Siber Uzay (Cyberspace), birbirine bağlı olan cihazlar teknolojisidir. Siber uzay henüz kendisi keşfedilmeden önce karşımıza ilk defa popüler kültür ögesi olarak, bilim kurgu ve çeşitli sanat dallarında çıkmıştır. Siber Uzay terimi günümüzde sıklıkla teknoloji stratejistleri, güvenlik uzmanları, hükümetler, askeri makamlar veya girişimciler tarafından global teknoloji ortamını tanımlamak için kullanılmaktadır. Bazı uzmanlara göre ise Siber Uzay veya Siber Ortam yalnızca bilgisayar ağları üzerinden iletişim kurulan kavramsal bir çevredir.
Bugün birçok uzman tarafından kullanılmasına alıştığımız bu kavramın ilk defa kullanılması 1958 yılına dayanmaktadır. Terimin aslen canlılar ve makinelerin arasındaki iletişimi inceleyen bir bilim dalı olan Sibernatik’ten geldiği düşünülmektedir. Gerçek anlamında “Siber” kavramının karşımıza çıkması ise Kanadalı ünlü bir bilim kurgu romanı yazarı olan, William Gibson’ın Türkçeye “Matrix Avcısı” adıyla çıkış yapan romanında geçmektedir. Günümüzde yeni yeni gelişmeye başlayan Sanal Gerçeklik (VR), Yapay Zeka (AI) ve Genetik Mühendisliği gibi birçok kavram da, yine ilk defa bu kitapta karşımıza çıkmıştır.
Siber Uzay ve Siber Ortam kavramının kökü uzun yıllar öncesine dayanıyor olmasına rağmen popüler şekilde kullanımının yaygınlaşması 1990’lı yıllarda başlamıştır. Bu yıllarda, Siber Uzay kavramı yeni teknolojik fikirler ortaya çıktığında onları açıklamak için kullanılan yardımcı bir kavram olma rolünü üstlenmiştir. Bugün dahi, birçok uzmanın araştırmalarını açıklarken veya yeni bir teknolojiyi tanıtırken Siber Uzay gibi kavramlarla karşılaşıyor olmamızın nedeni budur.
Uzay Nedir?
Uzay, dünyamızın da içerisinde yer aldığı sonsuz boşluğa verilen isimdir. Uzay boşluğunun tahmini olarak ne kadar olduğu hakkında insanlık olarak hiçbir fikrimizin olmadığı gibi uzayın içerisinde nelerin yer aldığı hakkında mi...
Siber Uzay Neleri Kapsar?
Siber uzayın bir terim olmasının dışında, metafor olarak kullanıldığı durumlar vardır. Bu metaforla siber uzay, dijital dünyaya bağlı olarak çalışan tüm cihazların yer aldığı bir uzaya benzetilir. Tıpkı gerçekçi yıldız sistemi gibi dijital aygıtlar ve internet de kendi içinde bir dünyaya benzetilir. Peki, metafor kapsamının dışından ve ayrı bir pencereden bakacak olursak siber uzay neleri kapsar?
Nasıl ki şu anki yıldız sistemimizin bir sonunu belirleyemiyor ve sadece “uzay boşluğu” olarak yorumluyorsak aynısı siber uzay için de geçerlidir. Geliştirilen yeni sistemlerin bu dünyaya dahil olmasıyla, siber uzayın sınırları bugün hayal bile edemediğimiz ölçüde genişleyebilir. Yine de sosyal bir deneyim olarak şunları siber uzaydaki başlıca faaliyetler olarak gösterebiliriz;
- Bireysel veya topluluk olarak diğer kullanıcıları etiketlemek, haberdar etmek
- Fikir değişimi ve bilgi paylaşımında bulunmak
- Sosyal yeteneklerimizi sergilemek
- İş kurmak veya hali hazırda fiziksel bir işi dijital ortamlara taşıyarak varlığını siber uzayda sürdürmesini sağlamak
- Sanatsal veya sanatsal olmayan multimedya ortamları oluşturmak ve bunları paylaşmak
- Birden fazla kullanıcıyla oyunlar oynamak
- Politik tartışmalara katılmak
- Global ağ ve WWW’nin diğer faydalarından yararlanmak.
Sosyal deneyimlerimizin dışında farklı etkileri de katarak bu listemizin sınırlarını uzatabiliriz. Eğer kavram zihninizde tam olarak hala oluşmadıysa, o halde Siber Uzay’ı dijital aygıtların yer aldığı bir uzay şeklinde kafanızda canlandırabilirsiniz. Ancak siber uzayı, dijital dünya kavramlarıyla karıştırmamalısınız. Dijital dünya, daha kısıtlı bir gezegeni kapsarken, siber uzay kavramını birbirine bağlı olan tüm aygıtların uzayı gibi düşünebilirsiniz.
