Linux Hakkında En Çok Sorulan 10 Soru

Zaman zaman Linux ile ilgili olarak çeşitli paylaşımlar yaparak son kullanıcıları ve Webmasterları bu gizemli dünyaya yapacakları bir yolcuğu davet etmeyi seviyoruz. Evrensel olarak Webmasterlar tarafından en çok kabul gören işletim sistemlerinden biri de Linux dağıtımları olmasına karşın, ülkemizde Webmasterlar tarafından Linux kullanımı oldukça düşük seviyede kalıyor.

Bunun en önemli nedenlerinden biri de kullanıcıların ne yapacağını bilememe korkusu. Sıradan bir kullanıcının işletim sistemini değiştirmesi bir Webmasterdan çok daha kolaydır. Çünkü bu kullanıcılar bilgisayarlarını muhtemelen standart işlemleri halletmek için kullanıyor. Oysa bizler çalışmak, para kazanmak ve geçimizi sağlamak için kullanıyoruz. Haliyle tek bir günlük dahi fire bizim için çok büyük kayıplar anlamına geliyor.

Öyleyse en Linux hakkında en çok sorulan 10 popüler soruya cevap vererek işe başlayabilir, sizi hem cesaretlendirebilir hem de Linux dünyasına adım atmayı düşünenler için iyi bir giriş yapabiliriz.

1- Linux Nedir?

Linux, esasen “Linux Kernel” denilen bilgisayarın donanımları ve yazılımları arasındaki işlemleri gerçekleştirmeyi sağlayan işletim sistemi çekirdeğidir. Fedora Linux, Ubuntu Linux veya “Android’de Linux kullanıyor yiiiaa” derken aslında kastettiğimiz şey tüm bu işletim sistemlerinin çekirdeğinde Linux Kernel’in yatıyor olması ve sisteme gücünü bu çekirdek yapının sağlıyor olmasıdır.

Hem daha kısa şekilde söyleniyor olması hem de alışılageldiği için Linux Kernel ile güçlendirilen tüm sistemlere kısaca Linux diyoruz. Bu çekirdek hakkında bir tık daha bilgiye mi ihtiyacınız olduğunu düşünüyorsunuz? Tamam, o halde sizi şöyle alalım;

- https://wmaraci.com/nedir/linux

İlginizi Çekebilir!

Mozilla, Firefox OS’i Tümüyle Sonlandırıldı

Mozilla’nın bundan dört sene önce “Boot to Gecko” olarak lanse ettiği, yarı Android tabanını kullanan ve yarı web teknolojilerinden faydalanan ilginç konseptli mobil işletim sistemi tümüyle rafa kaldırılıyor.  Mozilla’nın ...

2- Linux Neden Ücretsizdir?

Neden olmasın ki? Linux tamamen özgür yazılım hareketi sonucunda meydana getirilmiş bir çekirdektir. Dolayısıyla Linux dağıtımı işletim sistemlerinin hemen hemen tamamına yakını ücretsizdir. Elbette Linux dağıtımlarının da tümünün ücretsiz olduğunu söyleyemeyiz. Örneğin, ticari şirketler için geliştirilen bazı Linux işletim sistemleri ücretli olarak satılmaktadır. Bazılarındaysa işletim sistemi için özel desteği ücretli olarak satılmaktadır.

Windows ve OS X ile karşılaştıracak olursak; Linux yalnızca ücretsiz değil aynı zamanda da açık kaynak kodludur. Linux sistemleri üzerinde istediğiniz değişiklikleri meydana getirebilir ve bu değişiklikleri istediğiniz gibi diğer kullanıcılarla paylaşabilirsiniz. Windows ve OS X’de kaynak kodları kapalı olduğu için sistem üzerinde derinlemesine oynamalar yapamaz ve bu yaptığınız değişikliklere sahip sürümü dağıtamazsınız. Zira, bu sistemler lisans haklarıyla korunmaktadır ve ücretsiz olarak dağıtılması yasal değildir.

Ayrıca bkz;

- https://wmaraci.com/nedir/gnu

- https://wmaraci.com/nedir/acik-kaynak-kodlu

3- Linux Dağıtımı / Distro Nedir?

Linux Dağıtımı veya İngilizcesiyle “Distribution of the Linux Operating System” herhangi bir grup, şirket veya arkadaş topluluğunun bir araya gelip, Linux çekirdeğini kullanarak bir işletim sistemi geliştirmesi ve bu işletim sistemini kendi istedikleri isim altından dağıtmasıdır. Yani, Linux İşletim Sistemi derken aynı zamanda da Linux dağıtımı demiş oluruz.

Tüm dünyada pek çok ücretli ve ücretsiz Linux dağıtımı bulunmaktadır. Ubuntu, Fedora, OpenSUSE, Redhat ve Elementary OS, Android ve daha bunun gibi birçok dağıtım Linux çekirdeği ile güçlendirilen ve farklı grup veya kişiler tarafından geliştirilen işletim sistemleridir. Hepsi Linux çekirdeğini kullanıyor ancak her dağıtımın içindeki yazılımlar veya işletim sistemi felsefesi farklı olabiliyor.

