Blockchain teknolojisine genel bir bakış ile geçen haftaki bölümden sonra çapraz zinciri incelemeye başlayacağız. Üçüncü modülde çapraz zincirin ne olduğunu, neden çapraz zincirin gerekli olduğunu ve mevcut çapraz zincirli çözümün temel durumunu anlayacağız.
Çapraz Zincir Nedir?
Genel olarak konuşursak çapraz zincir, A zincirinde oluşturulan verilerin bir şekilde B zincirine uygulanmasını sağlar.
Sezgisel anlayış kesinlikle çok basittir, ancak bu yönün neden bu kadar önemli olduğunu açıklamamaktadır. Blockchain'in açık bir sistem olduğunu söylüyoruz. Veri, ağ içinde şeffaftır. Düğümler ve uygulamalar serbestçe eklenebilir. Ağ arayüzleri bağlamak için kullanılabilir ancak blok zincir sisteminin kendisi hala kapalıdır. Dünya hala kapalı bir sistemdir ve farklı blok zincir sistemleri doğrudan birbirine bağlanamaz. Örneğin, iki banka hesabınız varsa bankalar arasında fon transferi yapmak çok uygundur ancak bunların hepsi işin bu bölümünü güvenli ve hızlı kılmak için bağımsız sistemlerdir.
Neden Çapraz Zincire İhtiyacımız Vardır?
Bankalar arası transfer çevremizdeki kapalı sistemlerin bağımsızlığını kırmanın bir örneğidir. Bu nedenle kapalı sistemlerin motivasyona sahip olduğunu ve atılım yapması gerektiğini söylüyoruz. Bu atılım için 5 ana gereksinim vardır.
1. Zincirler arası (çapraz zincir) işlemler, az önce bahsettiğimiz bankalar arası transferlere çok benzerdir. Varlıklar bir zincirden diğerine transfer edilir. A zincirinde varlığınız var ve B zincirindeyim. Değişimi tamamlayabilmemiz gerekir.
2. Varlık değişiminden kaynaklanan en önemli talep, merkezi olmayan borsadır. Çoğu borsa şu anda tamamen merkezi bir şirket tarafından işletilmektedir.
3. Kaynak yalıtımı ve zincir genişlemesi.
4. Varlık haritalamanın daha sonraki bir aşamada kendi zincirine eşlenmesi gerekir. Çapraz zincir teknolojisi yoksa, bu işlem merkezi bir kuruluş tarafından tamamlanmalıdır.
5. Keşfedilmemiş senaryolar, henüz keşfetmediğimiz bir gerekliliktir. Çapraz zincir teknolojisinin kademeli olarak olgunlaşmasıyla birlikte, daha fazla çapraz zincir senaryosu olacak ve bu nedenle esnek olmalıdır.
Çapraz Zincirin Zorlukları
Çok fazla çapraz zincir ihtiyacı vardır, çapraz zincir teknolojisinin neden henüz büyük ölçekte ticarileştirilebileceği noktaya kadar gelişmediği şaşkınlık yaratıyor. Çapraz zincir çözümlerinin karşılaştığı zorluklara bakalım:
1. Blockchain'in kalbi merkezsizleşmedir ancak çapraz zincir aslında zincir dışından veriler sunar. Bu süreçte çapraz zincir fonksiyonların sorunsuz bir şekilde yürütülmesini sağlamak ve merkezsizleşmeyi sağlamak zordur.
2. Zincirin düzgün çalışması, zincirin çapraz zincir işlevi nedeniyle yeni bloklar üretmeyi durduramayacağı anlamına gelir.
3. Zincirdeki varlıkların güvenliğini sağlamak. Zincir çoğunlukla varlık işlemlerine katılır ve bu işlem varlık güvenliğini garanti etmelidir.
4. Çapraz zincir veri tutarlılığı. Çapraz zincir verisi, dış zincire aittir ve tutarlılığını garanti etmesi gerekir.
5. Veriler arasında yükleme sorunu. Bu problem bir verimlilik problemidir. Yük çok yüksekse, zincirin verimini etkiler.
6. Genel amaçlı bir çözümün tasarımı. Şu anda, her bir halka açık zincirin yapısı ve mantığı farklıdır. Genel amaçlı bir çözüm, gereksiz gelişmeyi azaltabileceği ve geliştirme verimliliğini artırabileceği için kritik öneme sahiptir.
Çapraz Zincir Çözümleri
Şimdi iki çözüme bakalım. İlk yöntem Noter yöntemidir. Buradaki noter, sosyal yaşamımızda notere benzer bir rol oynamaktadır. Yetkili bir üçüncü taraf kuruluş veya birey tarafından işletilmektedir. Noterin rolü, işlem doğrulamasını tamamlamak ve doğrulama sonuçlarını ve diğer verileri diğer zincirlere iletmektir. Bu modelin kullanımı kolaydır, ancak eksiklik bunun yüksek derecede merkezileşme sağlamasıdır. İnsanlar üçüncü taraf kurumlara güvenmek zorundadır ve üçüncü taraf kuruluşlar çok oturumlu işlevsellik gibi koruma mekanizmaları uygulasalar bile çoğu zaman merkezi kuruluşlardır. Ancak bu modelin avantajı, noter tarafın mevcut zincir arayüzü ve verileriyle etkileşime girebilmesi koşuluyla mevcut halka açık zincir bazında çapraz zincir işlevlerinin uygulanmasının daha kolay olmasıdır.
İkinci yöntem, veri rölesini sözleşme veya bağımsız zincir aracılığıyla tamamlayan ve işlemlerin doğrulanması diğer zincire devredilen röle modudur. Bu model noter rolünü ortadan kaldırmaktadır ve çapraz zincir işlemler doğrudan ağ içindeki düğümler tarafından gerçekleştirilmektedir. Çapraz zincir verileri belirli bir zincir tarafından sözleşme yapılır veya engellenir ve son olarak diğer zincirin sözleşmesine veya bloğuna ulaşır. Bu modelin temel bir unsuru, yüksek derecede bir merkezsizleşmeye sahip olması ve dış kurumlara dayanması gerekmemesidir. Ancak bu modele daha büyük zorluklar eşlik ediyor ve uygulanması zordur. Farklı blok zincir ağ doğrulama mekanizmaları büyük ölçüde değişir ve farklı şekilde işlenmesi gerekir. Son çapraz zincir projelerinin çoğu, Cosmos ve Polkadot gibi röle modu tasarımına dayanarak geliştirilmiştir.
KAYNAK: https://medium.com/aelfblockchain/aelf-tech-talks-design-and-practice-of-blockchain-cross-chain-technology-part-2-9495981c0e5f