AELF ($ELF) Blockchain (RESMİ ANA KONU)

Blockchain Yönetişimi 101 (Bölüm 2)

Zincir İçi veya Zincir Dışı Yönetişim Derken Ne Demek İstiyoruz?

Zincir içi yönetişim, Blockchain'de uygulanan kod aracılığıyla gerçekleşen işleri ifade eder. Günlük bir durumda bir Blockchain'deki işlemler, PoW gibi zincir içi bir yönetişim protokolü kullanılarak onaylanır. Aelf, PoW ve PoS'un sorunları nedeniyle DPoS protokolünü kullanır.

Ancak tüm Blockchainler'de ledgere eklenecek işlemleri onaylamanın ötesine geçen kararlar almaya ihtiyaç vardır. Yazılım güncellemeleri; hayati bir öneme sahiptir, bu nedenle topluluğun hangi güncellemelerin uygulandığına karar vermek için bir mekanizmaya ihtiyacı vardır.

Dahası, zincir içi ve zincir dışı yönetişim tartışmasında bir başka kritik bileşen daha vardır; bu, bir şeyler ters gittiğinde olan şeydir. En iyi örneklerden biri, 2016'da Ethereum Blockchain'de gerçekleşen DAO olayıdır. Kötü niyetli bir saldırgan, DAO'yu destekleyen akıllı sözleşme kodunda bir boşluk buldu ve yatırımcı fonlarını almak için onu kullandı. Ethereum topluluğu, alınan fonları saldırganın kullandığı hesaptan kurtarabilen ve hasarı geri alabilen mecburi çatallaşma üzerinde oy kullandı.

Bu karar, Ethereum topluluğunda onarılamaz bir bölünmeye yol açan son derece tartışmalıydı. Bir yandan, zararın geri alınmasının ve yatırımcı fonlarının iade edilmesinin çok önemli olduğuna inananlar vardı. Öte yandan, topluluğun Blockchain'in değişmezliğini alt etmek için harekete geçmemesi gerektiğini destekleyen kişiler de vardı.

Argüman, zincir içi ve zincir dışı yönetişimin özüne iniyor. Açık olarak bu, Ethereum'un tersinin olabileceği bir zincir dışı yönetişim modeline sahip olması nedeniyledir.

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________


Uygulamada Zincir İçi Yönetişim

Yukarıdaki Ethereum örneği ile zincir içi yönetişimin "kod yasadır" yaklaşımı olduğunu görebiliriz. Bu, bir kez topluluk tarafından oylanan tüm yükseltme ve yazılım değişikliklerinin protokolde gömülü kodlanmış olduğu anlamına gelir. Dahası bazı savunucular, bunu Blockchain'in değişmezliğine asla karşı konulmaması gerektiğini söylemeye kadar götürür.

Zincir içi yönetişimin savunucuları, zincir dışı yönetişimdeki Blockchain kontrolünün çekirdek geliştiriciler ve madencilik havuzları için merkezileştirildiğini ve Blockchainler'in merkezileşmemiş sistemler olması gerektiğinin temel ilkesine aykırı olduğunu savunuyorlar. Ayrıca yeni geliştiricilerin mevcut projelere katılmaları için yeterli teşvik olmadığını da tartışıyorlar.

Zincir içi bir yönetişim projesinin en çok bahsedilen örneklerinden biri, kendisine "kendi kendine gelişebilen bir Blockchain" diyen Tezos'tur. Tezos ortamında herhangi bir geliştirici, güncelleme uygulanırsa ödenen bir fatura ile birlikte projeye bir kod güncellemesi gönderebilir. Tezos topluluğunun tam uygulamaya geçmeden önce bir test ortamından geçmesi gereken yükseltmelere oy vermesi için belirli bir süreç var.

Diğer bir örnek, DAO gibi yüksek profilli hackleri ve saldırıları ele almak için bir Blockchain'in gerekliliğine işaret eden Dfinity'dir. Bu nedenle Dfinity, kullanıcıların böyle bir saldırı durumunda Blockchain'deki onaylanmış işlemleri geri almak isteyip istemediklerini oylamalarına izin verir. Bu, yükseltmelere oy vermek için zincir içi mekanizmalara ektir.

