Monero, Nisan 2014’te kullanılmaya başlanan açık kaynaklı ve Proof-of-work tarzında blok zinciri teknolojisini kullanan merkez bağımsız bir kriptopara teknolojisidir. Tüm kriptopara birimlerinde olduğu gibi Monero merkezi bir otorite veya kuruluş tarafından kontrol edilmiyor. Yine de Monero’nun gelişiminin ardında kendi kriptopara birimlerini tüm dünyaya sunmak isteyen 7 kişilik bir ekip ve araştırma birimi yer alıyor. Bu 7 kişilik çekirdek ekip, Monero’nun gelişim sürecine katkıda bulunmasının yanı sıra Monero’nun araştırma ve bakım sürecinde etkin rol üstleniyor. Monero’nun destekçi ekibinin ardında yatan 7 kişilik çekirdek ekipten sadece Riccardo Spagni ve David Latapie’yi tanıyoruz. Ekibin diğer üyeleri anonim kalmayı tercih ediyor ve nickname ile anonim kalmaları sağlanıyor.
2014 yılında Monero dijital ödeme teknolojisi olarak yola çıktığında amacı şimdiye kadar geliştirilen en güvenli, en esnek ve kuşkusuz en değerli kriptopara birimi olmaktı. Proof-of-work blok zinciri teknolojisi kullanan Monero, kendini diğer kriptopara birimlerinden ayrı kılmak adına etkin ve farklılaştırılmış bir güvenlik algoritması kullanılıyor. Bitcoin ve diğer birçok coin’de yapılan ödemeleri takip etmek mümkünken Monero’nun kullandığı şifreleme algoritması teknolojileri sayesinde transferlerin gizliliği sağlanıyor. Monero teknolojisinde kullanılan kriptopara birimi Monero isminin yanı sıra XMR olarak adlandırılıyor.
Monero dijital sektöre yelken açtığında adı diğer coin’lerde olduğu gibi “Bit” ön ekiyle başlıyordu. BitMonero adıyla çıkış yapan platform, Bitcoin ve diğer coin’lerle kolayca karıştırılabileceği düşünüldüğünden projenin adı 5 gün sonra “Monero” olarak değiştirildi. Esperanto dilinde Monero kelime anlamı olarak “coin” ifadesine denk geliyor. Elbette esasında Monero da tüm coin’lerde olduğu gibi Bitcoin’in çekirdek yapısı kodundan faydalanıyor.
Monero uzun süredir en çok işlem gören coin’lerin arasında ilk 10’da yer alıyor. 2014 yılında yaptığı hızlı çıkışının ardından sadece bir yıl sonra Monero kriptopara borsasında %50 değer kazanmayı başarmıştır. 2015 yılında 0.25 dolardan işlem gören XMR, 2017’nin Mayıs ayında 60 dolar değerine erişmiş, 2018 başında ise 350 dolara kadar yükselmiştir.
Monreo’nun Avantajları Neler?
- Gizlilik: Monero’nun çıkış noktası tamamen gizlilik esasına dayanıyor. Kullandığı benzersiz teknolojilerle kendini diğer kriptoparalardan farklılaştıran Monero üstün gizlilik sunuyor. Bitcoin ve sayısız alt coin’den farklı olarak Monero’da hiç kimse hesabınızda ne kadar Monero (XMR) olduğunu ya da ne kadar Monero transferi yaptığınızı göremiyor, takip edemiyor.
- Merkezi bağımsızlık: Monero’nun merkezi bağımlılığının olmayışı para transferi yaparken merkezi bankaların, aracıların ve devlet kanallarının tamamıyla ortadan kalkması anlamına geliyor.
- Takip edilemezlik: Monero token’leri blok zincirinde kullanılan şifreleme algoritması nedeniyle alıcı ve göndericiyi takip etmeyi imkansız kılıyor.
