Sosyal medyayı aktif kullanan bir milletvekilimizsiniz. Sizce sosyal medyanın günümüz siyasetinde önemi nedir?
Sosyal medya, eğlence, kültür ve eğitim konularından başka politika alanında da internetin avantajlarından faydalanılmasını kolaylaştırmaktadır. Özgür bir platform yaratan sosyal medya; insanlar arasındaki iletişimi artırmakta ve bilginin yayılmasını hızlandırmaktadır. Sosyal medya, kullanıcılar arasında tartışma ortamı oluşturulabilmesine de yardımcı olmakta, bireyler kendi aralarında politik görüşlerini tartışabilme olanağına kavuşmaktadır.
Sosyal medya platformları, internet gazeteciliğinden farklı olarak olayları değil bireyin düşüncelerini merkeze almakta ve böylelikle kullanıcılar ülke ve dünya gündeminde yer alan konular hakkında daha nitelikli bir kavrayışa sahip olabilmektedirler.
Birbirlerinden çok farklı siyasi görüşlerden gelen ancak tek bir konuda ortak düşüncelere sahip topluluklar, sosyal medyanın yarattığı ortamdan yararlanarak seslerini duyurabilmekte ve ilgili gündem konularında hızlıca ortak hareket edebilmektedirler.
Sosyal medya, bireylerin siyasi görüşlerini iletebilmesinin yanında, siyasetçilerin de seçmenlere ulaşabilmelerini ve böylelikle seçim çalışmalarını kolaylaştırabilmektedir. Sosyal medya, seçen ile seçilen arasındaki ilişkinin artırılmasını, hızlandırılmasını ve aracısızlaştırılmasını sağlayabilmektedir. Günümüzde sosyal medyanın bu yönünün giderek artan şekilde kullanılmaktadır.
Sosyal medyanın bu rolü özellikle geleneksel medya organlarının tarafsızlığından şüphe duyulduğu ülkelerde çok daha kritik bir hale gelmektedir. Sosyal medya, miting, afiş, gibi geleneksel seçim aygıtları ile ulaşılamayan genç nüfusun da seçim kampanyalarına dâhil edilebilmesi, seçimlerde kendi geleceği için oy kullanacak genç seçmenin daha nitelikli tercihlerde bulunabilmesini sağlayabilmektedir. Sosyal medya, ayrıca, toplumdaki siyasi katılım düzeyini yükseltmekte, siyasetin şeffaflığını ve sorumluların hesap verebilirliğini de artırmaktadır.
Geleneksel iletişim platformlarında zaman zaman manipüle edilme riski ile karşı karşıya olan bilgi, sosyal medyada kitlelere aracısız aktarılarak özellikle demokrasi kültürü gelişmemiş olan ülkelerde demokrasi fikrinin ve ihtiyacının yaygınlaşması sonucunu doğurabilmektedir.
Raporu tamamlanan Bilişim ve İnternet Araştırma Komisyonu ile devam etmek istiyorum. Süreçten ve bundan sonra gerçekleşmesi planlanan adımlardan kısaca okurlarımız için bahseder misiniz?
Bilgi toplumu olma yolunda bilişim sektöründeki gelişmelerin değerlendirilmesi ile internet kullanımının başta çocuklar, gençler ve aile yapısı üzerinde olmak üzere sosyal etkilerinin araştırılması amacıyla kurulan Bilişim ve İnternet Araştırma Komisyonu; çalışmalarına 15.03.2012 tarihinde başlamış ve hazırlamış olduğu 1104 sayfalık raporu 19.12.2012 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı’na sunarak çalışmalarını tamamlamıştır. Şu sıralar raporun bastırılıp, dağıtılması beklenmektedir.
Dağıtıldıktan sonra rapor hakkında Genel Kurulda, genel görüşme açılacaktır. Raporun Başkanlığa sunumunu müteakip, müthiş bir kamuoyu ilgisi oluştu. İlgili bakanlıkların kurumların, sivil toplum kuruluşlarının, bilişim sektörünün hemen hemen tüm paydaşlarının ve özellikle de medyanın yoğun ilgisi ile karşılaştık; bizlere rapordaki önerilerimiz ile ilgili olarak tebriklerini ilettikleri gibi, raporun kendileri ile de paylaşılması yönünde talepler geldi. Bu vesile ile hem yazılı hem de görsel işitsel medyada sıklıkla rapordaki önerilerimizi kamuoyu ile paylaşma imkânına kavuştuk. Kanımızca bu ilginin nedeni, raporun bilişim ve internet sektörü açısından yol haritası niteliğinde olmasındandır.
Raporumuzda 157 öneriye yer verildi. Tabi, bu önerilerin bir kısmı da kendi içerisinde başkaca önerileri barındırıyor. Önerilerimizin bir tanesi Anayasa değişikliğini gerektiriyor, bu önerimiz; bilgiye erişim hakkını kısıtlayan her türlü engeli ortadan kaldıracak, katılımcılığın artmasına ve serbest kamuoyu oluşumuna imkân sağlayacak, ekonomik ve sosyal gelişmeyi destekleyecek şekilde, bilgiye ve internete erişimin Anayasa’da temel bir hak olarak düzenlenmesidir. Bunun dışında, internet medyasını kapsayan bir kanuni düzenlemenin yapılması, kişisel verilerin korunmasına ilişkin bir kanuni düzenlemenin yapılması; internet yardım hatlarının kurulması için gereken kanun değişikliğinin yapılması gibi önerilerimiz de mevcuttur.
