Thunderbolt (Light Peak), Apple ve Intel’in ortaklığında geliştirilen ve diğer çevre birimlerini bağlamak için kullanılan bir arabirimdir. Son olarak Thunderbolt 3 standardıyla çıkış yapan Thunderbolt arabirimi, PCI Express ve DisplayPort gibi arabirimleri tek bir çözümde birleştirmek isteyen, basit ve uzun ömürlü alternatiftir. Thunderbolt kabloların geliştirilmeye başlanması fikri üzerine ilk adımda bu kablolarda fiberoptik kabloların kullanılması düşünülmüş ancak sonradan bakır kabloları kullanma kararı alınmıştır. Bakır kablolar üzerinden 10 Gbps veri aktarımının gerçekleştirilebileceği yeni bir teknolojinin gelişmesi, Thunderbolt’un fiberoptik kullanmasına gerek kalmaksızın, daha hızlı ve gelişmiş bir arabirim olması sağlanmıştır. Fiberoptik kablolar yerine bakır kablolar kullanıldığı için Thunderbolt kabloları daha hesaplıdır.
Tamamen yeni bir standardın geliştirilmesi adaptasyon sorununa neden olacağı için Thunderbolt teknolojisinde yeni bir konnektör kullanılmadı. Bunun yerine zaten bir süredir piyasada yer almakta olan DisplayPort’ların sahip oldu mini-konnektör tasarımı kullanıldı. Bu tasarımın kullanılmasının ardında yatan neden; aynı anda ses ve veri taşıma avantajına sahip olmaktı. HDMI ve DVI gibi arabirimler düşük kapasiteye sahipken, DisplayPort’un veri aktarım özelliği onu Thunderbolt teknolojisi için kusursuz bir adaya dönüştürüyordu.
Peki, neden Thunderbolt teknolojisini artık daha fazla görür, daha fazla duyar olduk? Thunderbolt’un popülaritesindeki artışın doğrudan Apple ile alakalı olduğunu inkar edemeyiz. Ancak Apple sadece Thunderbolt’un ilk kullanım örneklerini sergileyen taraf oldu. Örneğin MacBook Air gibi kullanıcıların tamamına hitap eden ultra hafif bilgisayarlarda çıkış seçeneği olarak çok fazla arabirim eklenme şansı yok ve fiziksel alan oldukça sınırlıydı. Apple bu bilgisayarına Thunderbolt’u getirerek; veri ve video sinyallerinin aktarımını tek bir konnektör üzerinden sağlamayı başardı. Apple Thunderbolt Display’in yardımıyla USB portları verimli olarak kullanıldı, FireWire Port ve Gigabit Ethernet gibi çözümler tek bir kablo yardımıyla sunulmuş oldu.
Apple gibi daha birçok marka ürünlerine bir Thunderbolt girişi ekleyerek onlarca sorunu ortadan kaldırmış oldu. Özellikle ultra hafif olması için tasarlanan ve ortalıkta kabloların salkım saçak durmasından hoşlanmayan kullanıcılar için Thunderbolt kaçınılmaz bir tercih haline geldi.
ThunderBolt’u Sadece Apple mı Kullanıyor?
Hayır, Apple ve Intel’in ortaklığında geliştirilmesine rağmen Thunderbolt arabirimi yalnızca Apple ürünlerinde yer almıyor. Şimdiden birçok üreticide görmeye başladığımız Thunderbolt girişinin gelecekte daha fazla bilgisayar ve akıllı teknoloji ürünlerinde yer alacağını öngörebiliriz.
Thunderbolt’un önemli özelliklerinden biri de DisplayPort girişine sahip monitörlerle uyumlu olarak çalışması. Thunderbolt girişleri eski DisplayPort girişi standardıyla geriye dönük uyumlu olarak çalışıyor. Üstelik Thunderbolt ile veriler daha hızlı aktarılır. Bu, 4K ve benzeri yüksek çözünürlüğe sahip ekranlar kullanmak isteyen kullanıcılara yüksek veri aktarımı genişliği ve dolayısıyla yüksek yenileme hızı avantajı sağlar.