- Güvenli saklama: Monero, transfer işlemleri ve cüzdanları tersine çevrilemeyen kriptografik matematik teknolojisini kullanarak koruyor. Bu şifreleme algoritması yardımıyla Monero yatırımcılarının güvenliğini bir noktaya kadar teminat altına almış oluyor.
- Ölçeklenebilir: Monero blok zinciri bir blok limitine sahip değil ve dinamik olarak ölçeklendirilebiliyor.
- Madencilik kolaylığı: Monero hem CPU hem GPU ile madenciliğe elverişlidir. Windows ve Linux işletim sistemlerini kullanarak Monero madenciliği yapabilirsiniz. Madencilik işlemleri için Monero’ya özgü donanımlara sahip olmanız gerekmez.
Fedora Nedir? Fedora Linux ve Fedora Kurulumu
Fedora, açık kaynak kodlu olarak Fedora Projesi topluluğu tarafından gelişimi devam ettirilen bir işletim sistemidir. Fedora ismi İngilizcedeki fötr şapkanın karşılığıdır. Esasen Fedora'nın doğumunda en önemli adımı Red Hat şir...
Monero Neden Güvenli ve Takip Edilemiyor?
Monreo’yu güvenli ve anonim kılan şey altyapısında kullanılan teknolojilerde saklı. Monero platformu yatırımcılarının güvenliliğini ve gizliliğini sağlamak için Ring Signature, Stealth Adress ve RingCT adı verilen üç farklı teknolojiyi kullanıyor. Karmaşık teknolojilerin yardımıyla Monero hem güvenli kalmayı başarıyor hem de siz istemediğiniz sürece gerçekleştirdiğiniz transfer işlemleri diğer kullanıcılar tarafından takip edilemiyor. Peki Monero’ya güç veren bu teknolojilerin kapsamı nedir?
Ring Signature: Ring Signature, Yael tarafından 2001 yılında keşfedilen bir teknoloji. Bu teknoloji bir grup üyenin dijital imzaları işlevini görüyor. Kuvvetli ve elverişli olan imzalar, gerçekleştirilen işlemlerin (birbirine) karıştırılmasına yardımcı oluyor. Bir transfer işlemi gerçekleştirmek istediğiniz transfer bir takım rastgele seçilmiş ve aynı tutarda işlemle birlikte gerçekleştiriliyor fakat tek bir tanesi alıcıya ulaşıyor. Bu durumda birçok gönderen göründüğü için asıl göndericinin kim olduğu tespit edilemiyor. Aynı işlem alıcı için de tersten uygulanıyor. Çok sayıda alıcının karıştırılmasıyla işleyen sistem gerçek alıcının kim olduğunu öğrenmeyi engelliyor.
Stealth Adress: Stealth Adress, alıcının gizliliğini sağlıyor ve bu adres blok zinciri dışında üçüncü parti şahısların erişimini engelliyor. Stealth Adress’i tıpkı IBAN numaranız gibi düşünebilirsiniz. IBAN numaranızı bilen biri sizin ne kadar para harcadığınızı, ne kadar bakiyeniz olduğunu veya sizin transfer işlemlerinizi takip edemez. Çoğu zaman hesap numaranızı bile bilemeyebilir. Stealth Adress geleneksel bankacılık işlemlerinde olduğu gibi işleyerek alıcının güvenliğini ve gizliliğini koruyor.
Monero’da bir transfer gerçekleştirilmesi halinde yapılan transfer işlemiyle birlikte blok zinciri üzerinde alıcının genele açık adresi gösterilmiyor. Bunun yerine yalnızca tek kullanımlık hedef adresi oluşturuluyor ve bu adres kullanıcının genel adresiyle eşleştiriliyor. Genel adresi kullanıcının kendisinden başka kimse bilmiyor ve yapılan transfer işlemleri anonim biçimde gerçekleştiriliyor.