Her Linux dağıtımı farklı amaçlar için veya farklı gruplar için geliştirilebilir. Örneğin şimdi aramızdan bir topuluk çıkıp pekala Webmasterların tüm ihtiyacını karşılayacak bir Linux dağıtımı geliştirebilir. Bugün piyasada var olan Linux dağıtımlarının da zaten büyük bir kısmı bu şekilde meydana getirilmiştir.

Yeni kullanıcılar için her zaman grafik arayüzüne sahip ve kullanımı kolay işletim sistemi sürümleri önerilir. Örneğin, bir yeni kullanıcı için aşağıdaki işletim sistemi dağıtımları oldukça idealdir;

- https://wmaraci.com/nedir/ubuntu

- https://wmaraci.com/nedir/elementary-os

- https://wmaraci.com/nedir/linux-mint

- https://wmaraci.com/nedir/zorin-os

- https://wmaraci.com/nedir/opensuse

4- Donanımlarım Linux’u Destekleyecek mi?

Linux’da donanım konusu maalesef oldukça şaibeli... Bazı donanımlar tamamen sorunsuz çalışırken bazı donanımlarda önemli fonksiyonları kullanamayabiliyorsunuz. Bilinen majör Linux işletim sistemi dağıtımları için konuşacak olursak; bir çoğu özellikle yeni donanımları büyük oranda sorunsuz çalıştırabiliyor.

Eğer donanımlarla ilgili olarak sorun çekiyorsanız hemen aceleyle panikle tası tarağı toplayıp Linux’u terk etmenize de gerek yok. Desteksiz donanımlar mutlaka belli başlı modifikasyon işlemleriyle adam edilebiliyor ve yola sokuluyor. Bu aşamada en önemlisi sabrınızı kaybetmemek ve bilgisayarla ilgili uğraşlardan zevk alan biri olmak. Windows’u ilk kullanmaya başladığınız günü düşünün, kendinizi nasıl hissediyordunuz?

5- Linux’u Kurmadan Nasıl Denerim?

Linux dağıtımlarının önemli kısmının hatta büyük çoğunluğunun sahibi olduğu en büyük avantaj da LiveCD adı verilen ön yükleme moduna sahip olmasıdır. LiveCD özelliği sayesinde bir Linux dağıtımını bilgisayarınıza kurmadan da ön bellekleme yöntemiyle bilgisayarınıza tıpkı kurulmuş gibi deneyebilir ve size sunacağı deneyimin bir ön demosunu kullanabilirsiniz. LiveCD bir Linux dağıtımını önceden deneyimlemek için iyi bir seçenek olsa da işletim sistemi hakkında tam kullanıcı deneyimi elde etmek açısından yeterli değildir.

LiveCD ile işletim sistemi tam olarak sabit sürücünüz üzerinden çalışmayacağı için biraz daha düşük bir performans alacaksınızdır. Yine de LiveCD özelliği size işletim sisteminin tasarımını, içerisindeki yazılım paketlerini ve daha birçok şeyi deneme şansı sunacaktır.

Eğer dağıtımın size göre olmadığını karar verirseniz tek yapmanız gereken CD/DVD veya USB’yi bilgisayarınızdan çıkartmak ve bilgisayarınızı yeniden başlatmak. Hepsi bu kadardı artık kaldığınız yerden çalışmaya devam edebilirsiniz.

Bunların dışında Windows veya OS X işletim sistemi kullanan bir bilgisayarın pekala Sanal PC özelliğini kullanarak da bir Linux dağıtımına göz atma şansına sahip olabilirsiniz.

- https://wmaraci.com/nedir/virtual-machine

- https://wmaraci.com/nedir/virtual-pc

- https://wmaraci.com/nedir/livecd

6- Linux’daki “Masaüstü Ortamı” Nedir?

Tamamen yeni bir işletim sistemini keşfetmeye başlıyorsanız elbette bazı ekstra kelimeleri de öğrenmeyi göze almanız gerekecek. Bunlardan en önemlilerinden hatta en yaygın kullanılanlarından biri de Masaüstü Ortamı adını verilen ortamlardır. Windows’un aksine Linux işletim sistemlerinde kullanıcılar istedikleri bir masaüstü ortamını kullanma veya istedikleri masaüstü ortamını kullanan işletim sistemlerine yönelme şansına sahiptir.

Masaüstü Ortamını ise işletim sisteminin arayüzü ve kullanım şekli olarak kafanızda canlandırabilirsiniz. Linux işletim sistemlerinde GNOME, KDE, Unity vb. Birçok farklı masaüstü ortamı kullanılır. Bunu tıpkı bir Windows 7 ile Windows 8 arasındaki ortam farklılığına benzetebiliriz. Her ikisi de Windows ancak aralarında hem kullanım hem de görünüş farklılıkları var.