Zincir içi yönetişimin belirgin avantajları vardır. Daha hızlı blok onay sürelerine izin verebilir. Ayrıca, yükseltme kararlarının tam merkezsizleşmesi için merkezi bir geliştirici topluluğunun ötesinde bir yapı sağlar; bu da mecburi çatallaşmaların görülme sıklığını azaltır.

Ancak zincir içi yönetişim, ölçekte zorlayıcı olan seçmen topluluğunun tam katılımına dayanır. Ayrıca; tüm seçmenlerin daha geniş bir toplumun çıkarlarına göre hareket ettiğini, bunun her zaman böyle olamayacağını ve diğerlerinden daha fazla güce sahip seçmenlerin bulunduğu yerlerde tehlikeli olabileceğini varsayar. Diğer bir risk, çoğunluğun iradesiyle geçersiz kılınan kararlarını bulan kullanıcıların yeni bir Blockchain'e mecburi çatallaşma için seçenekleri yoksa topluluktan ayrılabilmesidir.

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Zincir Dışı Yönetişim

Zincir dışı yönetişim, yazılım yükseltmeleri ve hata düzeltmeleri için bir "komite" yaklaşımı sağlar. Hem Bitcoin hem de Ethereum, kendi vakıfları ile yönetişim sürecinde uygun kontrollerin ve dengelerin sağlanmasında rol oynayan bu yaklaşımı benimsemiştir.

Zincir dışı yönetişimin yararları ve zararları, zincir içi yönetişimin yararları ile tamamen zıttır. İnsanlar Blockchain'in otomatik olarak "kötü" kararları uygulamasını engellemek için müdahale edebilirken, tüm taraflar aynı fikirde değilse bu bölücü olabilir ve bu da mecburi çatallaşmalara yol açar. Çok sayıda seçmen grubunun katılımı gerekli değildir. Ancak karar vermenin tam merkezsizleşmenin faydalarını anlamada başarısız olan bir çekirdek insan grubuna merkezileştirildiği anlamına gelir.
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Sonuç

Daha önce de belirtildiği gibi Aelf, DPoS yönetişim protokolünü yürütür. Aelf Whitepaper'da bir token sahibinin Aelf'in geleceği konusunda en büyük hakka sahip olduğunu ve token sahiplerinin çıkarlarının Aelf'in kaderiyle bağlantılı olduğunu kabul ediyoruz. Bu nedenle Aelf ana zincirinde yapılan yükseltmelere token sahiplerimiz tarafından seçtikleri temsilcileri aracılığıyla karar verilir.

Ancak Aelf yan zincirleri kullanan bir geliştirici, DPoS protokolünü kullanmakla sınırlı değildir. Yan zincirlerinde hangi yönetişim ve konsensüs protokollerini uygulamak istediklerine kendileri için karar verebilirler. Bu, geliştiricilerin Yan Zincir işlevselliğinin belirli hedeflerini en iyi şekilde karşılayacağına inandıkları bir konsensüs protokolü kullanmalarını sağlar.

Zincir içi ve zincir dışı yönetişim sorununu göz önüne alırken doğru ya da yanlış cevap olmadığını anlamak önemlidir. Her iki tarafta da geçerli tartışmalar yapacak savunucular vardır. Birisi mükemmel bir yönetişim tasarımı ile ortaya çıkmadıkça (pek olası görünmüyor) Blockchain'in esnek kalma yeteneği, bu bakımdan belki de teknolojinin en büyük varlıklarından biridir.
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

KAYNAK: https://medium.com/aelfblockchain/blockchain-governance-101-bd4dd978c7c6

Akıllı Sözleşmelerle Blockchain Yönetişimi Çalıştırma

Akıllı Sözleşme Nedir?

