Başkanlık sistemine geçilmeli mi?

Ben, Türkiye'nin başkanlığa geçmesini isteyen fakat şimdi yürürlüğe konulması düşünülen sistemi kesinlikle desteklemeyen biriyim. Bunu yazıda ilerledikçe sebebiyle açıklamayı umuyorum. Öncelikle ilk paragrafta başkanlık sistemini genel hatlarıyla özetleyecek, ikinci paragrafta Türkiye başkanlık sistemi ile uyumlu mu? sorusuna cevap verecek ve 3. paragrafta ise Türkiye başkanlık sistemine geçmeli mi? sorusuna tamamen şahsi düşüncelerimle yanıtlayacağım.

Umarım ihtiyacınız olan cevabı yazarım. Yazıyı yayınlamadan önce genel konu başlıkları belirlemediğimden yazı içerisinde seçtim. Bu sebeple gözümden kaçmış yanlışlıklar ve eksiklikler olabilir. Ayrıca yazıya makale gözüyle bakıp yanlışlıklarımı yorum yoluyla belirtirseniz sevinirim. Malum yeni yeni yazı yazmaya çalışıyorum. Yazıyı kendi sitemde de referans göstermek için paylaştım. link: https://ismail.life/turkiye-baskanlik-sistemine-gecmeli-mi/


Başkanlık Sistemi Nedir?

Başkanlık sistemi, İlk olarak Amerika'da kurucu liderler tarafından düşünülmüş bir sistemdir. Devlet yönetiminde tek bir kişinin başkanlığında hükûmet etme ve devleti yönetme esasına bağlı siyasi sistemdir. Yasama, yürütme ve yargı organları arasında kesin bir ayrıma ve dengeye dayanan (yani kuvvetli güçler ayrılığı), yasama ve yargı organlarının demokratik denetimi içinde, yürütmenin iktidar olanaklarını genişleten bir hükûmet sistemidir. Başkanlık sisteminde yasama ve yürütme arasında fren ve denge araçları bulunmaktadır. Başkanlık sistemi ile parlamenter sistemin arasındaki en büyük fark, yürütme organının biçimidir. Başkanlık sisteminde yürütme organı ile yasama organı iç içe geçmemiş durumdadır.

Türkiye Başkanlık Sistemine Uygun mu?

Türkiye Cumhuriyeti, Osmanlı'nın yanı sıra ondan önceki tüm Türk devletlerinde olan bey, han, hakan, sultan, hünkâr, padişah adıyla monarşik bir yönetim şekliyle yönetilmiş bir kültürün üzerine kurulmuş bir cumhuriyettir. Cumhuriyetin kurulmasından önce yine Osmanlıcı tarafların oluşu ve hatta kuruluşundan 10 yıl sonra bile yine Osmanlı taraftarının olması, cumhuriyet rejiminin pekişmediğinin göstergesidir. Ülkede cumhuriyet zamanında bile tek kişiden yönetim olmuştur. Topluluklar/partiler yerine liderler gündemde olmuştur. Kanıtı da insanlara eski liderler sorulduğunda sayabilmesi fakat partileri sorunca bilememesi olarak gösterilebilir. Buradan bile Türk halkının ve devletinin asırlardır aşina olduğu sistemde, liderlerin ön yüzde olduğunu anlayabiliyoruz. Türk kültüründen gelen bu yönetim anlayışının demokratik şeklinin başkanlık sistemidir. Yani benim kanımca Türk kültürü başkanlık sistemiyle sonuna kadar uyumludur.

Başkanlık Sistemine Geçilmeli mi?

Aslına bakarsanız hem parlamenter sistemde hem de başkanlık sisteminde de istikrarlı devlet yapılabilir. Örnek olarak İngiltere'nin parlamenter sistemi, Amerika'nın başkanlık sistemi gösterilebilir. İkisi de devamlılığını sağlayabilmiş sistemlerdir. Buradaki anahtar kelime ise devletin ve milletin bu sistemlere aşinalığıdır. Milletin alışmadığı sistemlerde olan sorunları ,hepimiz bir Türk olarak, biliyoruz. Türkiye'nin hangi sisteme uygun olduğunu da üst paragrafta açıkladım. Şimdi yeni bir konuya geçiyorum. İktidar partisinin bazı konularda haklı olduğunu düşünüyorum. Özellikle koalisyonların Türkiye'ye zararı konusunda.. Ülkenin ilk çok partili hayata geçişinden sonra, yarım demokrasimizin yoluna darbe ile taş koyulmuş. Bunun sonrasında da genelde 1 yılı geçmeyen, istikrarsız koalisyonlar doğmuş. Bu koalisyonlar belli dönemlerde düzelmeye yöneldiyse de her zaman anlaşmazlıklar çıkmış. Bunun yanında bazı yapılmak istenen yasaların, meclise takılması ve hükûmetin eylemlerini tam yapamaması sorunları da var. Bu sorunlar mevcut sistemin başlıca sorunlarından sayılabilir. Fakat parlamenter sistemdeki sorunları aşıp başımıza başka belalar alma ihtimalimiz de var. Yürürlüğe konulması hedeflenen başkanlık sisteminde bir çok açık var. Gerçek başkanlık sisteminde Başkan parlamentoyu, parlamento başkanı görevden alamaz. Bizim başkanlık sistemimizde ise feshetme yetkisi parlamentodan başkana geçiyor. Bu hataya ek, parlamentodan şimdiki sistemdeki vatan hainliği ile görevden alma (başkanlıkta impeachment) görevi alınıyor. Bunun yerine çoğunluğu partili cumhurbaşkanın milletvekillerinin keyfine! kalıyor.