En çok tercih edilen başlıca masaüstü ortamlarınaysa şöyle bir bakış atabilirsiniz;

- https://wmaraci.com/nedir/masaustu-ortami

- https://wmaraci.com/nedir/gnome

- https://wmaraci.com/nedir/kde

- https://wmaraci.com/nedir/mate

- https://wmaraci.com/nedir/unity

- https://wmaraci.com/nedir/lxde

- https://wmaraci.com/nedir/xfce

7- Linux’da Windows’da Kullandığım Yazılımları Çalıştırabilir Miyim?

Bu yazılımın tamamen kendisiyle alakalı bir durum. Bazı yazılımlar örneğin Simplenote çapraz platform desteklidir. Bu yazılımları Linux’da kolayca kullanabilirsiniz. Çapraz platform desteği olmayan Windows yazılımlarınıysa Wine benzeri kütüphane yardımcılarını kullanarak çalıştırabilirsiniz. Örneğin Linux işletim sistemi üzerinde Adobe Photoshop CS6, MS Office ve daha birçok yazılımı Wine yardımıyla hiçbir uyum sıkıntısı yaşamaksızın kullanabilirsiniz.

Eğer istediğiniz yazılımı Wine çalıştırma konusunda yetersiz kalıyorsa ve çapraz platform desteği de sunulmuyorsa o halde Linux’a kuracağınız bir sanal makine yardımıyla bu yazılımları kullanmaya devam edebilirsiniz.

8- Linux’a Program Nasıl Yüklenir

Tıpkı Android veya iOS cihazlarda olduğu gibi Linux dağıtımlarında da uygulama merkezi mantığı vardır. Örneğin; Ubuntu yükledikten sonra Yazılım Merkezi üzerinden istediğiniz yazılımları arayıp, bulup kurabilirsiniz Tüm bunların haricinde de yazılım depolarını ekleyerek mağazada yer almayan yazılımları doğrudan kullanıcı arayüzden veya Terminal yardımıyla basit komutları kullanarak kurabilirsiniz.

Bazı yazılımlarsa mağazada bulunmuyor olabilir veya bir depo içerisinde yer almıyor olabilir. Böyle durumlarda tıpkı Windows’da yaptığınız gibi yazılımı indirerek çift tıklama mantığıyla kurulumunuzu yapabilirsiniz.

Yazılım Merkezi üzerinden yüklediğiniz yazılımlarınızı kolayca güncelleyebilir veya bu yazılımlar için yorum/puan bırakabilirsiniz. Yani, Linux’da bildiğiniz Android mantığıyla işler yürüyor diyebiliriz.

9- Linux’da Bilmediğim Şeyleri Nasıl Öğreneceğim?

Tıpkı ilk defa Windows veya OS X kullanırken sisteme yabancılık çektiğiniz gibi Linux işletim sistemi dağıtımlarını kullanırken de muhakkak yabancılık çekeceksiniz. Windows ve OS X işletim sistemlerinde olduğu gibi Linux için de açılan topluluk forumları, bloglar vb. birçok mecra yer alıyor. Tüm bu kaynaklar üzerinden sorunlarınıza veya sorularınıza cevap bulabilmeniz mümkün.

Zaten kullandığınız işletim sistemi dağıtımının da mutlaka destek için kurulmuş bir forumu bulunacaktır. En kötü ihtimalle bu platformlar üzerinden desteği edinebileceksiniz. Linux’un tamamen gönüllülük esaslı olmasından dolayı tüm destek platformlarında herkes size yardım etmek ve sorununuzu çözmek için can atıyor olacak. Muhtemelen Windows’da paranızla alamadığınız desteği Linux’da ücretsiz olarak edineceksiniz.

10- Linux’a Geçince Windows Kullanabilir Miyim?

Linux’a geçtikten sonra da eski kullandığınız işletim sisteminizi kullanmanın farklı yollar var. Örneğin bir sanal makine ile eski işletim sisteminizi de her zaman yanınızda tutabileceğiniz gibi dilerseniz Dual-Boot çift işletim sistemi olarak kullanabilirsiniz.

Eğer Linux’da çalıştırmakta güçlük çektiğiniz ve sanal makine üzerinden yeterince performansı elde edemeyeceğinizi düşündüğünüz yazılımlar varsa o zaman Dual Boot’a baya sıcak bakabilirsiniz. Yok, ufak tefek ihtiyaçlarınız oluyorsa da sanal makine ile sorununuzu kolayca çözüme kavuşturabilirsiniz.

- https://wmaraci.com/nedir/dual-boot

Oldukça uzun ve yeni başlayanların aklındaki tüm sotuları cevaplamaya yönelik bir Linux yazımızın daha sonuna geldik. Hala merak ettiğiniz sorularınız varsa sizi şöyle yorum köşesine alabiliriz :)