Akıllı sözleşme, bir Blockchain üzerinde kodla yazılmış gerçek hayat anlaşmasının dijital bir versiyonudur. 'If-then' mantığına göre otomatik olarak yürütür. Bilgisayar bilimcisi ve kriptografi yazarı Nick Szabo, 1996 yılında bir otomat makinesinin analojisini kullandığı konudaki akıllı sözleşmeler fikrini öneren ilk kişi oldu. Otomat makinesi, ürününü yalnızca bir madeni para aldıktan sonra kullanıcıya verir.

Akıllı sözleşmeler, benzer bir yolla çalışır. Benzer şekilde kabul edilen koşulların yerine getirilmesi üzerine bir akıllı sözleşme, otomatik olarak Blockchain üzerinde bir işlem yürütebilir. Bu nedenle akıllı sözleşmeler, gerçek hayattaki anlaşmalarına göre taraflar arasında kripto para birimleri gibi dijital varlıkların otomatik transferini yönetmek için kullanılabilir.

Blockchain değişmez olduğu için akıllı sözleşme anlaşmasında taraflar, temel koda müdahale edilemeyeceği bilgisi dahilinde güvendedir ve şartlar yerine getirildiğinde sözleşme yürütülür. Akıllı sözleşmeler; mülkiyet hukuku, finansal işlemler ve anlaşmalar ve kitle fonlaması anlaşmaları dahil olmak üzere çeşitli uygulamalarda kullanılabilir. Ancak, Blockchain'in yönetişiminde de uygulamaya sahiptir.
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Merkezsizleşmiş Otonom Kuruluşlar (Decentralized Autonomous Organizations - DAO) - Akıllı Sözleşmeleri Kullanarak Yönetişim

Blockchain yönetişimi; düğüm sahiplerinin, token sahiplerinin ve çekirdek geliştiricilerin etkileşimlerine bağlıdır. Akıllı sözleşmeler, bu taraflar arasında yapılan anlaşmaları yönetmek için kullanılabilir. Blockchain terimiyle bu, merkezsizleşmiş otonom kuruluş (DAO) olarak bilinir.

Bir DAO, halka açık bir limited şirket gibi geleneksel bir organizasyon gibi merkezi bir yönetim yapısına sahip olmayan bir kuruluşlar grubudur. Böyle bir merkezi modelde yönetim, çeşitli paydaşların çıkarlarını dengeleyerek organizasyonu ilerletmek için strateji ve eylemlere karar verir.

Merkezsizleşmiş bir organizasyonda her bir taraf, kuruluşu bir bütün olarak etkileyen kararlar üzerinde oy hakkına sahiptir. Akıllı sözleşmeler, taraflar arasındaki anlaşmaların ilkelerini kodlayarak ve belirli koşullar yerine getirildiğinde anlaşmaları otomatik olarak yürüterek DAO'nun "otonom" kısmını oluşturur.
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

DAO

DAO'ları tartışırken en iyi örnek olay incelemelerinden biri, maalesef en kötülerinden biridir. DAO, Ethereum blockchain üzerine akıllı bir sözleşme olarak kurulan bir girişim fonuydu. İlk token teklifi sırasında 150 milyon dolar değerine yükseldi.

Buradaki fikir, herhangi birinin DAO'ya bir fikir verebilmesiydi ve token sahipleri bunu uygulamak ya da uygulamamak için oy kullanacaktı. Oylama uygulamak lehine sonuçlanırsa DAO'yu destekleyen akıllı sözleşme, fon transferini otomatik olarak yürütür. Token sahipleri için teşvik, başarılı projelerden elde edilen kardan pay alacak olmalarıydı.

Ancak akıllı sözleşme kodunun kendisinde bulunan bir güvenlik açığını kullanan bir hacker, DAO'dan fon çekmenin bir yolunu bulmayı başardı ve 70 milyon $ tutarındaki ETH tokenlerini çekti. Ethereum topluluğu, tamamen işlemi tersine çevirerek günü kurtarmak için oy kullandı. Ancak DAO, bu olaydan ve olumsuz bir SEC kararından sonra katlandı.

