Tema yada eklentileri kodlarken, sitelerimizin altyapı tercihini wordpress'ten yana kullanırken kısaca kafamızdaki hayal ürününü wordpress üzerine inşa ederken bütün adımlarımızı doğru atıyor muyuz? Wordpress'e derin bakış başlıklı bu konuyu ele almamın sebebi, geliştiricilere katkıda bulunmak istememden ötürüdür. Malumunuz, bilgi paylaştıkça çoğalıyor.


Bir şeyi bilerek yapıyorsanız şüphesiz başarı kaçınılmazdır. Fakat bu hata yapmayacağımız anlamına da gelmiyor pek tabi... Konuyu inceleyen herkesin yolu muhakkak wordpress ile bir yerde kesişmiştir diye düşünüyorum. Harika bir blog sistemi olduğunu da şuanda milyonlarca sunucuda kurulu olması ile kanıtlamış durumda.


Peki bu açık kaynak kodlu sistemin teknolojisini ne kadar inceledik ? Gelin beraber düşünelim. Kurulumu ve kullanımı oldukça kolay. Neticede sunucu panellerinde tek tık kurulumuyla da ünlü bir sistem. Felsefe'ye sahip bir yazılım ve bu bize oldukça güçlü kullanım sebepleri sağlıyor. Ve istersek bu felsefenin içinde yer almamızı sağlayan bir durum söz konusu. Kodlama bilgisine sahip olmayan insanları düşünecek kadarda bencil olmayan bir içerik yönetim sistemi.


Aa "İçerik yönetim sistemi mi?" dedim ben. Yahu wordpress blog sistemi değilmiydi? Yükleyip tema seçiyoruz birkaç seo ve güvenlik eklentisi tanımlayıp içeriğimizi belirli aralıklarla giriyoruz. Evet kesinlikle blog sistemi. Dur bir dakika, New York Times'da wordpress altyapısı üzerinde kurulu. Hiç blog sitesine benzemiyor. Makale ve haberlerin yanı sıra etkileşimli butonlar ve jenerikler mevcut. Yok yok kesinlikle içerik yönetim sistemi.


Önce blog sistemi sonra içerik yönetim sistemi; iki örnekten daha çok örnekleme yapılabilir fakat insanların kafasını karıştırmak yerine parmak bastığımız noktadan devam edersek mantıklı bir açıklama getirelim... Wordpress ne bir blog ne de bir içerik yönetim sistemidir. Kendisini tanımladığı şekli ile: "WordPress, güzel bir web sitesi, blog veya uygulama oluşturmak için kullanabileceğiniz açık kaynaklı bir yazılımdır.".


Değerli abilerim, ablalarım, kardeşlerim, arkadaşlarım; bunu hepimiz biliyoruz fakat bu ham bilginin önemsenmemesi işe/işlere yanlış başlanmasına yol açmaktadır. Zaten konuyu açmamdaki amaç bazı şeylere farkındalık yaratmak ve bu farkındalık ile teknolojileri daha etkin bir rol alarak geliştirmemiz. Şahıslar kendileri için ne kazanırlar bilmem ama konu sonunda wordpress'e daha farklı bakacak ve wordpress geliştiriciliği hakkında daha etkin saf tutacaklardır. Beni eleştirebilir ve konuya katkıda bulunacak fikirlerinizi de ciddi istekler ile belirtmek isterim. Sizin fikirleriniz, bilgilerinizden de istifade edelim.


Bugün tema ve eklenti kodlayan geliştiriciler, kaç kişi wordpress tema hiyerarşisinden yararlanıyor. Kaç kişi codex çekirdeğini anlayarak bu işi yapıyor ? Lütfen bu değindiğim hiyerarşi ve codex hakkında uzun çalışmalar yapan insanlar varsa aramızda yanıtlasınlar; kendisine bu alanda kariyer hedefleyen insanlara yardımcı olabileceklerini ilan etsinler. Buda toplumsal yardımlaşmamızın bir örneğidir. Şahsım adına da belirtmek istiyorum; benden yardım talep edenlerin taleplerini elimden geldiğince zamanım yettikçe sonuçlandıracağım.


Eklenti ve tema geliştiricilerine bazı önerilerim; functions.php sizin gözbebeğiniz gibidir. Wordpress çekirdeğine doğrudan erişimi dolaylı olarak sağlarsınız. Bu güvenliğinizi arttırır. Size hareket kabiliyeti sağlayarak çekirdeği kendinizce genişletebilir ya da daraltırsınız.


Hiçbir zaman kodlarda kopyala-yapıştır yapmayın. Bu sizi geriletir ve güncel teknolojiden uzak bırakır. Ayrıca güvenlik zaafiyetleri meydana getirir. Sürümleri kontrol edemez ve büyük güncellemeler de sarsılırsınız. Yazdığınız tema ve eklentiler böyle büyük güncellemeler de uyumsuzlaşır.


Kancaları sevin! Wordpress'in kendine ait kancaları mevcuttur. Kancalar işlerinizin yükünü üzerinizden alır. Ayrıca sizde sisteme kendi kancalarınızı tanımlayabilirsiniz. Shortcode'lar üretebilirsiniz. Codex'te bu detaylı bilgilere erişebilirsiniz.

Api'ler... Wordpress bu konuda o kadar gelişti ki.. JSON Apisi ilede veritabanı işlemlerini kolayca halledebilirsin. Fakat üzgünüm JSON verilerine dışarıdan da erişmek mümkün. Yani senin wordpress sistemine bir bot yazılabilir ve bilgilerin kopyalanabilir. Birkaç engelleme yolu mevcut fakat yeri burası değil başka bir konuda ele alınabilir. HTTP Apisi Laravel'inki kadar sağlıklı. GET ve POST istekleri işleme hızı da veritabanı (r/w)'si ile bütünleşti. Bu denklik RAM hesaplamalarında gayet başarılı. Bizzat test alarak HTTP Api'sini çok eski android telefonlarda inceleme fırsatım oldu.


Altyapı tercihimizi wordpress'ten yana kullanmak sorusunu da yanıtsız bırakmadan bitirmek istemiyorum. Wordpress'in çekirdeği senin işini ne kadar hızlandırıyorsa onu seçme sebebin o kadar yüksek. index.php ve functions.php dosyalarını tanımladıktan sonra PHP'nin geliştirebildiği herşeyi geliştirebilirsin. Burada ki fark şu; web tabanlı bir oyun geliştireceksin diyelim wordpress işini baya uzatacaktır. Ama sen de misal HTTP Api'si yüzünden ya da kullanıcı sistemini çok beğendiğinden wordpress'i tercih edersin.