Koronavirüs, soğuk algınlığı gibi solunum yolu hastalıklarına neden olabilecek geniş bir virüs ailesidir. Çoğu insan hayatının bir noktasında koronavirüslerle enfekte olur. Ancak semptomlar genellikle hafif veya orta derecelidir. Bazı durumlarda, virüsler pnömoni ve bronşit gibi alt solunum yolu hastalıklarına neden olabilir.
Koronavirüs adı, taç veya halo anlamına gelen latince korona kelimesinden gelir. Bir elektron mikroskobu altında, virüsün görüntüsü bir kraliyet tacı veya güneş koronaya benzemektedir.
Koronavirüs hastalığı (COVID-19), Orta Doğu solunum sendromu (MERS) ve ağır akut solunum sendromu (SARS) koronavirüsleri dahil olmak üzere birkaç farklı insan koronavirüsü vardır. Çinli yetkililer tarafından 7 Ocak'ta tanımlanan ve COVID-19 olarak adlandırılan yeni koronavirüs, daha önce insanlarda tanımlanmamış yeni bir türdür. İnsandan insana bulaşma doğrulanmış olmasına rağmen, bu konuda çok az şey bilinmektedir.
İlk vakaların çoğu Wuhan'daki Güney Çin Deniz Ürünleri Toptan Satış Pazarı ile bağlantılı olarak gerçekleşmiştir. Çin'de, birçok insan virüs barındıran hayvanlarla yakın temasa girmekte ve ülkenin yoğun kentsel nüfusu hastalığın kolayca yayılmasına neden olmuştur.
Coronavirus hastalığı (COVID-19) diğer koronavirüsler gibi, hayvanlardan insanlara bulaşmıştır. Koronavirüsler; develer, sığırlar, kediler ve yarasalar da dahil olmak üzere birçok farklı hayvan türünde yaygın olan büyük bir virüs ailesidir. 7 Şubat'ta Çinli araştırmacılar, virüsün enfekte bir hayvan türünden insanlara yasadışı ticareti yapılan pangolinler yoluyla yayılmış olabileceğini açıklamışlardır. Bilim adamları, yarasa ya da yılanların da virüsün kaynağı olabileceğini ifade ettiler.
Bu hastalık Çin'in Wuhan eyaletinden yayılıp öncelikle Çin'i ve sonrasında tüm dünyayı tehdit eden bir hale dönüştü. Koronavirüs, 26 Şubat 2020 itibariyle Çin'de 78.159 kişiye bulaşmış ve 2.717'si ölmüştür.
Hastalığın Yunanistan ve İran gibi komşu ülkelerde görülmesiyle birlikte ülkemizde insanların bu konuyla ilgili tedirginliği artmaktadır. Sağlık Bakanlığı sık sık açıklama yaparak insanları bilgilendirmektedir. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca açıklama yaparak “Dünya Sağlık Örgütü’nün raporuna göre Çin dışında 34 ülkede görüldüğünü, ilave olarak Yunanistan ve Bahreyn ile birlikte 36 ülke olduğunu söyleyebiliriz. Dünyadaki vaka sayısı ise şu an 81 bin 191’i, hayatını kaybedenlerin sayısı da 2 bin 768’i bulmuştur” dedi. Şu ana kadar Türkiye'de herhangi bir koronavirüs enfeksiyonuna, salgınına, vakasına rastlanmadığını ve gerekli önlemlerin alındığını ifade etti.
Koronavirüsü Nasıl Bulaşır?
Araştırmacılar hala COVID-19'un nasıl yayıldığını anlamaya çalışmaktadır. Ancak genel olarak, koronavirüslerin yayılmasının en yaygın yolu öksürük ve hapşırmalardan iletilen solunum damlacıklarıdır. Ayrıca hasta dışkısında virüs bulunmuş ve bundan dolayı fekal kontaminasyon yoluyla yayılabileceği düşünülmektedir. Bununla birlikte virüsün kontamine yüzeylerle insanlara bulaşıp bulaşmayacağı hala belirsizdir.