Olumsuz bir sona sahip olan bu özel hikayeye rağmen bir DAO'nun ilkelerini ve yönetişimde akıllı sözleşmelerin kullanımını çok iyi göstermektedir. Bir Blockchain bağlamında akıllı sözleşmeler ve DAO'lar için durum zorlayıcı olmaya devam ediyor. Bununla birlikte özel şirketler tarafından son yıllarda örneğin Equifax veya Marriott Hotels gibi çeşitli veri ihlalleri oldu.

Ancak bu tür veri ihlalleri, interneti işlemlerde kullanma inancını yok etmemektedir. Uygulamada başarıyla çalışan birçok akıllı sözleşme örneği vardır. State of the Dapps gibi web siteleri; Ethereum, EOS ve Tron gibi platformlarda akıllı sözleşmeleri başarıyla yürüten tüm uygulamaların listesini gösterir. En iyi kullanılanlardan biri, istikrarlı koin sisteminde yönetişim için akıllı sözleşmeler kullanan bir proje olan MakerDAO'dur.
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Aelf Yönetişimde Akıllı Sözleşmeleri Nasıl Kullanır?

DAO ile yaşanan olay Aelf'in en başından beri sağlam bir yönetişim yapısı uygulamayı seçmesinin sebeplerinden biridir. Token sahiplerinin kayıplarını telafi etmek için Ethereum Blockchain'i geri alma kararı Ethereum topluluğunu bölerek Ethereum Classic mecburi çatallaşma ile sonuçlandı. Aelf ile token sahipleri, DPoS yönetişim protokolüne dayanan açık ve şeffaf bir yönetim sistemine katılırlar.

DPoS, Blockchain yönetişiminde temsili demokrasiye en yakın modeldir. Tüm token sahiplerinin tüm kararlara oy vermesi yerine DPoS, token sahiplerinin madenciliği ve diğer özel görevleri yerine getirecek düğümleri delege etmelerini sağlar. Düğüm sahiplerinin seçimi için oy kullanma mekanizması, akıllı sözleşmeler kullanılarak yürütülür ve otomatik olarak en çok oy alan düğümler seçilir.

Aelf kuruluş üyeleri, ekipten veya üçüncü taraftan yeni özellikler ve güncellemeler için kodu incelemekle sorumludur. Delegasyon düğümleri, daha sonra ihtiyaçları doğrultusunda hangi temel özellikleri birleştirmek istediğine karar verir. Yeterli sayıda delegasyon düğümü yeni özelliği uygularsa, bir akıllı sözleşme tüm sistemin aynı değişikliği onaylamasını sağlar. Bu şekilde Aelf, Bitcoin ve Ethereum topluluklarını bölen aynı bölücü mecburi çatallaşmalara maruz kalmayacaktır.

Akıllı sözleşmelerin ve DPoS yönetişim yönteminin bir kombinasyonunu kullanarak Aelf, token sahiplerimizin sistemin gelecekteki gelişmeler üzerinde en büyük söze sahip olmalarını sağlar. Token sahiplerinin çıkarlarını Aelf platformunun uzun vadeli beklentileriyle özellikle uzun süreli kilitli tokeni olan token sahipleri için ayarlar. Aelf yönetişim modelini oluştururken önceliğimiz buydu ve geleceğe dönük olarak tüm paydaşlarımızın çıkarlarına iyi hizmet edeceğine inanıyoruz.
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

KAYNAK: https://medium.com/aelfblockchain/running-blockchain-governance-with-smart-contracts-954fa0c3c747

Aelf Neden Akıllı Sözleşmeler İçin Yan Zincirleri Kullanır?

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Aelf Neden Akıllı Sözleşmeler İçin Yan Zincirleri Kullanır?

