Yivsiz Tüfek Çesitleri
Yarı Otomatik
Yarı otomatik tabancalar gibi, yarı otomatik yivsiz tüfekler de ateşle, çıkar, yükle prensibiyle çalışıyor ve tetiğe tek basışla ikinci atışa hazır hale geliyor. Bu tür tüfekler atış sırasında ilk fişekten ikinci veya üçüncü fişeğe devir yaparken hız sağlıyor. Çünkü bu tür tüfekler çıkar, yükle işlemini ateşlenen fişeğin gaz enerjisiyle yapıyorlar. Ayrıca daha az geri tepiyorlar.
Pompali Tüfekler
Pompali tüfeklerde fişekler, tüfeğin sarjöründen, sürgünün önce geriye sonra ileri doğru pompalanmasiyla atışa hazır hale gelir. Geriye doğru yapilan ilk hareket yuvayı açıp, boş fişeği dışarı atar ve yeni fişeğin yuvaya girmesi için boş alan yaratır. İleri doğru hareketse yeni fişeği yuvaya yerleştirip, yuvayı kapatır. Tetik çekildikten sonra kullanici yeniden ateş etmek için sürgüyü önce ileri sonra geriye doğru hareket ettirmek zorundadır.
Kırmalı Tüfekler
Kırmalı tüfeklerde fişekler yuvaya direk olarak elle yerleştirilir. Bunun için namluyu kırıp yuvaları açmanız gerekir. Kirmali tüfekler ikiye ayrilir. 1) Tekli tüfekler: Bu tüfekler tek fişek alır. Ve tek namluları vardır. 2) Çifteler: Çiftelerin iki namlusu vardır. Ve iki fişek alırlar. Çifteler de yine ikiye ayrılır. Üst üste namlulular: Bu tüfeklerde namlular üst üstedir. Diğer çeşitse yan yana namluludurlar. Adından da anlaşılacağı gibi bu asil tüfeğin namluları yan yanadır.
Yivsiz Tüfek Fişekleri
Yivsiz tüfek fişekleri gaugelarla sınıflandırılır. Ve aynen tabanca ve yivli tüfekler gibi, silaha yanlış ölçülerde bir fişek koyarsanız bu tehlikeli sonuçlar doğurabilir. Mesela 12 gauge bir tüfeğe 20 veya 28 gauge bir fişek koyarsanız, fişek namluda takılabilir ve arkasından atılacak 12 gauge bir fişek size şarapnel olarak geri dönüp ölümcül olabilir.
Yivsiz tüfek fişekleri tüfeğin yuvasına uygun boyutlarda üretilir (2 3/4, 3, 3 1/2). Fişek ne kadar uzunsa o kadar çok saçma içerir.
Saçmalar genelde daire şeklinde ve çok yoğun bir element olan kurşundan yapılır. Uçuş sırasında dairesel şekillerini korumaları için bakır veya nikelle kaplanır.
Fakat kurşunun atmosfere taşınıp zarar verdiği göz önünde tutulunca, ABD’de su avlarında kurşun olmayan saçmalar kullanılması mecburi tutuldu. Bunun sonucu olarak değişik kurşun olmayan saçmalar üretildi. Bunlar çelik, bizmut, ve tungsten-demir, tungsten-çelik gibi metal alaşımlar.
Çelik saçmalar namluyu ilk terk ettikleri zaman genel olarak kurşun saçmalardan daha yüksek hıza sahip olurlar. Çünkü çelik kurşundan daha az yoğundur. Çelik saçmalar uzun mesafelerde durdurma güçlerini kaybeder. Ama daha büyük çelik saçmaların kullanılması uzun mesafelerde bile çelik saçmaların hızını ve sahip olduğu enerjiyi kurşun saçmalar gibi korumasını sağlar.
Modern fişeklerde saçmalar, barutun gücünü maximum şekilde kullanan esnek polietilen plastik kaplara yüklenir.
Fişeklerdeki saçmaların büyüklügü de günümüzde değişkenlik gösteriyor. Fişeklerde saçmaların büyüklüğü numaralarla ifade ediliyor. En büyük numara 000 fişeklerde saçmaların çapı bir .38’lik veya 9mm mermisi kadarken 12 numara bir fişegin saçmaları sadece bir tuz kristali büyüklüğündedir. Numaraların listesini aşağıda bulabilirsiniz.
Yivsiz tüfekler saçmalardan başka domdom kurşunu diye tabir edilen mermiler de atıyor. Domdom kurşunu baya geniş çaplı ve kurşundan yapılan bir tür mermi. Genelde geyik ve domuz avlarında, ayrıca askeri ve polisiye alanlarda kullanılıyor. Domdom kurşunları sadece “oyuk silindir” tipi namlularda kullanılmalıdır. Bu mermileri asla şoklu namlularla kullanmayın.