Snapchat’in geçtiğimiz hafta halka açılması ve yaklaşık olarak değerinin 36 milyar dolara yükselmesi herkesin ilgisini çekmeyi başardı. İlginin yanı sıra birçok kullanıcının da aklında soru işareti var. Bu Snapchat ne yapıp da para kazanıyor ki değeri dudak uçaklatacak rakama ulaşıp, dünyaca ünlü 9 dev şirkete bile kafa tutacak kadar yükseldi?
Öncelikle, bu uygulamanın nasıl gelir elde ettiğini çözmek için kısaca uygulamayı tanımanızın faydalı olacağını düşünüyorum.
Snapchat; kullanıcıların “snap” adı verilen metin, video ve fotoğraf içeren mesajları birbirine gönderebildiği ve takipçileriyle paylaşabildiği bir kamera uygulamasıdır. Özel mesajlar ve hikayeler özelliğiyle öne çıkmayı başaran uygulama, açtıktan hemen sonra silinen mesajlarıyla oldukça popüler. Herkese açık olarak atılan snap gönderileriyse sadece 24 saat boyunca yayınlanıp, süre dolduktan sonra sonsuzluğa uğurlanıyor.
Eğer 10 saniye süren videolardan oluşan konseptli bu uygulamayı yeterince saçma buluyorsanız sorun yok. Belki bu konuda haklı bile olabilirsiniz ancak günlük yaklaşık 150 milyon kullanıcının bu konsepti uyguladığını düşünecek olursanız, Snap’in neden yaklaşık değerinin 36 milyar dolar olduğunu anlamanın ilk adımını atabilirsiniz.
Bu görseli daha önceden “WhatsApp Nasıl Para Kazanıyor?” içeriğinde de paylaşmıştık. “Eğer bir ürünü kullanmak için para ödemek kalmıyorsanız, ürün sizsiniz demektir.” WhatsApp için tümüyle doğru olan bu genellememiz aynı şekilde söz konusu Snapchat uygulaması olduğunda da geçerli olacak.
Snapchat ve WhatsApp gibi popüler uygulamalar size doğrudan laps diye reklam dayatmıyor ancak bu onların size çeşitli yollardan reklam göstermediği veya reklam göstermeyeceği anlamına gelmiyor.
Standart edebiyat parçalama bölümümüzü başarıyla tamamladığımıza göre Snapchat’in bir girişim olarak maliyetlerinin neler olduğunu anlama adımına geçebilir ve Snapchat’in iş modelini daha yakından tanımaya başlayabiliriz.
Snapchat’in şuan için 1.419 çalışanı mevcut. Yani, sürekli olarak ödeme yapılması gereken 1.419 kişi var. Bu birçok şirket için iddialı bir rakam olabilir ancak şirketinizin değerinin 36 milyar dolar olması durumunda 1.419 çalışan devede kulak bile sayılmıyor. Bunun yanı sıra Snapchat’in veri depolamak için ekstradan harcama yapmasına gerek kalmıyor. Çünkü yapılan paylaşımlar 24 saatlik zaman dilimlerinde kayboluyor. Bu da Snapchat’in sunucu maliyetleri açısından çok büyük bir avantaj elde etmesi anlamına geliyor.
Facebook ve YouTube gibi verileri depolayan servislerle karşılaştırdığımızda Snapchat’in sunucu ihtiyaçları fazlasıyla minimal kalıyor. Yani, diğer servislerin aksine Snapchat’in elde ettiği gelirden kendine ayırabileceği pasta payı her zaman daha büyük oluyor.
Snapchat Nasıl Gelir Elde Ediyor?
Snapchat bundan 5 sene önce kurulduğunda hiçbir reklam veya gelir modelini uygulamadan sadece oluşturucularının daha iyi not puanı almasına yardımcı olması amacıyla geliştirilmiştir. Birkaç kafadarın üniversite projesi olarak geliştirilen Snapchat, kullanıcılar tarafından kısa sürede büyük ilgi görünce şirketin başındaki adamlar, başladığı yoldan sapıp okulu bir kenara bıraktılar ve Snapchat’i kendilerine iş edindiler.