2014 yılında Ethereum'un piyasaya sürülmesi, akıllı sözleşmelerin kodlanması için ilk kamu platformunu sağladı. Bu devrimci bir gelişme olsa da ilk heyecan, vaat ettiği görülen Blockchain'in yaygın olarak benimsenmesini sağlayamadı. Bunun sebeplerindem biri, geliştiricilerin ölçeklenebilirlik ve birlikte çalışabilirlik gibi sorunları çözmek için mücadele etmeleridir.

Aelf, bu zorlukların üstesinden gelmeyi amaçlamaktadır ve bunu başarmamızın yollarından biri akıllı sözleşmelerin işleyişine tamamen farklı bir yaklaşım getirmektir. Diğer platformlar şimdi mevcut olmasına rağmen, bu makalenin amaçları doğrultusunda en iyi bilinen ve en iyi kullanılan akıllı sözleşme platformlarından biri olan Ethereum ile Aelf'i karşılaştıracağız.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Ethereum'da Akıllı Sözleşmeler

Akıllı sözleşmeler "if-then" mantığına göre çalışır, bu nedenle sözleşme koşulları sağlandığında işlemin kendisi Ethereum Blockchain'e kaydedilir. Ethereum gazla çalışır, bu yüzden akıllı sözleşmenin kendi içindeki işlemleri tamamlaması için her akıllı sözleşmede yeterli gaz kalmalıdır. Ayrıca, madencilerin akıllı sözleşmenin tamamlanması için mal sahibinin teklif ettiği gaz fiyatını kabul etmeye istekli olmaları gerekir.

Tüm bu koşulların uygun olduğunu varsayarsak prensip olarak herkes, herhangi bir amaç için akıllı bir sözleşme yapmak için Ethereum'u kullanabilir. Ancak Ethereum'un yüksek verim zamanlarında darboğazlar yaşadığı iyi bilinmektedir. Örneğin, CryptoKitties çılgınlığının sebep olduğu ağ yavaşlaması öyle aşırıydı ki yaygın haber kanallarında bile yer aldı. Bu zamanlarda talebin artması nedeniyle gaz fiyatı da yükseliyor.

Bu darboğazların nedeni, basit ETH işlemleri veya akıllı sözleşmelerdeki işlemler gibi tüm Ethereum tabanlı işlemlerin tek bir zincirde gerçekleşmesidir. Bir Blockchain ortamında işlemler de genellikle birbirine bağımlıdır. Bir işlemin girişi, özellikle birden fazla koşulu ve tamamlanması gereken adımlar içeren akıllı bir sözleşmede başarılı bir şekilde onaylanan başka bir çıktıya bağlıdır.

Ethereum, tüm işlemlerin sırayla işlenmesini gerektirerek bunun üstesinden gelir. Ancak tek bir zincir üzerinde sıralı işlem; CryptoKitties gibi darboğaza neden olur çünkü tüm akıllı sözleşmeler ve ETH ticaretleri için tüm işlemler, ağdaki her düğüm tarafından sırayla doğrulanmalıdır.

Blockchain topluluğunda bazıları, tek bir blok içinde daha fazla işlem yapılmasını sağlayan arttırılmış blok boyutunu isteyecektir. Bununla ilgili sorun, Ethereum Blockchain üzerinde gerçekleşen işlemler ne kadar büyük olursa ledger de o kadar büyür. Bir düğüm operatörü için bu, blokları kazmak için gereken hash gücünü arttırır.

Blok boyutunu arttırmanın sadece büyük şirketlerin madencilik için gereken hash gücünü sağlayabileceği derecede ledger şişmesine neden olacağı yönünde geçerli bir argüman vardır. Bu gerçek merkezsizleşmeyi engeller ve böylece %51 saldırısı riskini artırır.

Bu nedenle Ethereum geliştirici topluluğu, sistemin akıllı bir sözleşme platformu olarak uygulanabilir olmaya devam etmesinde gerekli olan ölçeklenebilirlik zorluğunun üstesinden gelmek için birkaç çözüm araştırıyor. Bazı potansiyel çözümler Sharding (Parçalama) ve child (alt) zincirlerin kullanılmasını içeren Plazma protokolüdür.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Aelf'de Akıllı Sözleşmeler ile Kaynak Ayrımı

Ethereum ölçeklenebilirlik zorluğunun üstesinden gelmek için bir uzantı olarak Plazma'da alt zincirleri uygularken Aelf, ilk tasarımın bir parçası olarak yan zincirlerin kullanılmasını içermektedir. Tek bir Blockchain'i kullanan birden fazla akıllı sözleşme türü, ölçeklenebilirliği engel olur.

