Ödeme sistemlerinin küresel devi Paypal Türkiye Direktörü Kıvanç Onan ile hoş bir röportaj yaptık. Hem sektörün durumunu hem şirketin gündemini konuştuğumuz röportajda ödeme sistemleri ile ilgili merak ettiklerinizi bulabilirsiniz.

PayPal’ın agresif bir reklam çalışması yapmamasına rağmen hem Türkiye’de hem de dünyada bu kadar hızlı büyümesinin sırrı nedir?

En can alıcı noktası Paypal’ın tüketiciler açısından herhangi bir alternatif metotla geliştirilmemiş olması. Sadece Paypal’in sahip olduğu teknikler var. İster istemez Dünya’da 117 milyon kullanıcı ve 10 milyon merchant var. Bu nedenle belli bir başarı seviyesi zaten var. Ağızdan ağıza yayılma ve globalde bir rakip olmaması müşterileri memnun etmekle birleşince oluyor. Belirli bir başarısını yakalamış olan Paypal, hacmini viral bir yayılma ile büyütüyor. Ana sebebi oluşmuş bir hacmi memnun ederek hayatınıza devam edebiliyorsunuz.

Türkiyede ise durum daha farklı. Türkiye daha hızlı büyüyor, Avrupa’da e-ticaret büyümesi %15 oranlarında burada ise %50 civarında. Doğal olarak daha hızlı büyümemiz normal. Biz ödeme sistemleri işinin bir maraton işi olduğuna inanıyoruz. Bu iş bir günlük iş değil, girdiğiniz gibi hemen büyümeniz mümkün değil. Müşterinizi memnun etmek zorundasınız. Bu devamlılığı sağladığınız sürece başarı kaçınılmaz.

Memnun olmayan müşteriniz var mı?

Her zaman memnun olmayan müşteriler vardır. Bazı sistemlerimiz belki gereğinden fazla hassas olabiliyor ancak şuanda bu alanda büyük bir çalışma yürütmekteyiz. Farklı sektörlere özel yeni risk modelleri geliştirilmesine ihtiyaç var.

Ödeme sistemlerinde e-ticaret hacmi büyüdükçe yeni girişimler ortaya çıkıyor. Turkcell web cüzdan ya da BKM’nin yeni projesi gibi. Bu girişimler PayPal’ı nasıl etkiler?

Genellikle pozitif etkilediğini düşünüyoruz, rakamlarda onu söylüyor. Bu her sektörde geçerli. Sonuçta sizin tek başınıza ulaşabildiğiniz kitle belli bir kitle. Bizim de zaten agresif bir reklam politikamız yok. Yeni firmaların, yeni çözümlerin girmesi iki açıdan önemli. Birincisi zaten tüketici tercih seçeneği önemli. Ayrıca üç farklı firmanın böyle bir şeye ihtiyaç duyulduğunu belirtmesi daha etkili oluyor. Ardından iş tüketicinin tercihine geliyor.

Tüketici de başka ne alternatifler var diye baktığında aklına ilk gelen firma dünyadaki pazar lideri olan PayPal oluyor. Bu nedenle pazara yeni rakiplerin girmesi bizim için oldukça mutluluk verici. Ayrıca rekabet insanı her zaman canlı tutar. Müşteri memnuniyetsizliklerini düzeltebilmek için yeni fırsatlar doğurmakta rekabet.

Uzun vadeli olarak baktığınızda tüketici hangi sistemi kullanırsa kullansın pazar liderinin avantajına doğru işlemeye başlıyor denge. Yurtdışında da benzer işlemler gerçekleştirmek istediğinizde PayPal kullanmak durumunda kalacaksınız. Yurtdışında kullandıktan sonra alışacağınız için Yurtiçinde de alışkanlık sağlamış olacaksınız.

E-ticaret hacmi büyürken firmalar yurtdışına açılmaya başlıyor. PayPal’ın bu firmalara özel çözümleri var mdıır?

Bizim ürünümüze bakacak olursak, siz bir işyeri olduğunuzda hem yurtiçinde hem de yurtdışında kullanabilmektesiniz. Sektörün yurtdışına açılması Türkiyede biraz daha yavaş. Türkiye’den dışarı satış yapmak isteyen yeni firmaların sayısı artmaya başladı ve PayPal’ı daha çok ilgilendiren firmalar bunlar. Ancak Türkiye’deki işyerleri bu alanda biraz daha ağır kanlı. Bu tarz global girişimler nüfusu 10 milyonun üzerinde olmayan ülkelerden pek çıkmıyor. Daha çok iç pazarda oynayan firmalar yer alıyor. Türkiye henüz o dengeyi aşamadı. İç pazara daha yönelmiş durumda şuanda piyasa.

Girişimcilerin bu noktada risk almalarıyla ilgisi var mı?

Biraz belki risk almakla ilgili, biraz vizyonla ilgili belki de en iyi bildiğim pazar burası, burada büyüyemezsem yurtdışında büyüyemem psikolojisi ilgili. Biraz da bir burada kurulmuş, yurt dışında kurulmuş bir şirketin klonlanması durumu var.

Ödeme sistemlerinde Türkiye’de oturmuş bir güvensizlik var. Özellikle interneti yeni yeni tanıyan insanlar. Firmalar ve PayPal bu konuda ne yapıyor?