Snapchat gelişim süreci boyunca tıpkı WhatsApp ve diğer onlarca uygulamanın yaptığı gibi reklam modellerine yönelmedi. İlk aşamada amaç sadece kitle toplamaktır. Eğer elinizde büyük bir kitle varsa, bu kitleyi paraya çevirmek kolaydır ancak elinizde reklam dolu bir platform varsa para kazanmak sandığınızdan daha zor olabilir.
Bu adımda Snapchat düşük sunucu ve iş gücü maliyetlerini aldığı yatırımlarla halletti ve kendini geliştirerek daha fazla kullanıcıya yayılma hedefine odaklandı. Snapchat için reklam yapılmasına gerek yoktu çünkü Snapchat de birçok uygulamada olduğu gibi ağızdan ağıza dağılma modeli (viral) ve sosyal medya sayesinde geniş kitlelere yayılıyordu.
Günlük kullanım miktarları istenen hedefi bulduğu anda Snapchat, kullanıcılarını rahatsız etmeyecek reklam ve gelir modelli üzerine düşünmeye başladı. 2014’ün sonu ve 2015’in başı itibariyle Snapchat geliştirdiği reklamlama modelleriyle birlikte pazara girmeye ve gelir elde etmeye de başlamış oldu. Peki, Snapchat hangi gelir modellerini takip etti?
Kamu Sektöründe Çalışanlar F Klavye için Hazır Olun!
Kamu sektörüne ilişkin olarak detayları takip ediyorsanız veya kamu alanında bir kariyer planınız varsa tası tarağı toplayıp F klavyeye geçme çalışmalarınızı hızlandırabilirsiniz. 2013 yılında Resmi Gazete’de yayınlanan Baş...
1- Geofiltre Adı Verilen Özellik
Snapchat’in uygulama marketlerindeki açıklamasında “Hayat siz canlıyken daha güzel” tanımlamasına hiç dikkat etmiş miydiniz? Geofiltre adı verilen özellik, Snapchat kullanıcılarının belli lokasyon noktalarında kullanabildiği kamera efektleridir. Bu efektler bazen bir marka bazen bir etkinlik bazen de kampanyaya yönelik olarak hazırlanabilmekte.
Örneğin, yukarıdaki Geofiltre örneğine bir göz gezdirin. Muhtemelen bu snap’i gördüğünüzde kişinin nerede olduğunu ve o an ne yaptığını anlayabilmeniz mümkün olacaktır. Bu reklam modeli kullanıcıya dönük reklam yapmak gerçekten harika bir fırsattı. Snapchat, Geofiltre özelliğini ilk aşamada kullanıcılara bir filtre özelliği olarak lanse etti ve uzunca bir süre ücretsiz olarak kullandırdı.
2015’in Haziran ayında ise Geofiltre özelliği artık reklamlar için kullanılabilir hale gelmişti. Bu özelliği Snapchat allayıp pullayarak birçok şekilde pazarladı ve kendine oldukça sağlam bir gelir kapısı açmış oldu.
2- Kamera Lensleri Özelliği
Lens özelliği ilk defa 2015’in Eylül ayında kullanılmaya başlandı. Lens özelliğine kitle zaten kadar uzak değildi. Geofiltre özelliğiyle insanlar Snapchat’in lens sistemini tanımıştı. Bu sistemin Geofiltreden tek farkı, insanların bu lensleri istedikleri zaman açıp, fotoğrafına efekt vererek selfie olarak paylaşabilecek olmasıydı.
İlk başta kullanıcılara ücretsiz olarak servis edilen özellik daha sonradan önemli bir gelir kapısı haline getirildi ve ilk defa “Peanuts Movie” isimli film için oluşturularak bir günde 224 milyon kullanım sayısını elde etti.
