Merhabalar. Son zamanlarda ülke genelinde yaşanan dolar krizine ekonomi ve maliye bakanlıklarının yaklaşımına bir türlü anlam verememekteyim. Gerçekten ekonomi mi bilmiyorlar yoksa bizimle alay mı ediyorlar çözemedim. Her yerde "dolar bozdurun, yastık altı dolarları bozdurun!" diye bas bas bağırıyorlar. Fakat anlamadıkları olay şu:
Diyelim ki A kişisi 1 yıl önce dolar kuru 4.0'ken, X bankasına gidip 100.000 TL'sini vermiş ve karşılığında 25.000 $ almış olsun. Bunun anlamı nominal düzeyde piyasadan 25.000 dolar eksilmiş ancak karşılığı olan 100.000 TL piyasaya sürülmüş demektir.
1 yıl sonra A kişisi, dolar kuru 7.0'ken yine X bankasına giderek elindeki 25.000 $ nakti veriyor ve karşılığında 175.000 TL nakit alıyor. Yani A kişisi 1 yılda 75.000 TL kar elde etmiş oluyor.
Ancak bu durum bankaya negatif yansıyor çünkü 1 yıl önce 100.000 TL karşılıkla verdiği doları bu yıl 175.000 TL karşılıkla alıyor bu da piyasada 75.000 TL'lik açık oluşturuyor. Yani aslında X bankası, piyasada basılmamış, karşılığı henüz olmayan 75.000 TL vermiş oluyor.
Şimdi bütün vatandaşların bu şekilde küçük/büyük yıllar önce aldığı dolarları bozdurduğunu varsayalım. Ne yazık ki hiçbir banka yıllar önce kur 3.5-4 civarı alınan dolarların "Türk Lirası" karşılığını veremez nitekim Merkez Bankası'nın basmış olduğu Türk Lirası ve dolar endeksi ortadadır. Bu durumda bankaların iflasını önlemek için Merkez Bankası yeniden Türk Lirası basacak, açığı kapatmaya çalışacak ve piyasada dolar kuru düşüyor gibi görünürken aslında Türk Lirası aşırı değer kaybedecek ve enflasyon tavan yapacak.
Bu da doğrudan ülkeyi ekonomik krize götürecek.
Şimdi benim merak ettiğim konu. Çok sevgili ekonomi ve maliye bakanlığımız bu tür tavsiyeleri hangi akla, matematiğe ve ekonomik kuramlara dayanarak vermektedir?