Bilim Nedir? Bilim Kurgu ve Bilim Haberleri
Einstein'a göre Bilim, her türlü düzenden yoksun duyu verileriyle, düzenli düşünceler arasında uygunluk sağlama çabasıdır. Bir diğer ünlü bilim adamı olan Bertrand Russell ise bilimi, gözlem ve gözleme dayalı akıl yürütme yoluy...
Kimler Koronavirüs Enfeksiyonu Riski Altındadır?
Herkes bir koronavirüs enfeksiyonu geçirebilir, ancak sürekli seyahat edenler, yaşlı ve bağışıklığı düşük bireyler en önemli risk grubudur.
Çin Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi'nden araştırmacılar, 31 Aralık 2019 ile 11 Şubat 2020 arasında bildirilen 44,672 onaylı COVID-19 vakasından alınan bilgileri analiz etmiştir. Bu vakalar arasında 1.023 ölüm gerçekleşmiştir ve toplam ölüm oranı % 2.3'tür.
Çalışma ayrıca yaşlı yetişkinlerin COVID-19 hastalığını en ağır geçiren grup olduğunu göstermektedir. 80 yaş ve üstü hastalar arasında ölüm oranı % 14,8 iken 70 ile 79 yaş grubu için % 8,0; 60 ile 69 yaşları için % 3,6; 50 ile 59 yaşları için % 1,3; 40 ile 49 yaşları için % 0,4 ve 10 ile 39 yaşları için % 0,2'dir. Doğumdan 9 yaşına kadar olan çocuklar arasında ölüm bildirilmemiştir.
Koronavirüs Enfeksiyonunun Kuluçka Süresi Ne Kadardır?
Dünya Sağlık Örgütü'ne (WHO) göre, enfeksiyon ile herhangi bir semptom gösterme arasındaki kuluçka dönemi 14 güne kadar sürüyor. Ancak bazı araştırmacılar bunun 24 gün kadar uzun olabileceğini söylemektedir. Bununla birlikte enfekte kişilerin çoğu 5 ile 6 gün içinde hastalık belirtisi gösterirler. Ayrıca, enfekte hastalar da asemptomatik olabilir, yani virüs sistemlerinde olmasına rağmen herhangi bir belirti göstermezler.
Koronavirüs Enfeksiyonlarının Tedavisi Nelerdir?
Koronavirüs enfeksiyonları için spesifik bir tedavi, henüz geliştirilmiş bir aşı veya ilaç yoktur. Fakat birçok ülke aşı geliştirme konusunda iş birliği yapmakta ve çalışmalar devam etmektedir. Ayrıca bir etkisi olup olmadığını belirlemek için antiviral ilaçlar da test edilmektedir.
Koronavirüse Karşı Alınacak Önlemler Nelerdir?
- Ellerinizi en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla yıkayın. En az % 60 alkol içeren bir el dezenfektanı kullanın.
- Ellerinizi yıkamadan önce yüzünüze, burnunuza veya ağzınıza dokunmaktan kaçının.
- Hasta olan insanlarla yakın temasta bulunmayın.
- Sık dokunduğunuz yüzeyleri temizlemeye özen gösterin.
- Öksürük ve hapşırma sırasında mendil kullanın. Daha sonra bu mendili atarak elinizi bol su ve sabunla yıkayın.
- Çiğ veya az pişmiş hayvansal gıdaları tüketmeyin.
- Seyahat sırasında hasta insanlara yaklaşmayın. Gerekli olmadıkça seyahat etmeyin.
- Maske kullanırsanız hem ağzınızı hem de yüzünüzü kapatın.
Koronavirüsünün Belirtileri Nelerdir?
Hastalık ateşle başlıyor, ardından kuru öksürük geliyor. Başlıca belirtileri:
- Nefes almada zorluk
- Öksürük
- Nefes darlığı
- Ateş
Daha ağır vakalarda zatürre, çoklu organ yetmezliği ve hatta ölüme yol açabilmektedir.