Kamera lensleri özelliği şu an için Snapchat’in en pahalı reklam modellerinden biri. Öyle ki, günlük olarak bu reklamın verilmesinin maliyeti 450 bin dolar ile 750 bin dolar arasında farklılık gösteriyor. Sanırım artık Snapchat’in nasıl paraya para dediğini anlamaya başlamışızdır? Peki, bitti mi? Hayır. Tam aksine Snapchat gelir modellerini dallandırıp budaklandırmaya devam ediyor.
3- Keşfet Özelliği
Snapchat’in kullandığı “Keşfet” menüsü reklam verenler için dünyanın en değerli madenlerinden biri kadar değerli kabul ediliyor. Markalar ve içerik siteleri bu bölüm için oluşturdukları içerikleri istedikleri kitle için hedefleyebiliyor ve reklamlardan en iyi geri dönüşü elde ediyor. Keşfet özelliği diğer reklam modelleri kadar çok kazandırmasa da en çok tercih edilen reklam modellerinden biri olarak reklam verenler tarafından kabul görüyor.
4- Spectacles Ürünü
Snapchat’in pazarı kasıp kavurmak ve fiziksel olarak da para kazanmak için başladığı en büyük atılım ise Spectacles adını verdiği basit bir donanım ve akıllı gözlük sistemi. Bu gözlüğün kullanıcıları 10 saniyelik videoları kendi bakış açılarından çekebiliyor ve Wi-fi bağlantısı yardımıyla kolayca Snapchat’de paylaşabiliyor. Bu belki sizin için önemli olmayabilir ama Snapchat’i deliler gibi kullanan kitle için Spectacles’lar bir nevi nimet. Bu gözlükleri farklı renk seçenekleriyle birlikte sunan Snapchat, Spectacles’larını 129 dolardan satıyor.
5- Video Reklamlar
Snapchat’in en önemli gelir kaynağınıysa her gün 10 milyarın üzerinde görüntülenme potansiyeline sahip olan videolar bölümü oluşturuyor. Snap’in en popüler reklam biçimi olan Snap Ads, 10 saniye süren dikey açılı video reklamlarından oluşuyor.
Snapchat bu reklamlar için CPM yani gösterim başına fiyatlandırma uyguluyor. Her bir gösterim içinse yaklaşık 0.02 dolar faturalandırma yapıyor. Dolayısıyla günlük 10 - 20 milyon reklam gösteriminde Snapchat, 100 bin ile 500 bin dolar arasında gelir elde edebiliyor.
Snapchat Yeni Modeller Üzerinde de Çalışıyor
Snapchat tüm bu reklam modellemelerinin yanı sıra yeni reklam modelleri üzerinde çalışmaktan da vazgeçmiyor. Örneğin ilk defan denenen aşağıda göreceğiniz özellik sayesinde panolar birer Snap’e dönüştürülebiliyor.
Son derece yaratıcı olan bu reklam modelinden de anlaşmaya bağlı olarak Snapchat 250 bin ile 500 bin dolar arasında gelir elde edebiliyor. Üstelik bunlarla bitti sanıyorsanız yanılıyorsunuz. Güçlü rakiplerinin karşısında durabilmek için Snapchat ilerleyen zamanlarda da kullanıcılarının karşısına farklı reklam modelleriyle çıkacaktır.
Sonuç:
Yeni dünyada artık işler eskisi gibi yürümüyor. “Madem bizim uygulamamızı kullanacaksın al sana reklam” mantığı geride bırakıldı. Artık daha geri dönüşümü yüksek ve kullanıcıları zorlamak yerine reklamla etkileşime gireceği modeller üzerinde çalışılıyor. Tabii tüm bu girişimlerin ortak noktasının da maliyetsizlik olduğunu ayrıca hatırlatmak gerekiyor.