Being
Will Rogers, “Çoğu insan kazandığı parayla istemediği şeyleri, hoşlanmadıkları insanları etkilemek için alır.” diyerek, yıllar önce Fight Club vari bir söz etmiş. Günün şartlarında Freelancer çalışanların ekmeği tıktan çıkarması ve aslanın iç organlarına ulaşması gerektiğinden, para biriktirme konusunda pratik alışkanlıklar kazanılması bir zorunluluk hali alıyor.
Sıradan bir çalışan olduğunuzda ay sonu maaşınızı alır, hayati harcamalarınızı yapar, keyfi giderleri hesaplar ve -eğer kalırsa- birikim yaparsınız. Freelancer olarak çalıştığınızda, tam zamanlı da olsanız yarı zamanlı da olsanız asla her zaman işiniz olmaz. Ay sonu kenarı atılmayı bekleyen kuzu kuzu bir miktar elinize geçmeyeceğine göre para biriktirme sanatının ülkemiz şartlarında bir Freelancer için yakın dövüş sporları kadar önemi büyük.
Geciken ödemeler, bir türlü bağlanamayan işler, üst üste gelen aksilikler ve tüm diğer felaket senaryoları size tanıdık geliyorsa, işte temelden işe girişmeniz için ekonomik hayatınıza suni teneffüs yaptıracak 6 adım:
01- Züğürt tesellisi fonu
“Her an her şey olabilir” bir Azer Bülbül parçası olmasının dışında Freelancer çalışanların acı gerçeğidir. Faturalarınız beklediğinizden fazla gelebilir, o ay elinize iş gelmeyebilir, arabanız yolda kalabilir veya bir akşamüstü ansızın dişiniz ağrıyabilir. Kısacası; her an her şey olabilir. Freelancer dünyasına giriş yaptığınız erken dönemde tüm yaşam maliyetlerinizi (evet hepsini) sıfıra indirerek acil bir züğürt tesellisi fonu oluşturmanız gerekiyor.
Züğürt tesellisi fonu, adından anlaşabileceği gibi her şeyin ters gitmesi halinde kullanabileceğiniz dibe vurma fonudur. Murphy Kanunları’nın temeli diyor ki; “Bir şeyin ters gitme olasılığı varsa, ters gidecektir.” Gemi su aldığında denize atlamanız kaçınılmazsa, en azından üzerinizde can simidiniz olsun.
Bu fonu inşa etmek ve fonun içeriğini belirlemek tamamen size kalmış. Kendimden örnek vermem gerekirse benim 3 ay kapsamlı bir züğürt tesellisi fonum var. Hayatımdaki her şeyin ters gitmesi halinde 3 ay kendimi teselli edebilecek olmam, moralimi daima yüksek tutmama yardımcı oluyor. O fon dile gelip elini sırtıma uzatıyor ve kulağıma “Bu da gelir bu da geçer” şarkısından bir ukte fısıldıyor. Eminim bu fon sizi de züğürt kaldığınızda teselli edecektir.
Google Arama Sonuçlarında Şarkı Sözlerini Gösterecek
Başta Shazam olmak üzere birçok popüler mobil uygulamayı kullanarak istediğimiz şarkıların ismine doğrudan ulaşabiliyoruz peki, ya bu şarkının sözleri nereden bulacağız? Cevap sizin ve milyonların da bildiği üzere elbette Google! ...
02- “Sakla samanı çünkü emeklilik yok” fonu
Kendi şirketiniz var ve sigortanızı ödüyorsanız sorun yok. Peki, ya sadece günü kurtararak ömrünüz geçiriyorsanız ne olacak? Çözüm: “Sakla samanı çünkü emeklilik yok” fonu oluşturmakta. Bunu yapmanın iki pratik yolu var. Birincisi bireysel emeklilik diğeriyse kendin pişir kendin ye, hesabına geldiği gibi sakla samanı fonu.
Bireysel emeklilikten kısaca bahsetmek gerekirse; bankaların bireysel emeklilik hizmetlerinden birini kullanarak, kendinize bir birikim hesabı oluşturuyorsunuz. 10 sene ve daha uzun vadeli oluşturulan bu hesaplara her ay minik ve hayatınızı zora sokmayacak meblağlar yatırıyorsunuz. Örneğin her ay 150 TL ile 400 TL arasında bir rakam birçok kişi için makuldür. Bu hesabın vade süresi boyunca birikiminize dokunmuyorsunuz ve BES’in en avantajlı tarafı olan teşviğinizi de alarak minik bir emeklilik fonu sahibi oluyorsunuz. Daha sonra BES’inizdeki tutarın size maaş gibi her ay verilmesini sağlayabilir ya da tüm parayı toplu olarak çekebilirsiniz. Para biriktirme konusunda oto kontrolünüz yoksa BES sizin için gerçekten iyi bir seçim olabilir.
Bahsettiğimiz sakla samanı fonunda ise kendiniz BES gibi her ay belli bir tutarı açtığınız vadeli/vadesiz bir birikim hesabı üzerine aktarıyorsunuz. Bu sistemi bir de zinciri kırma yöntemiyle pekiştirip, sürekli görebileceğiniz bir yere zincir iliştirirseniz, karlı günler için önleminizi erkenden almış olursunuz.
03- Kişisel giren-çıkan defteri
Birikim yapmak için paranızı ne şekilde harcadığınızı bilmeniz ve aksiyona geçmeniz gerekir. Giren-çıkan her zaman umurunuzda olmayabilir ancak bir gün çıkan girmediğinde, kendinizi şemsiyeyle ilgili hoş betimler yaparken bulabilirsiniz.
