sonra otomatik olarak kodun kendisinde uygulanabilir.
Ancak bu yaklaşımda önemli zorluklar var. Birincisi, tüm üyeler büyük ve ayrı bir toplulukta garanti edilmeyen bir bütün olarak grubun çıkarlarına göre hareket etmelidir. İkincisi, Blockchainler değişmezdir. Oy verildiğinde değişiklikler geri alınamaz.
Sonuç
Herhangi bir demokratik yönetişim sistemi gibi Blockchain yönetişimini yönetmenin doğru bir yolu yoktur- sadece az ya da çok demokratik olan yollar vardır. Şimdiye kadar herkese uyan tek bir yaklaşım yoktur ve sadece çok sağlıklı bir tartışma vardır.
Blockchain teknolojisinin hala nispeten genç olduğu göz önüne alındığında sağlıklı tartışma, şüphesiz iyi bir şeydir. Blockchain geliştiricileri, düğüm operatörleri, organizasyonun ve projenin yatırımcıları için her katılımcı doğal olarak kendi kişisel değerlerine ve tercihlerine göre çalıştırıldığına inandıkları projelere doğru yöneleceklerdir.
Bu makale, çeşitli tarafların bir Blockchain ekosistemindeki rolünü ve projeyi yönetmek için nasıl birlikte çalıştıklarını açıklamıştır. Yönetişim ile ilgili bazı zorluklara da değinilmiştir. 2. bölümde zincir içi ve zincir dışı yönetişim arasındaki fark ve bunun Aelf tarafından nasıl kullanıldığı açıklanacaktır.