Artık sadede gelirsek benim şahsi kararım; İlk olarak mevcut anayasadaki %10 barajı, gibi antidemokratik yöntemlerin düzenlenmesi ve düzeltilmesi, eğer olmazsa gerçek, tam bağımsız yasama ve yargıya sahip olan üniter bir başkanlık sistemine geçilmesi benim naçizane fikrimdir.

Türkiye başkanlık sistemine geçmeyecek, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi`ne geçecek. Bunu ne ak partili seçmen biliyor ne de chpli seçmen. Hepsinin ağzında başkanlık var.

Aynı otun yeşili :/

Konuyu açan arkadaşı kutluyorum, en azından kendince birşeyler düşünmüş, burada paylaşmış. Ama aynı arkadaşın insanlığın tarihsel gelişimi içerinde incelemesi gereken yönetim biçimlerini tarihsel ve bilimsel gerçeklerden bağımsız bir şekilde topyekün yanlış anladığını da teslim etmek durumundayım. Her parlamenter sistem aynı olmadığı gibi her başkanlık sistemi de aynı değildir. Mühim olan kuvvetler ayrılığını dengelemek ve yetki ve sorumlulukları paylaştırıken uygun denetleme mekanizmalarını, hakın tercihlerinin ülke yönetimine yansımasını da sağlamaktır. Mevcur sistemde %10 barajı zaten demokrasi denen burjuva muzunun ruhuna fatiha okutuyor. Sadece o mu, saymakla bitmez.
Gelelim meselenin tartışma nedenine;
Birileri yıllardır ülkeyi yönetirken pek çok suça da bulaşdı. Şimdi tüm bu suçlardan korunmak için kendisine hukuki bir zırh bulma derdindedir. 16 nisanda oylayacağımız da tam da budur, bu devlet yöneticisi işlediği suçlardan yargılansın mı yoksa ülkenin tüm kaderi onun iki dudağı arasına mı sıkıştırılsın. Sistemle vs alakası yok bu referandumun. O yüzden milyon kere de sorulsa hayır!

Evet oyu verecek biri olarak söylüyorum güzel yazı olmuş, Türkiye liderlerle büyüyen bir ülke oldu, parlamenter sistem dar geliyor boğazımıza, bürokrasi başlı başına bela zaten. Ak partili değilim, sunulan Cumhurbaşkanlığı sisteminde de gerçekten eksiklikler olduğunu düşünüyorum, ama tabiki evet daha mantıklı.

** "Maddeleri okudun mu?" "Tek adam diktası gelecek" gibi söylemleri ciddiye almıyorum. Maddeleri okudum, yorumlarını ise Sözcüden, T24'den, Birgün'den, Sabah'tan, Ekşi'den defalarca okudum okuyorum. Evet oyu veren herkesi at gözlüğü takmış zannetmeyin. Herkese iyi çalışmalar dilerim.

en basitinden - Batı hayır dediği için evet diyorum: daha net açıklayamam.

Evet verende Hayır verende bu ülkenin halkı ...

Yalnız bende hayır vermeyi düşünüyorum. Yazıda belirttiğim gibi mevcut sistemdeki yanlışlıkların düzeltilmesi, eğer olmazsa "tam bağımsız yasama ve yargı"ya sahip başkanlık sistemi uygun olabilir diyorum.

Bu konuda haklısın. Benim hayır oyu verme sebebim bu eksiklik ve yanlışlıkların fazla büyük olmasını düşündüğümdendir. Yoksa herkes istediği oyu verebilir.

Evet verende Hayır verende bu vatanın evladı. Sen evet verdin başkası hayır verdi diye onu terörist ve vatan hainliğiyle itham edemez kimse.

dursunyilmaz Atatürk'e verilmeyen yetkiler tek bir kişiye veriliyor, mesele Tayyip Erdoğan'ın seçilmesi değil mesele tüm gücün tek bir elde toplanması, yarın bir gün delinin birisi başa geçerse, sürekli savaş çığırtkanlığı yapıp kendi iç menfaatleri için ülkeyi savaşa sokarsa napacaksın? Vicdanın el veriyorsa evet ver...

Kingjames Başkalarının düşüncelerine göre hareket etmek ne zamandan beri geleneğimiz oldu?