Bu önerilerin, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin çalışma takvimi içerisinde bir zaman gerektirdiği açıktır. Buna karşın, raporumuzdaki siber güvenlikle ilgili önerilerimizin bir kısmı, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nca, Bakanlar Kurulu’ndan karar istihsal edilmek suretiyle hayata geçirilmiş, Siber Güvenlik Kurulu oluşturulmuş ve çalışmalarına da başlamıştır. Dolayısıyla, önerilerimiz hızla hayata geçmektedir. Bizim beklentimiz, ilgilerine göre, bakanlıklar, kamu kurum ve kuruluşları ile bilişim ve internet sektörünün paydaşları tarafından önerilerimizin mümkün olan en kısa süre içerisinde hayata geçirilmesinin sağlanmasıdır.
Geçtiğimiz günlerde birçok basın organında sizin bahsettiğiniz bilişim okuryazarlığı testi yer aldı. Sizce bilişim okuryazarlığı oranının artması için nasıl adımlar atılabilir?
TÜBİTAK tarafından, bilişim okuryazarlığı tanımı ve temel becerileri standartları şöyle sıralanmıştır. “Bilişim okur-yazarının bilgisayar teknolojileri hakkında yüzeysel bir bilgiye sahip olması yeterlidir; kişisel bir bilgisayarı klasikleşmiş bir takım işler için kullanabilir, yapmak istediği iş için hangi uygulamayı ya da donanımı kullanacağını seçebilir. Bir sistemin arka planda nasıl çalıştığı hakkında fikir sahibi olması gerekmez, sadece işine uygun uygulamayı bulabilmesi ve kullanabilmesi yeterlidir”.
Bilişim okur-yazarı; monitörü açıp kapayabilir, iyi görüntü için ayarlayabilir; güç kablosu takılı mı, güç kaynağı çalışıyor mu kontrol edebilir; fare kullanabilir; yazıcısının ayarlarını yapıp kullanabilir; tarayıcısının ayarlarını yapıp kullanabilir; bilgisayarın çevresel aygıtlarını söküp yeniden takabilir; yapmak istediği iş için hangi uygulamanın gerekli olduğunu seçebilir; kendisi için gerekli donanımı seçip alabilir; veri saklama ortamlarını kullanabilir; CD/DVD yazdırabilir; bilgisayar teknolojisi kullanılan diğer teknolojileri de (akıllı telefon, dijital fotoğraf makinesi, vb.) kullanabilir, bilgisayarı ile bunların iletişimini sağlayabilir; yazılım kurmayı, güncellemeyi ve kaldırmayı bilir; masaüstü ortamının ne olduğunu, neler yapabileceğini, nasıl özelleştirebileceğini bilir; dosyalarını yönetebilir; yeni dosya/dizin yaratabilir; masaüstünün kopyala, yapıştır ve kes özelliklerini kullanabilir; dosya/dizin silebilir; verilerini değişik ortamlara aktarabilir, saklayabilir, yedekleyebilir; bir uygulamadan nasıl çıkacağını bilir; arşivlemeyi, sıkıştırmayı ve açmayı bilir; yardım dosyalarının varlığını bilir, yazılımlar ile ilgili sorun yaşadığında yardım dosyalarını okuyabilir; disk/disket biçimlendirmeyi bilir; ağ üzerinden dosya paylaşımını kullanabilir; çoklu ortam teknolojilerini kullanabilir; kelime işlemci, sunumcu, hesap çizelgesi, vb. ofis yazılımlarını kullanabilir; ajanda, adres defteri, vb. yazılımları kullanabilir; internete nasıl bağlanacağını bilir; web tarayıcı kullanabilir, web sayfalarında gezinebilir, arama motorlarını kullanabilir; e-posta kullanabilir; internetten dosya indirebilir.
Başta ebeveynler olmak üzere, internet kullanıcılarının bilişim okuryazarlığı seviyelerinin yükseltilmesi gerekmektedir. Bir dönem, okuma-yazma bilmenin yerini bugün bilgisayar ve internet kullanımı almıştır.
Toplumun bilişim okuryazarlık düzeyinin artırılabilmesi amacıyla, kullanıcı dostu uygulamalar ile pozitif içerik desteklenmeli, ortaöğretim seviyesinde, medya okuryazarlığı dersinin içeriği, bilişim teknolojileri ve internetin bilinçli, güvenli ve etkin kullanımıyla zenginleştirilmeli ya da müfredatta seçmeli olarak bilinçli, güvenli ve etkin internet kullanımı dersine de yer verilmeli, seçmeli dersler arasında bulunan bilişim sistemleri ve yazılım dersi, bilişim okuryazarlığı temel beceri ve kriterleri dikkate alınarak zorunlu hale getirilmelidir. Bilişim okuryazarlığı, kamu personel alımlarında aranan özel şartlardan birisi olmalıdır. Personelin bilişim okuryazarlığı seviyesinin tanımlanacak standartlara uygun olarak, düzenli hizmet içi eğitim programları yoluyla artırılması, kariyer meslek memurlarında ve günlük işlerinde bilişim teknolojilerini kullanan personelde bilişim okuryazarlığı sertifikasına sahip olma şartının aranması ve bu sertifikanın geçerliliğinin belirli aralıklarla takip edilmesi gerekmektedir.