Son 2-3 aydan itibaren alternatif ödeme sistemleri konusunda bilinçlendirme açısından çeşitli çalışmalar başladı. Bizim yaptığımız tüm araştırmalarda hala kredi kartı bilgilerini paylaşmak istemeyen ve bu sebepten internetten alışveriş yapmayan kitlenin %60 – %70′lerde olduğu görünüyor. Geçtiğimiz senelerde internetteki büyüme bir önceki seneye oranla o kadar fazlaydı ki bir çok şirket bu ödeme sistemlerinin önemini kavrayamadık.

Zaten büyüyoruz diye düşünüyorlardı. Ancak şimdi büyüme rakamları yavaş yavaş normale düşmeye başladı. Sadece e-ticaret rakamlarına bakarsak eğriler normale dönmeye başladı. Daha çok fiziksel firmaların online’a geçmelerinden hızlanacağını düşünüyoruz. Bu açıdan yeni arayışlar daha fazla gündeme gelmeye başladı.

Agresif reklam çalışmalarımız yok dediniz. Neden yok?

Geçmişe yönelik tecrübeler bu noktadaki yatırım dönüşünün çok düşük olduğunu gösteriyor. Sadece bir marka algı yaratabiliyorsunuz ancak realitede bir kullanıma dönüşmesi yaptığınız harcamanın karşılığını size getirmiyor. Bu nedenle alternatif metotlar deniyoruz.

Müşterinin olduğu yerde olmaya çalışıyoruz. Müşterin bir kısmı ihtiyaç olduğu zaman kullanıyor ve kullandıktan sonra alışkanlık haline geldiğini görüyoruz. Yeni yeni başladığımız bazı ülkeler var reklam yaptığımız eğer sonuç alırsak Türkiye için tekrar değerlendireceğiz. İngiltere, Avustralya ve Amerika Birleşik Devletlerinde offline ve online reklamlar üzerinden gidiyoruz. O ülkelerde de zaten ulaşabileceğimiz hacme ulaşmışız bu nedenle bunu daha da arttırmanın metotlarını deniyoruz. Ancak Türkiye’de henüz o noktada değiliz.

PayPal Sosyal Medya’da Neler Yapıyor, Neler Yapacak?

Reklam derken daha offline reklam üzerine konuşmuştum, sosyal medya için farklı düşünüyoruz. Şuanda sosyal medyada aktifiz ve daha da aktif olacağız. PayPal’ın bir internet markası olması sebebiyle sosyal medya bizim için oldukça önemli. Bir yıldır bir Facebook sayfamız var. 120 bin civarında bir hayran kitlemiz var.

Markamızda biraz daha farklı, Paypal kullanıcısı değilseniz sayfamızı beğenmeniz için bir neden yok o nedenle hayran sayımız oldukça iyi. Yavaş yavaş mailing’ten tamamen çıkıp sadece sosyal medya kanalları üzerinden reklam çalışmalarına devam etmeyi planlıyoruz önümüzdeki 8 ay boyunca. E-maillerle sürekli itmek yerine biz buradayız istersen gel stratejisi üzerine gideceğiz.

Facebook’un dışında da Twitter üzerinden satış uygulamaları geliştirmek ve B2B üzerinden satış için Linkedin üzerinden bir yapı düşünüyoruz. Bizim için fanbase yaratımı için çeşitli aplikasyonlar, ödül odaklı yaklaşımlar üzerinden gidiliyor. Biz biraz daha farklı düşünüyoruz, sürekli etkileşimli ve sürekli artan bir hayran kitlesi oluşturma çabasındayız. PayPal farkındalığından ziyade PayPal kullanıcıları platformu kurmak istiyoruz. 2013′te hayata geçecekler.

PayPal’ın çözüm olanaklarını paketler halinde sektöre gönderiyor musunuz?

Toplamda PayPal kolaylıkla entegre edilebilen bir sistem. Bazen bizimle hiç irtibata geçmeden entegrasyonunu gerçekleştirmiş siteler oluyor. Farklı çözümler gerekebiliyor. Yeni girişimciler zincir ödeme dediğimiz farklı ürün modülleri kullanıyorlar. Örneğin yeni bir marka kuracağız. Parayı ben almayıp direk servis sağlayıcısına parayı göndermek istiyorum gibi diyen firmalara özel çözümler sunuyoruz. Yeni girişimlerde her zaman yatırdığınızı alma garantiniz olmasa da yeni girişimcileri desteklemeye çalışıyoruz.

PayPal’ın Mobil Uygulaması ne zaman çıkıyor?

Android ve iOS uygulamaları 2013′ün ilk çeyreğinde piyasaya çıkacak. Mobil uygulamalarda çok farklı gelişmeler var. Mobilde PayPal gerçek anlamda baktığınızda rakipsiz. 2011 senesinde 4 milyar dolardı hacim mobilden globalde geçen işlem. 2012′den beklentimiz 7 milyar dolardı sonra 10 milyar dolara güncelledik ve 2012′yi 14 milyar dolarla kapadık.

2013′ün eBay ve PayPal’ın beklentileri 25 milyar dolarlık beklentimiz var. CEO’muz David Marcus’un 2015′te ciromuzun %50′inin mobilden geçeceğini öngördüğünü geçen yıl açıklamıştı. Firmalar mobile daha yeni yeni geçmeye başlıyor olmasına rağmen tüketiciler buna çoktan hazır.

eBay Türkiye harcamalarının %20′si mobil ödeme ile gerçekleşiyor. Ciddi bir oran olduğunu görüyoruz. Toplam pazarın içinde %8 oranında payı var. Bu durumu şöyle açıklayabiliriz; eBay’in 1,5 senedir mobil altyapısı var. Hem kullanıcılar hem firma olarak alışkanlık haline getirmişler.