10 Parmak Klavye Nedir? Nasıl ve Ne Kadar Sürede Öğrenilir?

10 Parmak Klavye veya On Parmak, görme duyusunu kullanmanıza gerek kalmadan, klavyedeki tuşların yerini ezberleyerek ve yazma esnasında 10 parmağınızı aktif olarak kullandığınız bir klavye tekniğidir. 10 parmak klavye kullanırken, klavyeye bakmanıza gerek kalmadan vücudunuzun kas hafızasını kullanarak daha hızlı ve etkin şekilde yazabilirsiniz. İki parmak veya gelişigüzel klavye kullanım tekniklerinin aksine 10 parmak klavye, hem daha az yorucu hem de en verimli klavye kullanma tekniğidir.

10 parmak klavye tekniği ilk defa Salt Lake City’deki bir mahkeme katibinin daha etkin, hızlı ve hatasız yazabileceğini keşfetmesiyle ortaya çıktı. Ardından 1888 yılında Utah’lı Frank Edward McGurrin, on parmak tekniğini geliştirerek eğitim haline getirdi. 10 parmak klavye standart şekilde QWERTY klavye yerleşimi üzerinde uygulanır. Bu yerleşimde kişi yazmaya başlamadan önce parmaklarını ana tuşlar/home row key denilen pozisyona getirir. Buna göre sol eliniz “ASDF” tuşlarının üzerinde dururken, sağ eliniz “JKLŞ” tuşlarının üzerinde durur. Elinizin baş parmaklarıysa boşluk tuşuna basabilecek şekilde konumlandırılır.

10 parmak klavye yönteminde hızlı yazmak için elinizin her bir parmağı önceden atanmış belli tuşlara dokunabilir. Böylelikle birkaç parmağınızı tüm klavye üzerinden gezdirmek yerine ilgili tuşlara ilgili parmaklarınızla dokunarak daha hızlı yazabilir ve görüşünüzü tuşlar yerine bilgisayar ekranına odaklayabilirsiniz. Aynı şekilde olası bir hata yapmanız durumunda gözleriniz klavye yerine tuşlara odaklandığı için, on parmak yazarken yaptığınız hataları fark etmeniz daha kolay olacaktır.

Mesleğiniz her ne olursa olsun, 10 parmak klavye tekniğini öğrenerek klavye hakimiyetinizi maksimum düzeye çıkarabilir, hatasız ve daha hızlı yazarak verimliliğinizi arttırabilirsiniz. 10 parmak klavye tekniğini bilmek kişisel hayatınızdan iş dünyasına kadar size birçok avantaj sunacaktır. Örneğin, normal şartlarda 1.30 dakikada yanıtlayacağınız bir maili 1 dakikadan kısa bir sürede yanıtladığınızı düşünün. Buna göre günün 1 buçuk saatini maillerinize ayırdığınızda en az 45 dakika zaman tasarrufu etmiş olursunuz. Çalıştığınız iş gereği sürekli bilgisayar başındaysanız ve aktif olarak bilgisayar kullanıyorsanız, 10 parmak klavye kullanarak sahip olabileceğiniz nice faydadan söz edebiliriz.

10 Parmak Klavye Nasıl Öğrenilir?

10 parmak klavye ve daha hızlı yazmayı öğrenmek için değerlendirebileceğiniz birden fazla adım var. En basit ve uğraşsız olan ilk adım bir kurs yardımıyla 10 parmak klavye eğitimine katılmak. Böylece sertifikalı olarak 10 parmak klavye ve hızlı yazmanın püf noktalarını öğrenebilirsiniz. Şayet yakınlarınızda böyle bir kurs imkanınız yoksa internetteki kurslar, online eğitimler, eğitim programları, kitaplar ve makalelerden yardım alarak kendi kendinize 10 parmak yazmayı öğrenebilirsiniz.

Zaman kaybetmeden hemen nasıl 10 parmak klavye kullanılır öğrenmek mi istiyorsunuz? İşte başlarken yapmanız gerekenler:

Oturma pozisyonunuzu ayarlayın

• Düz bir şekilde oturun ve sırtınızı düz tutmayı unutmayın.
• Dirseklerinizi dik açıyla bükün.
• Ekran ve başınız arasındaki açı mesafesini ayarlayın.
• Gözleriniz ve ekran arasında en az 45 - 70 cm mesafe bırakın.
• Omuz, kol ve el bileği kaslarınızı mümkün olan en az gerilime maruz bırakın. Bilekler klavyenin ön tarafındaki masaüstüne değebilir, fakat vücut ağırlığınızı asla üzerlerine dayanarak bileklere geçirmeyin.

