Herhangi bir Blockchain projesi, sadece gerçek bir dünya problemine sağladığı çözüm kadar kullanışlıdır. Bu seri, farklı endüstrilere ve gerçek bir değişiklik yapmak için aelf platformunun nasıl kullanılabileceğine inceliyor olacaktır. Her kullanım durumu, doğrudan gerçek şirketlerden alınan gerçek örnekler vererek derinleştirilecektir.
Tedarik zinciri, yıllık milyarlarca dolara mal olan bazı büyük çaplı sorunların yaşandığı bir endüstridir. En büyük iki sorun, "izole edilmiş veri siloları" ve "izlenemeyen, kötü belgelenmiş ve manipüle edilebilir veriler" dir. Aelf'de bir tedarik zinciri ürünü izleme ekosistemi uygulaması oluşturmak, dâhil olanlar için bu sorunları çözecektir.
Aşağıda, mevcut tedarik zinciri sistemlerinin ilave faydalarla Blockchain nasıl uygulanabileceğini gösteren Aelf platformu üzerinde oluşturulmuş varsayımsal bir uygulama bulunmaktadır. Bu, birçok mevcut yönü alır ve bunları bir Blockchain çözümüne uygular.
Uygulamaya Genel Bakış
Uygulamayı işletmelerin, perakendecilerin ve sektördeki diğer kişilerin uygulamayı kullanmasını sağlayacak doğru çerçeveyle geliştirmek için buna basit bir Blockchain çözümünden ziyade karma bir web zihniyetiyle yaklaşmamız gerekir. Uygulamanın hem özel hem de halka açık olan birden fazla Blockchain bağlanması ve bunlarla etkileşim kurması gerekir.
Bir şirket uygulamayı kullanmaya başladığında, onlar için sektördeki rollerine bağlı olarak bir hesap oluşturur. Örneğin; bir nakliye firmasına bir nakliye hesabı verilecek, bir perakendeci bir perakende hesabı ve bir üretici ise kendi türünde bir hesap alacaktır. Her hesap, iç veri yönetimi için onlar için oluşturulmuş özel bir Blockchain’e sahip olacaktır. Her bireysel özel Blockchain, her hesap türü için üst halka açık/karma zincirin bir alt zinciri olacaktır. Daha sonra her bir üst zincir, tüm ağın güvenliğini denetleyen uygulamanın genel ana zincirine bağlanacaktır. Çok daha şeffaf ve güvenli bir ağ sağlamanın yanı sıra, bu uygulamayı kullanmadan bağlanmak isteyen sektördeki diğer şirketlere kolay erişilebilirlik sağlamak için ana zincirin halka açık olması önemlidir.
Her hesap benzersiz bir özel zincire sahip olacağından veri görünürlüğünü tam olarak kontrol edeceklerdir üst zincirde hâlâ kaydedilmesi nedeniyle onu kötü niyetli olarak değiştiremeyeceklerine rağmen. Özel bir zincirden belirli bir dönemde her bir blok, merkle ağacı konsepti kullanılarak tek bir karma (merkle kökü) üretilip üst zincire kaydedilmek üzere gönderilene kadar karıştırılır. Veri türüne ve uygulama tasarımına bağlı olarak bu, daha fazla sıkıştırılabilir. Ve bu, belirli bir hesap türü içindeki birden fazla özel zincirden bloklar için tek bir karma (hash) ile sonuçlanır.
Uygulamanın hesap sahiplerinin düzenli aralıklarla kolayca veri girebilmesi için basit ve kullanımı kolay bir arayüze ihtiyacı olacak. İdeal olarak uygulama, veri giriş süreçlerinin mevcut kullanılan veri kayıt ekipmanı ile entegre edilmesini sağlayan ve böylece minimum ayarlamalar gerektiren belirli API'lere sahip olacaktır. Üst zincir üzerine kaydedilen merkle kökleri nedeniyle uygulama; ekosistem içerisinde mevcutsa, tedarik zincirindeki bir sonraki aşamadan yüklenen verileri doğrulamak için yeterli bilgiye sahip olacaktır.