Ethernet Nedir? Ethernet Denetleyicisi ve Ethernet Kablosu
Ethernet, 1980'li yıllarda kullanılmaya baÅŸlamış ve günümüze kadar dayanmış olan bir bilgisayar ağı teknolojisi ailesidir. Ethernet OSI aÄŸ modellemesinin donanım katmanı için veri baÄŸlantısını katmanı ve ortam eriÅŸim kontrolü Ã...
Thunderbolt 3 Nedir?
Thunderbolt 3, Thunderbolt’un şimdilik geliştirilen son sürümüdür. Thunderbolt 3, kendinden önceki Thunderbolt sürümlerinden daha küçük ve hızlı olmasının yanı sıra daha fazla özelliğe sahiptir.
Thunderbolt 3’ün sıklıkla USB Type C konnektörüyle kıyaslandığına muhakkak tanıklık etmişsinizdir. USB Type-C kendi içinde başarılı bir teknoloji olmasına rağmen Thunderbolt ile boy ölçüşebilecek seviyede değildir. Thunderbolt ile birden fazla kablo kullanma zorunluluğu ortadan kalkıyor. Tek kablo üzerinden aynı anda video ve veri aktarımı gerçekleştirilebiliyor. Ayrıca Thunderbolt 3 ile kullanılan bazı donanımlarda kullanıcılar 40 Gbps hıza çıkmayı başarıyor ki, bu şu an en hızlı kabul edilen 3. Jenerasyon USB 3.1’ın hızının yaklaşık dört katı anlamına geliyor.
Thunderbolt 3’ün USB-C karşısında bir diğer güçlü kozu ize her küçük bilgisayarda yer almaya başlıyor olması. USB-C tüm bilgisayarlarda yer alması açısından elverişli bir giriş seçeneği değilken Thunderbolt 3’e sahip ultra hafif ve ince bilgisayarların sayısı her geçen gün artıyor.
Thunderbolt Kullanım Alanları
Apple ekosistemi dışında Thunderbolt arabiriminin adaptasyonu geçtiğimiz yıllarda yavaş bir ilerlemeye sahipti. Thunderbolt 3’ün çıkmasıyla birlikte tüm teknoloji üreticileri, Thunderbolt 3 konusundaki fikirlerini değiştirdi ve cihazlarına ilave etmeye başladı. Artık yeni üretim bilgisayarlar başta olmak üzere özellikle küçük ve hafifliğiyle dikkat çekmek isteyen bilgisayarlar vb. ürünlerde Thunderbolt 3’ün tercih edildiğini görüyoruz.
Intel’in Ultrabook 2.0 özellikleri arasında bir Thunderbolt 3 veya USB 3.0 bağlantısını hayati görmesi nedeniyle önümüzdeki süreçte daha çok Thunderbolt 3 girişine sahip bilgisayarla karşılaşacağız gibi duruyor. Peki, şu an aktif olarak Thunderbolt 3 teknolojisi nerede kullanıyor ve hangi kategoriden ürünlerle Thunderbolt 3 arabirimi kullanılabiliyor. Dahası, Thunderbolt kullanım alanları neler?
Bir veya Daha Fazla Monitör Bağlantısında
Thunderbolt 3, birden fazla monitör kullanarak DisplayPort 1.2 video standardı üzerinden görüntü ve ses aktarılmasına yardımcı oluyor. Thunderbolt kablolarının bir taraflarının DisplayPort ile uyumlu mimarisi sayesinde birçok kullanıcı tarafından tercih ediliyor.
Thunderbolt 3’ün en büyük avantajı ise 4K çözünürlüklü ekranlarda 120 fps’e varan performans sunması. Ayrıca 2 ekranın kullanıldığı Setup’larda Thunderbolt 3 ile 4K iki ekran 60 FPS ile aynı sistem üzerinde yeralabiliyor.
Yüksek Performanslı Ağ
Thunderbolt, Ethernet bağlantısından vazgeçemeyen kullanıcılar için de bir tercih nedeni. Thunderbolt Ethernet adaptörü yarımıyla 10 Gbps hızında internet hızını bilgisayarınıza iletebilirsiniz. Thunderbolt kablolar Ethernet’den farklı olarak iki bilgisayarı dosya paylaşımı için birbirine bağlama özelliğine de sahiptir.