Başlangıç pozisyonuna parmaklarınızı yerleştirin

Parmaklarınızı biraz eğin. Sol elinizin parmaklarını “ASDF” tuşlarının üzerine sağ elinizin parmaklarınıysa “JKLŞ” üzerine koyun. Bu sıralamaya başlangıç pozisyonu denilmesinin bir nedeni var: Çünkü her zaman bu tuşlardan başlar ve her zaman onlara geri dönersiniz.

Başlangıç pozisyonuna daima zorlanmadan geri dönmeniz için klavyenizi incelediğinizde F ve J tuşlarının üzerinde ince bir çıkıntı olduğunun farkına varacaksınızdır.

Parmaklarınızı nasıl kullanacağınızı öğrenin

Hemen yukarıda görmüş olduğunuz klavye şeması, hangi parmaklarınızın hangi tuşlara dokunarak yazacağını temsil etmektedir. Her bir parmağınızı kullanarak sadece tek bir sütun üzerindeki tuşlara dokunabilirsiniz. Buna göre:

• Elinizin en küçük parmağıyla yeşille işaretlenmiş olan tuşlara
• Serçe parmağınızla turkuazla işaretlenmiş olan tuşlara
• Orta parmağınızla pembeyle işaretlenmiş olan tuşlara
• Sol işaret parmağınızla turuncu, sağ işaret parmağınızla ise sarıyla işaretlenmiş olan tuşlara

dokunabilirsiniz.

10 parmak klavye kullanarak daha hızlı yazmak için:

• Tuşlara sadece ayrılmış oldukları parmaklarla dokunun.
• Her zaman parmaklarınızı başlangıç pozisyonuna geri döndürün.
• Yazarken, klavyedeki tuşların yerini zihninizden düşünün.
• Yazarken bir ritim oluşturun ve sürdürün. Tuş vuruşlarınız eşit aralıklarla gelmelidir.
• ÜSTKRKT (shift) tuşuna her zaman diğer tuşun karşısındaki pembemsi parmakla basılır.
• Boşluk tuşuna basmak için hangisinin elinizin baş parmağı daha uygunsa onu kullanın.

Bu yöntem başlangıçta rahatsız edici görünebilir, ancak durmayın, en sonunda hızlı, kolay ve rahat bir şekilde yazdığınızı öğreneceksiniz.

10 parmak klavye kullanırken dikkat edilmesi gerekenler

• Yazarken kesinlikle tuşlara bakmayın. İlk denemelerinizde yazmanızın çok uzun süreceğini ve hata bir kelimeyi onlarca defa yanlış yazacağınıza tanıklık edebilirsiniz. Kas hafızanız zamanla bu eksikliği sizin için düzeltecektir.
• Parmaklarınızı daima belli tuşlara basacak şekilde eğitin. Öğrenme aşamasında bir hata yaparsanız, bu hatayı sonradan düzeltmek sandığınızdan daha zor olabilir.
• Küçük ve serçe parmağınız üzerine daha çok çalışmanız gerekecektir. Bu parmakları klavye üzerinde kontrol ettirmek ve istediğimiz tüm tuşlara basmasını sağlamak alıştırma ve pratiğe ihtiyaç duyar.
• Öğrenmeye başladığınızda acele etmeyin. Sadece parmaklarınızın alıştığını hissettiğinizde temponuzu biraz yükseltin.
• Hatalardan kaçınmak için yazarken zaman ayırın. Hız, ilerledikçe kazanacağınız bir özellik olacaktır.
• Kolayca dikkatinizi dağıtacağınızı ve çok fazla hata yaptığınızı düşünüyorsanız bir mola verin. Mola verdiğinizde her şeyin daha iyiye gittiğini göreceksinizdir.
• En önemlisi bu yeteneği birkaç saat içinde kazanamayacağınızı ve bu süper güce sahip olmak için düzenli olarak pratik yapmanız gerekeceğini aklınızdan çıkarmayın.