Örnek 1: Bir üretici XX ağırlığında ve YY renginde üretilen 100 birim A ürününü kaydeder. Her birim, bloklarda ve merkle kökünde dâhil edilmiş benzersiz bir tanımlayıcıya sahiptir. Nakliye şirketi aynı veriyi kaydeder; bu, her iki üst zincire gönderilen merkle köklerinin aynı ürün grubuyla ilgili olduklarını gösteren benzersiz tanımlayıcıları paylaştığı ve her iki tarafın da doğru şekilde kayıt yaptığını sağlayan verilerle eşleştiği anlamına gelir. Daha sonra varış yerindeki depo, sadece 80 adet ürün A ve 20 adet B ürününü kaydeder. Bu, benzersiz tanımlayıcıları ancak farklı verileri içerdiğinden otomatik olarak işaretlenen Blockchain’e eklenir. Gerekirse ambarın mal girişini yaptığı gün aynı zamanda bir çözüm süreci uygulanır. Bu, stok seviyelerindeki ve ürün tiplerindeki hata riskini en aza indirir.
Yukarıdaki örnek, yalnızca tarafların her biri uygulama ekosistemindeyse veya en azından verilerin ağ tarafından okunmasına izin vermek için yüklenmiş bir API'ye sahipse otomatiktir.
Ana zincirin her bir üst zincirden ve harici veri sağlayıcılardan API kümesi aracılığıyla tüm verilere erişmesini sağlayarak bir hesap sahibi, tedarik zincirinde bulunduğu yere bakılmaksızın bir konumdaki belirli bir ürünle ilgili tüm bilgilere erişebilir.
Örnek 2: Bir perakendeci az önce 100 birim Ürün A ve 200 birim Ürün B siparişi aldı. Mağazada stokları yoktur, bu yüzden hesaplarına giriş yaparlar ve bu ürünleri sağlayan depoyu kontrol ederler. Depoda hâlâ eksik 50 birim B ürünü vardır. Basitçe ana zincirden depo üst zincirinde Ürün B için karşılık gelen tanımlayıcısına sahip diğer merkle kökleri aramasını isteyerek normalde tedarik zincirinde olmayan diğer depoları arayabilirler. Buradan stokları olan sadece 2 depo bulunduğunu görebiliyorlar ancak başka bir ülkedeler, bu nedenle perakendeciye ulaşmak biraz zaman alacaktır. Daha sonra ana zincirden sevkiyat üst zincirini, özellikle yerel depolarına teslim ediliyor olanları kontrol etmelerini ister. Buradan yeterli stok olduğunu ve ulaşmaları XX gün kadar süreceğini görebilirler. Bu uygulamayı kullanarak, stok seviyelerini veya kayıtlarını kontrol eden üçüncü taraflara güvenme zorunluluğu kalmadan birkaç dakika içinde siparişi doğrulayabilirler. Ayrıca, stoğun tam olarak ihtiyaç duydukları ve doğru olduğu konusunda %100 kesinlik ile siparişi doğrulayabilirler.
Bunun bu kadar basit bir şekilde yapılabilmesinin nedeni, ana zincirin hem ekosistemdeki hem de dışındaki diğer tüm Blockchainler ile iletişim kurabilmesidir.
Bir ürünün hatalı, tehlikeli veya yanlış üretilmiş olduğu tespit edildiğinde; geri çekme (çağırma) yapılması gerekir. Şu anda bir perakendecinin, tedarikçinin veya dağıtıcının sorunun nerede oluştuğunu ve hangi ürünlerin etkilendiğini değerlendirmek için gereken tüm verilere verimli bir şekilde erişmesini sağlayan hiçbir yöntem yoktur. Mevcut süreç, tüm tedarik zincirindeki birçok tarafın birlikte çalışmasını gerektiriyor
Örnek 2'ye benzer şekilde uygulama ile ana zincirin birden fazla üst zincirden ve diğer Blockchainler’den okuma kabiliyeti, bir hesap sahibinin bir ürünün benzersiz tanımlayıcısını kullanarak birkaç dakika içinde bir iz çalıştırmasını sağlar. Diğer tarafların kendi verileriyle yanıt vermesini beklemede gecikme yoktur, ayrıca alınan verilerin güvenilirliği veya doğruluğu ile ilgili herhangi bir endişe de yoktur.