RingCT: RingCT (Ring Confidential Transactions) teknolojisi Monero’ya 2017’nin Ocak ayında eklenen bir güncelleme. RingCT güvenlik protokolü yardımıyla gönderilen tutarların anonim hale getirilmesi sağlandı. Bu sistemde transfer yapıldığında tutar şifrelenerek ağ üzerinden geçiyor. Şifrelenmiş bu kodu yalnızca bilgisayarlar okuyabiliyor ve onaylayabiliyor. Haliyle işlem takip edilemez ve güvenli hale getirilmiş oluyor.
Monero Mining
Birçok kriptopara birimindeki gibi Monero’da madencilerin sistem için çalışması yardımıyla elde ediliyor. Bilgisayarların CPU ve GPU gücünü kullanarak yapılan zorlayıcı matematiksel işlemler sonucunda Monero sizi ödüllendiriyor ve belli birimde Monero hesabınıza geçmiş oluyor. Bitcoin gibi coin’lerde madencilik için bazı güvenlik protokolleri ve sınırlamalar kullanılırken Monero madencilik yapmak isteyen herkese açık bir sistem. Herhangi bir spesifik gerekliliğe ve donanıma ihtiyaç duymaması sayesinde Monero ile tüm cihazların CPU ve GPU gücü kullanılarak madencilik yapılabiliyor. Sistemin yapısı gereği 31 Mayıs 2022’ye kadar toplam 18.4 milyon XMR’in kriptopara piyasasında sirkülasyonda olması bekleniyor.
Peki, Monero madenciliği yani Monero mining nasıl yapılır?
Monero madenciliğine başlamadan önce madencilikten elde edeceğiniz Monero’yu saklamanız gereken bir cüzdan kodu edinmeniz gerekiyor. Monero için nasıl cüzdan sahibi olacağınızın bilgisine içeriğimizin bir alt başlığı olan Monero Nereden Alınır? bölümünde değindik. Madenciliğe başlamadan önce Monero cüzdan kodunuz olması gerektiğini unutmayın.
Monero madenciliğine başlamak için önce bir havuza dahil olmanız gerekiyor. Popüler ve aktif Monero madencilik havuzları için küçük bir araştırma yapmanız gerekecektir. Zira havuzların aktifliği ve sundukları değerler daima değişiklik gösterebiliyor.
Windows’da Monero Mining Nasıl Yapılır?
Windows’da Monero madenciliği yapmak için en çok kullanılan yazılım MoneroSpelunker adında bir yazılım. Bu yazılım Windows kullanıcı arayüzüne sahip olduğu için kullanması çok basittir. Açık kaynaklı bir program olan MoneroSpelunker’ı buradan indirebilirsiniz. İndirdiğiniz EXE uzantılı dosyayı açtıktan sonra programa Monero cüzdan adresinizi ve havuz adresinizi girmeniz gerekiyor. Ardından işlemcinizin kaç çekirdeğinin kullanılacağını belirlemeniz gerekiyor. Bu seçim CPU’unuzun ne kadar gücünü madencilik için kullanmak istediğinize bağlıdır. Üç basit veriyi girdikten sonra “Start Mining” butonuna tıklayarak madencilik yapmaya başlayabilirsiniz.
Fedora (Linux) ile Monero Mining Nasıl Yapılır?
Eğer Fedora veya farklı bir Linux dağıtımı kullanıyorsanız madencilik yapmak için hiçbir engeliniz yok. Fedora 24 ve üstü sürümlerde Monero madenciliği yapmak için aşağıdaki kodları terminal üzerinden çalıştırmalısınız. Kodun “CUZDANKODUNUZ” bölümüne kendi cüzdan kodunuzu ve “-t 3” bölümüne işlemcinizin kaç çekirdeğiyle madencilik yapılacağını belirtebilirsiniz.
yum -y install git curl-devel libcurl glib-devel libtool
git clone https://github.com/hyc/cpuminer-multi
cd cpuminer-multi
./autogen.sh
CFLAGS="-march=native" ./configure
make
sudo ./minerd -a cryptonight -o stratum+tcp://pool.minexmr.com:4444 -u CUZDANKODUNUZ -p x -t 3
Ubuntu (Linux) ile Monero Madenciliği Nasıl Yapılır?