10 Parmak klavye kullanmanın faydaları

10 parmak klavye kullanmak, hızlı klavye kullanmayı öğrenmekten ibaret değildir. Bu tekniği olması gerektiği şekilde kullanmayı başardığınızda birçok avantajıyla karşılaşacaksınız. Henüz 10 parmak klavye yazma alıştırmalarına başlamadıysanız ve neden şu an hızlı yazdığınızı düşündüğünüz -aslında sadece hızlı yazdığınızı düşünüyorsunuz- yöntemi bırakıp, bir başkasına geçmeniz gerektiği düşünüyorsanız, işte 10 parmak klavye kullanmanın faydaları:

• Hız: Bu, on parmak klavye kullanmayı öğrenmenin ilk ve en belirgin yararı olacaktır. Gelişi güzel klavye kullanan biri için dakikada 30 kelimeye ulaşması bile zorlayıcıyken, 10 parmak klavye kullananlar dakika başına 75-80 kelimeden daha hızlı bir şekilde yazabilirler. Bir sonraki tuşunuzu bulmak için her seferinde klavyeye bakmak yazma hızını inanılmaz oranda düşürür.
• Doğruluk: 10 parmak yazarken klavye yerine doğrudan ekrana bakarsınız. Böylece yazdığınız şeyde olası bir hata yaptığınızda anında fark edip, hatanızı düzeltebilirsiniz. Diğer yöntemlerde gözünüz sürekli klavyede olduğundan farkında olmadan kritik yazım yanlışları yapabilirsiniz.
• Zaman: Dakikada 30 kelime yazarken 60 kelime yazan birine dönüşmeniz demek, yapacağınız işlerde yarı yarıya zamanınızı etkin kullanacağınız veya aynı sürede iki katı işi halledebileceğiniz anlamına gelir.
• Yorgunluk: Klavye kullanarak yazmak fiziksel ve zihinsel yorgunluğu yanında getirir. 10 parmak klavye kullanmaya başladıktan sonra yorgunluk oranınızı düşürebilirsiniz. Örneğin, artık klavyede tuşların nerede olduğunu düşünmek yerine sadece yazmak istediğiniz şeyi düşünmeye odaklanabilirsiniz. Diğer yandan ellerinizi doğru pozisyonda tuttuğunuzdan el ve bileklerinizi fazlası değil, olması gerektiği kadar yorarsınız.
• Sağlık: On parmak klavye kullanmak sağlığınız için de faydalıdır. Artık yüzlerce defa boynunuzu ekran ve klavye arasındaki mesafede indirip kaldırmak zorunda kalmazsınız. Parmaklarınız tuşların yerini bildiği için stres yapmaz ve RSI gibi rahatsızlıklardan korunmuş olursunuz.
• İş dünyası: Etkin biçimde on parmak klavye kullamak iş dünyasında sizi rakiplerinizin karşısında bir adım öne çıkarabilir. Diğer adaylar dakikada 30-40 kelime yazabilirken sizin iki katını çıkarabiliyor olmanız iş verenler için verimlilik alametidir.
• Odaklanma: Klavyeyi gelişi güzel hamlelerle kullandığınızda farkında olsanız da olmasanız da düşüncelerinizle birlikte klavye üzerindeki hareketlerinizi düşünmek zorunda kalırsınız. On parmak klavye kullanıcıları tüm ilgilerini çıktıya vererek, klavye üzerinde refleks haline gelen vücut kaslarıyla yazmayı başarabilirler. Bunun bir klavye kullanıcısına ciddi bir odaklanma avantajı sunacağı kesindir.
• Düzenleme: 10 parmak klavye kullanma alışkanlığını kazandığınızda artık daha az yazım yanlışı yaptığınızı fark edersiniz. Bu demek oluyor ki, yazdıklarınızı düzenlemek için harcamanız gereken zaman önceden harcadığınızda oranla yarı yarıya düşecek.

10 Parmak Klavye Programları

10 parmak eğitimine ilişkin ilk detayları bir üst başlıkta detaylı olarak aktarmıştık. Kendi kendinizi eğitebileceğinize inanıyorsanız ve otokontrolünüz yüksekse 10 parmak klavye programları kullanarak eğitiminizi pekiştirebilir ve 10 parmak klavye kullanmaya başlayabilirsiniz. Bunun için yardımcı programlar arıyorsanız şu araçlardan faydalanabilirsiniz.

01- Typing

Platform: Web tabanlı

Fiyat: Ücretsiz

Typing.com, internetin en eski 10 parmak klavye programlarından biri. Tamamen ücretsiz 45 ders ve 8 eğlenceli oyun sunan Typing ile bugüne kadar milyonlarca kişi klavye alışkanlığını değiştirmeyi başardı. Kişisel kullanıcıların yanı sıra öğretmenlerin de kullanabileceği Typing, kursiyerlere hedef belirleme gibi gelişmiş özelliklere sahip.