Dosyaları bir diğer bilgisayarınıza veya arkadaşınıza aktarmak için tüm gece boyunca süren veri transferi süreleri Thunderbolt 3 ile tarih oluyor. Örneğin: Yeni bir bilgisayar satın aldığınızda Thunderbolt kullanarak eski bilgisayarınızdaki tüm verileri yeni bilgisayarınıza en hızlı şekilde aktarabilirsiniz.
Thunderbolt Saklama / Depolama
Bu kadar yüksek veri aktarımı hızı sunam bir teknolojinin sunucu dünyasında kendine yer bulmayacak olması düşünülemez. Thunderbolt 3 sayesinde sunucular 40 Gbps’e ulaşan aktarım hızından faydalanarak tüm depolama ihtiyaçlarının ışık hızında halledilmesini sağlıyor.
Bir de sunucuların süper hızlı SSD disklerini hesaba katacak olursak, Thunderbolt 3 ile bu bileşenlerin kullanılması saklama / depolama ve transfer gibi normalde uzun süreler beklenmesi gereken işleri yarı yarıya kısaltıyor.
USB
Thunderbolt 3, klasik arabirimlerin aksine birçok çoklu protokolü destekliyor. USB de bunlardan biri. Thunderbolt 3 ile USB 3.1 Gen 2 ve önceki tüm USB sürümleri destekleniyor. USB 3.1 Gen 2 ile elde edilen 10 Gbps aktarım hızına basit bir Thunderbolt 3 adaptörü üzerinden erişilebiliyor. 10 Gbps veri aktarım hızı endüstriyel anlamda yetersiz kalırken, genel maksatlı kullanımlar için harika bir seçenek haline geliyor.
USB tabanlı bazı cihazları kullanmanız için bazen farklı USB aparatları veya bilgisayarınızda USB 3.1 desteğinin olması gerekiyor. Thunderbolt destekli bilgisayarlarda ise bu aparat ve girişlere ihtiyacınız olmadan, USB 3.1 Gen2’den faydalanılabiliyor.
Harici Ekran Kartları
Thunderbolt 3'ü, yüksek hızda aktarım gerçekleştirebilen basit bir kablo olarak düşünmeye eğilimliyiz ancak Thunderbolt bağlantı noktasının arkasındaki teknoloji; bilgisayar bileşenlerini bir araya getirmek için kullanılan PCIe 3 (Periferik Bileşen Bağlantısı Express) veri yolu sistemini temel alır.
Bu bağlantı biçimini yaygın şekilde kullanan bileşenlerin biri bilgisayardaki grafik kartı veya GPU'dur. Bilgisayarın içindeki PCIe arabirimi üzerinden bağlandığı için, Thunderbolt 3 arabirimli bir PCIe, genişletme şasisi kullanarak harici olarak da bağlanabilir.
Harici bir grafik kartı bilgisayarınıza bağlama yeteneğine sahip olmak, grafik gücünüzü kolayca yükseltmenize olanak tanır. Özellikle dizüstü bilgisayarlar ve all-in-one sistemlerde grafik gücünü arttırmak, korkunç maliyetlerin önüne geçmeniz anlamına gelir.
Docking (Bağlantı Köprüsü)
Docking’i üzerinde ihtiyaç duyabileceğiniz birçok farklı giriş olan bir USB çoklayıcısı gibi düşünün. Tek fark; bu aparat USB’yi değil, Thunderbolt’u kullanıyor. Dock üzerindeki tüm aygıtlarınızın hepsi Thunderbolt avantajından faydalanıyor.
Normalde taşınabilir bilgisayarların hepsinde artık çeşitli portlara sahip olmayabiliyoruz. Ya da bazen bu portların sayısı bizler için yeterli olmuyor. Thunderbolt üzerinden kullanabileceğiniz bir dock yardımıyla; USB 3.1 portları, Ethernet, HDMI, DisplayPort, S/PDIF, Ses giriş ve çıkışları ya da kulaklık girişine sahip olabilirsiniz. Böylece bilgisayarınızda yer almayan her bir giriş için farklı bir aparat satın almak yerine, hepsi bir arada çözüm olarak Thunderbolt Dock’larından faydalanabilirsiniz.