En popüler Linux işletim sistemi dağıtımı Ubuntu’yu kullanarak Monero madenciliği yapabilirsiniz. Ubuntu üzerinden Monero madenciliği yapabilmeniz için Ubuntu 14 veya daha üstü bir Ubuntu sürümüne sahip olmalısınız. Monero madenciliği yapmak için aşağıdaki kodları terminal üzerinden çalıştırmalısınız. Kodun “CUZDANKODUNUZ” bölümüne kendi cüzdan kodunuzu ve “-t 3” bölümüne işlemcinizin kaç çekirdeğiyle madencilik yapılacağını belirtebilirsiniz.
sudo apt-get install git libcurl4-openssl-dev build-essential libjansson-dev autotools-dev automake
git clone https://github.com/hyc/cpuminer-multi
cd cpuminer-multi
./autogen.sh
CFLAGS="-march=native" ./configure
make
sudo ./minerd -a cryptonight -o stratum+tcp://pool.minexmr.com:4444 -u CUZDANKODUNUZ -p x -t 3
Monero Madenciliği Ne Kadar Kazandırır?
Monero madenciliği yaparak kazanabileceğiniz tutar kullandığınız donanımlar, CPU veya GPU seçimi ve havuz seçiminize göre değişiklik gösterebilir. Buraya tıklayarak Monero kazanç hesaplama aracına ulaşabilirsiniz. Bu araca madencilik sırasında elde ettiğiniz saniye başına hash değerini girerek ne kadar sürede kaç birim Monero kazanacağınızı öğrenebilirsiniz.
Monero Nereden Alınır?
Madencilikle uğraşmak istemiyorsanız sadece ödemelerinizi yapmak veya yatırım amacıyla kriptopara borsaları üzerinden XRM satın alabilirsiniz. XRM satın almak için (Monero para birimi) Monero cüzdanına sahip olmanız gerekir. Buna bir sonraki aşamada değineceğiz. Monero satın alabileceğiniz birçok kriptopara borsası var bunların en popüler olanları şunlardır;
- Changelly: USD veya diğer alt coin’leri kullanarak Monero satın alabilirsiniz.
- Kraken: USD ve EUR üzerinden Monero satın alımı yapabilirsiniz.
- MoneroForCash: Farklı ödeme birimlerini kullaran Monero satın alımı yapabilirsiniz.
- LiteBit: Farklı ödeme birimlerini kullaran Monero satın alımı yapabilirsiniz.
- Bitfinex: USD üzerinden Monero satın alımı yapabilirsiniz.
- Livecoin: SWIFT benzeri banka transferleri yardımıyla Monero satın alımı yapabilirsiniz.
Monero Cüzdanı Nasıl Oluşturulur?
Bitcoin ve popüler alt coin’lerin aksine Monero cüzdanı olarak tercih edebileceğiniz fazla alternatif yok. Kullanıcıların büyük çoğunluğu MyMonero adında online Monero cüzdanını kullanıyor. MyMonero üzerinden bir Monero cüzdanı oluşturmak için;
- https://mymonero.com/ sitesine girin “Create an Account” butonuna tıklayın.
- “Your Private Login Key” bölümünde yazan benzersiz giriş anahtarınızı kaybetmeyeceğiniz ve daha sonradan erişebileceğiniz bir yere not alın. Ardından kopyala yapıştır yaparak “Confirm your Private Login Key” bölümüne yapıştırın.
- Son adımda “I’ve written down mu Private Login Key, log me in!” butonuna basın.
- Artık online Monero cüzdanınız kullanılmaya hazır.
Monero cüzdanı oluşturmak için farklı çevrimiçi ve çevrimdışı alternatiflerin de olduğunu ve tek cüzdan kodu sağlayıcısının MyMonero olmadığını unutmayın.