Ayrıca, farklı akıllı sözleşme ihtiyaçları ile gerçek dünya işletmelerin karşılaştığı sayısız zorlukları karşılamada başarısız olur. Bazı uygulamalar hızlı onaylarla yüksek verim gerektirebilir, ancak diğerleri mümkün olan en iyi güvenliği sağlamak için hızdan ödün vermeye istekli olacaktır.

Bu nedenle Aelf, ana zincirde sadece yan zincirleri indekslemek için kullanılan herhangi bir akıllı sözleşme işlevine sahip değildir. Akıllı sözleşmeler, türüne göre farklı yan zincirlere ayrılır.

Bu nedenle bir yan zincir, güvenliğe ve gizliliğe odaklanarak kimlik verilerinin kaydedilmesi ve doğrulanması için akıllı sözleşmeler çalıştırabilir. Başka bir yan zincir, hızlı işlem verimi ile bir merkezsizleşmiş borsa işletebilir.

Merkle ağaç köklerini kullanarak bu iki yan zincir, Aelf ana zinciri aracılığıyla birbirleriyle iletişim kurabilir. Borsa yan zincirinin bir kullanıcının kimliğini doğrulaması gerekiyorsa, kullanıcının kimlik verilerini içeren kimlikte belirli bloğun Merkle ağaç kökünü talep ederek bunu yapabilir. Akıllı sözleşmelerin farklı yan zincirlere ayrılmasıyla her uygulama, ağın geri kalanından müdahale olmadan çalışabilir.

Aelf yan zincirleri, ayrıca alt zincirlere dallanma seçeneğine de sahiptir. Bu şekilde her bir yan zincir, belirli bir işleve tahsis edilmiş kendi ölçeklenebilir ve bağımsız ekosistemi olarak çalışabilir. Bunun tek bir uygulama kullanımı olması gerekmez; tüm bir endüstriyi kapsayabilir. Örneğin; sigorta primi ödemeleri, talepler veya kendi kendine sigorta havuzları gibi işlemleri yönetmek için özel olarak programlanmış akıllı sözleşmeler içeren alt zincirlerle sigortaya tahsis edilmiş bir yan zincir olabilir.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Ölçeklenebilirlik Sorununun Üstesinden Gelmek

Bazı işlemler birbirine bağlı olsa da birbirinden bağımsız olarak doğrulanabilen bir çoğunluk da vardır. Bu nedenle Aelf, birbirinden bağımsız işlemleri farklı gruplara ayırır.

Aelf'deki düğümler, daha sonra işlem gruplarını birbirine paralel olarak onaylayabilir. Birbirine bağlı işlemler, sadece kendi gruplarında sırayla onaylanır. Paralel işleme, Aelf'in diğer Blockchainler'deki sıralı işlemlerden çok daha hızlı bir şekilde işlemleri onaylamasını sağlar.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Ethereum gibi ikinci nesil Blockchainler, Blockchain alanına birçok heyecan verici gelişme getirdi. Ancak "her şeye uyan (one size fits all)" yaklaşımı, gerçek dünyada çok farklı ihtiyaçları olan işletmeler tarafından yaygın olarak benimsenmesini engelledi. Kaynakları yan zincirlere ayırarak Aelf, modern işletmelerin ihtiyaçlarına hizmet eden akıllı sözleşme yetenekleri sunmak için yüksek derecede uyarlanabilir ve ölçeklenebilir bir ekosistem yaratıyor.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

KAYNAK: https://medium.com/aelfblockchain/why-aelf-uses-side-chains-for-smart-contracts-cf14f8f92bab