02- Rapid Typing

Platform: Windows

Fiyat: Ücretsiz

Rapid Typing, Windows tabanlı bir klavye alıştırma yazım yazılımı olup, tamamen ücretsizdir (Freeware). Windows XP’den Windows 10’a kadar tüm Windows sürümlerinde çalışabilen programın, 32 ve 64-bit sürümleri mevcuttur. Ayrıca Rapid Typing’in bir de taşınabilir yazılım (portable) sürümü mevcuttur.

Rapid Typing, kullanıcıların hızlı bir şekilde nasıl 10 parmak klavye kullanacaklarını öğrenmelerine yardımcı olmak için, kullanımı kolay bir yazılım olarak tasarlanmış. İçerisinde hali hazırda üç farkı mod var: Başlangıç, Orta ve Uzman. Her dersin sonunda, dakika başına kelime, dakika başına karakter, doğruluk yüzdesi ve derecelendirmeler alarak gelişiminizi de takip edebilirsiniz.

03- Typist

Platform: Mac

Fiyat: Ücretsiz

Typist, Mac için ücretsiz olan minimalist görünümlü bir 10 parmak klavye yazılımıdır. Kursiyerlere eğitim için 9 farklı kurs sunuyor ve bu derslerin her biri bir dizi alt derse daha sahip. Talimatları çok ayrıntılı veren Typist’in başarılı bir 10 parmak klavye eğitimcisi olduğu kesin.

Program, yazma istatistiklerinizi ekranın alt kısmında gerçek zamanlı olarak gösteriyor. Tercihler bölümünden isterseniz yazılımın sesi kapatabilir, arka plan rengini değiştirebilir ve yazım stillerinizi özelleştirebilirsiniz.

04- Tux Typing

Platform: Windows, Mac, Linux ve FreeBSD

Fiyat: Ücretsiz

Tux Typing, bir 10 parmak klavye alıştırma programı. Hemen tüm majör işletim sistemlerinde kullanılabilen bu ücretsiz programda, oyunlaştırılmış deneyimle 10 parmak klavye pratiği yapmanız sağlanıyor. Ekrandan aşağıya yavaş yavaş harfler süzülürken klavyenin tuşlarına basarak penguenin harfleri yakalamasını sağlıyoruz. Herkese uygun bir program olmasına rağmen Tux Typing’in çocuklar ve yaşı küçük öğrenciler tarafından daha çok sevileceğini iddia edebiliriz.

05- TypingMe

Platform: Web Tabanlı

Fiyat: İlk 3 ders ücretsiz devamı aylık 9.99 TL mobil ödeme

Typingme.com, kolay ve eğlenceli bir 10 parmak klavye eğitim sitesidir. Bu internet sitesini kullanarak bilgisayarınıza herhangi bir program yüklemenize gerek kalmadan 10 parmak klavye eğitiminize başlayabilir ve alıştırmalarınızı yapabilirsiniz. TypingMe’nin Türkçe olması ve Türkçe klavyelere uygun eğitimle servis edilmesi avantajı da var. Kapsamlı bir eğitim ve pratik kaynağı olan TypingMe’de toplamda 15 ders yer alıyor. İlk 3 ders ücretsiz olarak sunulurken diğer derslere erişmek için aylık 9.99 TL mobil ödeme yapmanız gerekiyor.

10 Parmak Klavye Ne Kadar Sürede Öğrenilir?

10 parmak klavye kullanmayı öğrenmenin ne kadar süreceği sorusuna birçok farklı yanıt verilebilir. Önemli olan hangi tekniği kullandığınız ve günlük olarak 10 parmak klavye alıştırmaları için ne kadar vakit ayırdığınızdır. Bu tarz bir yetenek kişilerin özel yeteneğine ihtiyaç duymaz. Klavye kullanabilen ve zihinsel sağlığı yerinde olan herkes 10 parmak klavye kullanmayı öğrenebilir. Sürekli pratik yapmak ve dersleri aksatmamak öğrenme sürenizin kaderini belirleyecektir.

Ortalama bir hesaplamaya göre günde yalnızca 1 saat pratik yapan birinin 60 günün sonunda aktif şekilde 10 parmak klavye kullanıyor olması beklenir. 26 Saat'te On Parmak isimli kitap kaynağına göreyse: Her gün sadece bir saat pratik yaparak 26 saat/günde 10 parmak klavye yeteneğini kazanmak mümkündür.