Savaşlar, insanlık tarihinin en çok zarar gördüğü eylemler olmuşlardır. Sivil halkın çektiği acılar çağlar boyu unutulması güç anları beraberinde getirmiştir. Bugün böyle bir savaşa daha ilk elden şahitlik yapıyoruz. Ancak konumuz biraz daha farklı. Bu savaşın sektörümüze olan etkileri nasıl seyrediyor dersiniz?
Rus ordusu Ukrayna’nın üzerine yürüdüğü ilk günlerde dahi bilişim alanından pek çok insan gelen felaketin farkına varmıştı. Bilişimin yükselen yıldızına, alanın en büyük yatırımlarını yapan merkez ülkelerden birisi saldırmıştı. Bu yalnızca iki ülkeyi etkileyen bir sorun olmanın ötesine geçecekti ve tüm dünyada hissedilen çeşitli problemleri beraberinde getirecekti. Öyle de oldu zaten.
Rusya Tarafında Neler Yaşandı?
Rusya bildiğiniz gibi savaşı neredeyse bütün Batı karşısındayken başlattı. Bu nedenle de yaşadığı yaptırımlar çok büyük oldu. Rus kaynaklı servislerin neredeyse tamamı ödeme yöntemlerini bu yaptırımlar çerçevesinde kaybetti. Diğer bir yandan da ülke savaşla gelen ekonomik krizin de ağırlığını yaşamaya başladı. Ücretsiz Rusya kaynaklı araçlar, bu ekonomik krizle ücretli modellere geçiş yaptı (Yandex Connect vs.) ancak ödeme yöntemlerindeki sorunlar nedeniyle kullanıcı kayıpları artarak devam etti.
Diğer bir yandan dünya üzerinde ülkelerine olan tepkinin artışıyla pek çok internet sitesi büyük erişim kaybetti. Hatta bu senenin en büyük video oyunlarından olan Atomic Heart de bu tepkilerden nasibini alanlardan oldu. Oyun sadece Rusya çıkışlı olduğu için tepkilerin odağı haline geldi ve potansiyel olarak ulaşabileceği satışın çok büyük bir kısmını elinden kaçırdı.
Elbette ülkede seferberlik ilan edilmesi ve genç neslin bu seferberlik kararıyla sektörden kopması da önemli bir andı sektör için. Bildiğiniz gibi, bilişim tarihinde Rus mühendislerin etkisi büyüktür. Bu kararla ülkeden kaçışlara sahne olan bir süreçle karşılaştık ancak elbette pek çok genç ilgi alanlarından uzak kalarak savaşa katıldı.
Ülkemizden de Gözüken Kuzey Işıkları Nedir ve Nasıl Oluşur?
Kuzey Işıkları (kutup ışıkları) yani diğer adıyla kutup aurorası, aslında manyetosferde oluşan bozukluklardan meydana gelen bir gökyüzü olayı olarak geçiyor. Manyetosferdeki bozukluklar manyetosferik katmanda yüklü sayıda bulunan ...
Peki ya Ukrayna?
Savaşın çıkışından bir hafta önce pek çok uzman “Rusya için bu iş 2 haftada murada erer, Ukrayna pes eder.” şeklinde görüşleriyle karşımıza çıkmıştı. Hiç öyle olmadı değil mi? Savaş uzun bir süredir devam ediyor. Çatışmalar başlamadan hemen önce bilişim sektörünün neredeyse her alt kategorisinde parlayan bir yıldız olmuştu Ukrayna. Elbette savaşın ilk vurduğu alanlardan birisi burası oldu. Yüz milyarlarca dolarlık savaş etkisi var bir yandan da. Savaş bittiğinde dahi, ülkenin dönüp yeniden bu sektörlere odaklanması epeyce bir zaman alacak.
Seferberlik kararının ardından Linkedin’in halini görenleriniz oldu mu bilmiyorum. Ancak büyük yazılım şirketlerinin takım kaptanları, ünlü oyun stüdyolarının tasarımcıları ölüyordu ve insanlar üzüntülerini bu sosyal medyada dile getiriyordu. Hâl bu olunca, üretim ve hizmet bir anda, bir bıçak darbesiyle kesilmişçesine durdu.
Ayrıca savaştan uzak kalan pek çok Ukraynalı ve Rus geçimlerini sürdürebilmek için Türkiye de dâhil olmak üzere dünyanın çeşitli ülkelerine taşındılar. Freelance, proje bazlı işlerde çalışmaya başladılar ve bu da bilişim dünyasının her bir köşesinde enflasyonu tetikledi. Tabii can kayıplarının yanında bunlar pek de büyük sorunlar değil yine de. Umarız ki kan bir an önce durur ve dünya rahat bir nefes alır.