Aylık ortalama ne kadar kazanıyorsunuz, ne kadarını harcıyorsunuz ve en önemlisi ne kadarını nereye harcıyorsunuz… Bunları bilmeden para biriktirmek için kolları sıvamak, sporla pekiştirilmeyen diyeti tamamlamaya benzer. Aylık girdi ve çıktıları takip edebileceğiniz birçok faydalı yazılım maharetiyle bakkal defteriniz olmasa bile ön muhasebenizi tutabilirsiniz. Hatta bunun için hazırladığımız En İyi 6 Kişisel Finans ve Bütçe Takibi Uygulaması içeriğimize bi tık’ınızı alabiliriz.
Hesabınızı takip etmeye başladığınızda, ay sonu raporlarını kullanarak paranızın nereye gittiğini ve en önemli kalemlere ilişkin masrafları nasıl düşürüp, bunları birikim fonlarınıza aktarabileceğinizi bulmalısınız. En azından bu adım için buradan sonra tek başınızasınız.
04- Pazara kadar değil mezara kadar düşünün
Harcama yapmak doğamızda var. Hele ki kazandığımız para anamızın ak sütü gibi helalse… Tüm kısa zamanlı bütçe planlarımıza rağmen ekonomik rahatlık kısa vadeli değil uzun vadeli düşüncelerden geçer. Para biriktirmek için her ay elinize geçenin bir kısmını kenara atmak evlat acısı geliyorsa paranızı yatırıma dönüştürün. Yatırım olarak paranızı bir anda size ev araba kazandıracak riski yüksek araçlarla değerlendirmeyin. Pazara kadar değil, mezara kadar düşünün.
Tesla Motors hoşunuza gidiyor diye gidip, birikim fonunuzla Tesla Motors inşa etmek mantıksız olabilir. Oysa bütçenizle Tesla Motors hisse senetlerini alarak uzun vadeli yatırımlar yapabilirsiniz. Hem paranız değerlenir (Tesla da batabilir, evi arabayı satıp böyle şeylere yatırmayın) hem makul risk alarak uzun vadede paranızın değerine değer katabilirsiniz. Yatırım denklemi ancak işin içine kişisel tercihlerinizi koyduğunuzda tamamlanabilen bir matematik işlemidir. Kimi için hisse senedi uzun vadede en kârlı yatırımken, kimi için döviz veya altına girişmek daha makuldür.
Bunlar bir yana, elinizdeki parayı Haşırtbank ve ZırtCoin gibi sektöre yeni dalan trendlere yatırım olarak bağlamayın. Uzmanlık alanlarınızı göz önüne alarak size en uzun vadede optimum kazanç sağlayacak fırsatlara yönelin.
05- Zam değil zamcık yapın
Benzin ne zaman 6 lira oldu farkettiniz mi? Daha dün depomuzda 3 TL seviyelerinden uzanmış yatıyordu. Benzinin 6 TL’ye çıkmasına şaşırdık mı? Şaşırmadık. Ama şahsen ben ülkede çayın litre fiyatının benzinden pahalı olmasını çok ilginç buluyorum. En temel ve ucuz içeceğimiz olan çay, mini mini zamlar alarak son 10 yılda zirvesine ulaştı.
Bazen yukardakilerin hangisini denerseniz deneyin biriktiremezsiniz. Çünkü geliriniz dar boğaz bıraktığında amacımız para biriktirmek değil, öncelikle faturalarımızı ve kredilerimizi ödemektir. İşte tam olarak bu yüzden yukarıdaki adımlardan sonra büyük resme bakmaya çalışın. Kazandığınız birikim yapmaya neden yetmiyor? Bu sorunu nasıl çözebilirsiniz? Harcamalarınızı zaten yeterince kıstıysanız (genelde kısmayıp uydurduğumuz ihtiyaçlara sarılırız) çalışma saatlerinizi mi arttırmalı yoksa bir yan gelir mi bulmalısınız?
06- Aperitif alternatif
Kimi zaman bir harcama yaşam standardınız ve işiniz için gerekli olmasına rağmen yaptığınız yanlış seçim onu lükse dönüştürebilir. Örneğin; açık kaynak kodlu ve işinizi görebilecek bir yazılım dururken, kullanıcı alışkanlıkları çekingenliğiniz için bir yazılımı satın almak… Fotoğraf makinesi muamelesi yaparak son model akıllı telefona hallenmek vs… Her zaman geçerli olan bir ara sıcak alternatif vardır ve bunları doğru şekilde değiştirirseniz birikim fonlarınız için fazladan kaynak oluşturabilirsiniz.
Belki pahalı giyim ürünlerini tercih etmekten, maaşınızın onda ikisine denk gelen ayakkabı seçimi yapmaktan vazgeçip sizi yine mutlu edecek alternatifleriniz olabilir. Bütçenizi takip ettikten sonra en çok harcama yaptıklarınız başta olmak üzere tüm kayda değer ve değmez harcamalarınız için bir alternatif gözden geçirin. Küçük tasarruflar uzun vadede ciddi yardımcılara dönüşebilir.
WM Aracı’nda 80 bin üye ve büyük oranda Freelancer çalışanlar olduğumuzu düşünürsek, para biriktirme konusunda sizin de söylemek isteyecekleriniz muhakkak vardır, öyle değil mi?