Örnek 3: Bir elektrik tedarikçisi, bilgisayar ünitesi A yüklü olan herhangi bir aracın elektrik yangını riski altında olduğunu keşfetmiştir. Risk ile sonuçlanan en son güncellemeden bu yana A Ünitesini satın alan tüm araç üreticilerini takip etmeyi ve izlemeyi tanımlamak için uygulamayı kullanırlar. A ünitesi yüklü olan her aracı ve bu araçların satıldığı veya satılmış olduğu bayileri otomatik olarak izleyen uygulama aracılığıyla bir geri çekme isteği gönderirler. Bu bilgiler daha sonra izleme talebini onaylayan hem satıcıya hem de araç üreticisine gönderilir. Bu onaylanarak sistem, kendi özel Blockchainler’ine bağlanır, verileri alır ve araçlara sahip olan her bir kişiye geri çekme istekleri gönderir. Bu yöntemle geri çekme talepleri, sorunun tanımlanmasından sonraki 24 saat içinde gönderilmiştir.
Bu örnek sadece çapraz zincir okunabilirliğinin değil, aynı zamanda Blockchain A’daki bir eylemin Blockchain B, C ve D üzerindeki bir eylemi başlatabildiği çapraz zincir birlikte çalışabilirliğinin faydasını göstermektedir. Başlatıcı, insan onayına ihtiyaç duymadan bile acil eylemin gerçekleştiğinden emin olabilir ve bu isteklerin hızını ve yanlışlığını büyük ölçüde azaltır.
Bu makalenin amacı için IBM research tarafından sağlanan maliyet tahminlerini değer değerlendirme araçları için kullanacağız.
Not: IBM’in Değer Değerlendirme Aracı (https://food-trust-roi.mybluemix.net/index.html), bozulabilir ürünler ve mallar için tasarlanmıştır.
Yıllık geliri 1 milyar dolar olan bir üretici, 38 milyon doların üzerinde tek bir geri çekme maliyetine sahip olabilir. Bazı durumlarda ise tek geri çekme işlemlerinin maliyeti 4 milyon doların üzerindedir.
Blockchain ekosistem uygulamasının kullanılmasıyla bu maliyetler büyük ölçüde azaltılabilir. Tedarik zinciri verimsizliği ile yılda yarım milyon doların üzerinde tasarruf sağlanabilirdi.
Üzerine durulması gereken son şey, uygulamanın neden her hesap sahibi için bireysel özel Blockchainler oluşturduğudur. Bu yapılarak şirketin yüklenen verilerini kimin görebildiğini veya göremediğini merak etmesine gerek kalmaz, verilerinin ne kadarının ve hangi yönlerinin üst zincir veya ana zincir tarafından aranabileceğini seçme yeteneğine sahiptirler. Buna ek olarak, mevcut ekosistemden çıkmaları ve başka bir ağa katılmaları gerektiğine karar vermeleri durumunda hesaplarını ağdan kaldırarak ve zincirlerini yeni ağa bağlayarak bunu yaparlar. Ancak, verilerini iki ağ üzerinde zararlı bir etkisi olmadan paylaşabilecekleri için orijinalden kopmalarına gerek yoktur.
Blockchain için bu kullanım durumu; Aelf'in benzersiz ölçekleme yeteneği ve ağaç benzeri bir yapıya sahip hibrit ekosistemler yaratması, hem halka açık hem de özel zincirleri çapraz zincir birlikte çalışabilirliği kullanma çekirdek yeteneği ile karıştırması sayesinde mümkündür.
KAYNAK: https://medium.com/aelfblockchain/aelf-use-case-101-supply-chain-product-trace-5928022dd5df